Βέλγιο: Οι υψηλές τιμές του κακάο αναστατώνουν τη σοκολατοποιΐα

Η εκτίναξη των τιμών του κακάο δυσκολεύει τους ζαχαροπλάστες στο Βέλγιο, μια χώρα  που είναι συνώνυμη με τις σοκολάτες και τα ζαχαρώδη προϊόντα υψηλής ποιότητας, γενικότερα.

Φέτος, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες έπληξαν τη συγκομιδή κακάο της δυτικής Αφρικής για τρίτη συνεχή χρονιά, οι τιμές εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το κακάο που διαπραγματεύονται στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη έφτασαν προσωρινά μέχρι και τα 9.300 ευρώ ανά τόνο, ποσό τριπλάσιο από το περσινό.

Κακάο: Σπάει κάθε ρεκόρ η τιμή του – Ξεπέρασε τα 10.000 δολάρια ανά τόνο

Το έλλειμμα στις ποσότητες, όπως ήταν αναμενόμενο, «έπληξε» το κυριότερο κέντρο ζαχαροπλαστικής της Ευρώπης, θέτοντας τους παραγωγούς σοκολάτας υπό πρωτοφανή πίεση κόστους και ανεβάζοντας τις τιμές ακριβώς την ώρα που η εποχιακή ζήτηση κορυφώνεται ενόψει των διακοπών του Πάσχα.

Αλλά ενώ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι σοκολατοποιοί είναι θορυβημένοι από την κρίση, προς το παρόν, επικρατεί μια αίσθηση στωικότητας στον κλάδο που συνδέεται με την υπόθεση ότι οι εθισμένοι στη σοκολάτα είναι πολύ λιγότερο ευαίσθητοι στις τιμές από τους συμβατικούς καταναλωτές, σημειώνει το POLITICO.

Κατά κεφαλήν, το Βέλγιο διαθέτει τον υψηλότερο αριθμό σοκολατοποιών και καταστημάτων παγκοσμίως, καθώς και τη δέκατη μεγαλύτερη βάση καταναλωτών. Φιλοξενεί επίσης το μεγαλύτερο εργοστάσιο σοκολάτας στον κόσμο: Το εργοστάσιο Wieze της Barry Callebaut στην Ανατολική Φλάνδρα.

Οι αριθμοί είναι ..λαχταριστοί. Τα ετήσια έσοδα του κλάδου ξεπερνούν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της βιομηχανίας, περισσότερα από ό,τι τα άλλα βασικά βελγικά βασικά είδη διατροφής, όπως η μπύρα, οι πατάτες τηγανιτές και τα μύδια, μαζί.

Η «Μεγάλη Σοκολάτα», εν τω μεταξύ, απασχολεί άμεσα περίπου 9.000 άτομα -σχεδόν όσους και η βιομηχανία χάλυβα- αντιπροσωπεύοντας περίπου το 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Το εξωτερικό εμπόριο αποτελεί το μισό από αυτό το ποσοστό καθιστώντας το Βέλγιο έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σοκολάτας.

Πικρή γεύση

Η παράδοση της αγοράς, ωστόσο, υπαγορεύει ότι ακόμη και η ακόρεστη ζήτηση θα συναντήσει κάποια στιγμή όρια – ειδικά αν οι παράγοντες της προσφοράς δεν μπορούν να προσαρμοστούν οργανικά στις υψηλότερες τιμές.

Το φαινόμενο ονομάζεται καταστροφή της ζήτησης και για το Βέλγιο αποτελεί απειλή για μια οικονομία που έχει βάλει αναμφισβήτητα δυσανάλογα πολλά σοκολατένια αυγά σε ένα καλάθι.

Τα κακά νέα είναι ότι τα σημεία συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς είναι απίθανο να αποσυμφορηθούν σύντομα.

Οι μεταποιητές στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα κλείνουν λόγω έλλειψης κόκκων , ενώ η Barry Callebaut έχει αρχίσει να απολύει 500 εργαζόμενους στις βελγικές εγκαταστάσεις της. Η βασίλισσα Ματθίλδη ταξίδεψε στις αρχές Μαρτίου στην Ακτή Ελεφαντοστού, όπου επισκέφθηκε μια φυτεία κακάο, προειδοποιώντας τους δημοσιογράφους για μια άβολα «ακριβή» αλήθεια.

«Η διαδρομή από τον παραγωγό στον καταναλωτή πρέπει να γίνει πιο βιώσιμη», είπε.

Οι δεσμευτικές … εγγυημένες τιμές

Ένα άλλο πρόβλημα για τους μεταποιητές είναι ότι τα τρία τέταρτα των κόκκων κακάο του Βελγίου προέρχονται από τη δυτική Αφρική, με το 55% να καλλιεργείται μόνο στην Ακτή Ελεφαντοστού. Οι αγρότες αυτών των χωρών αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της κλιματικής αλλαγής, της γήρανσης των δέντρων και του πολλαπλασιασμού των ασθενειών που απειλούν την εύθραυστη οικονομία του κακάο.

“Πρόκειται για μια καλλιέργεια του ισημερινού, σωστά; Έτσι, η [καλλιεργητική] ζώνη που είναι διαθέσιμη … συρρικνώνεται”, δήλωσε ο Douglas Lamont, διευθύνων σύμβουλος της Tony’s Chocolonely, της πιο fairtrade μάρκας σοκολάτας στην Ευρώπη. “Τα κακαόδεντρα χρειάζονται πέντε χρόνια για να γίνουν παραγωγικά. Επομένως, δεν είναι σαν το σιτάρι, όπου μπορείς να πεις, “α, η τιμή είναι υψηλή, όλοι θα φυτέψουν του χρόνου και θα υπάρχει άφθονο σιτάρι””.

«Είναι πολύ πιο πιθανό ότι [η έλλειψη] θα επιδεινωθεί», δήλωσε στο POLITICO.

Δεν βοηθάει τα πράγματα το πόσο κακοπληρωμένοι είναι οι αγρότες εδώ και δεκαετίες. Αυτό, λένε οι ειδικοί του κλάδου, είναι συνάρτηση της κεντρικής διαχείρισης από την Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα των τιμών “farmgate” – που σήμερα είναι καθορισμένες στα 1.000 φράγκα Κεντρικής Αφρικής (CFA) ανά κιλό, περίπου 1,50 ευρώ. Ενώ οι τιμές αυτές εγγυώνται ένα κατώτατο όριο τιμών για τους αγρότες, το οποίο τους προστατεύει σε περίπτωση απροσδόκητων υπερχειλίσεων, περιορίζουν επίσης το εισόδημά τους όταν εκδηλώνονται ελλείψεις.

Κατά την τελευταία δεκαετία, οι δύο χώρες προσπάθησαν να αυξήσουν τη δύναμή τους στην αγορά δημιουργώντας ένα καρτέλ κακάο τύπου ΟΠΕΚ και εφαρμόζοντας προσαυξήσεις όταν οι συνθήκες είναι σφιχτές.

Οι μάρκες σοκολάτας, ωστόσο, κατάφεραν μέχρι στιγμής να τις μειώσουν κάθε φορά. Η καλύτερη προσπάθειά τους να βγάλουν εκατομμύρια καλλιεργητές από τη φτώχεια ήρθε το 2019, όταν, υπό την αιγίδα μιας πολιτικής γνωστής ως Διαφορά Εισοδήματος Διαβίωσης (LID), καθόρισαν διόδια 400 δολαρίων ανά τόνο στις περισσότερες εξαγωγές.

Ζωτικό εισόδημα

Αλλά μετά ήρθε η πανδημία του Covid-19, η οποία έριξε μερικά εκατοστά στην παγκόσμια ζήτηση σοκολάτας, παρουσιάζοντας στους αγοραστές την ευκαιρία να μποϊκοτάρουν το κακάο της Γκάνας και της Ακτής Ελεφαντοστού μέχρι να μειώσουν ξανά τις τιμές.

Το κατά πόσον η τρέχουσα κρίση θα αναγκάσει τελικά τους κατασκευαστές να βάλουν το χέρι στην τσέπη, ιδίως εκείνους που χρειάζονται τους αγρότες να παραμείνουν στα χωράφια τους για να διατηρήσουν την παραγωγή πραλίνας στην Ευρώπη, δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Αλλά οι ελπίδες φαίνονται μεγάλες ότι μια συμφωνία θα μπορούσε τελικά να επιτευχθεί.

«Αυτή είναι η στιγμή που πρέπει να δεσμευτούμε για το ζωντανό εισόδημα», δήλωσε ο Lamont της Chocolonely.