Κακάο: Το ράλι στις τιμές γεμίζει τις τσέπες των funds και των αγροτών [γράφημα]

Την ώρα που οι περισσότερες σοδειές στη Λατινική Αμερική ήταν φτωχές, ιδίως μετά την περίοδο El Nino και τις καταστροφές με τις οποίες καλούνται να βρεθούν αντιμέτωποι οι αγρότες, ένα αγαθό αποτελεί εξαίρεση, το κακάο. Αν και αυτό ήταν περισσότερο προϊόν τύχης καθώς οι περιοχές που το παράγουν γλίτωσαν τα χειρότερα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η παραγωγή τόσο στο Εκουαδόρ, όσο και στη Βραζιλία, που αποτελούν τους μεγαλύτερους παραγωγούς στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και σε χώρες όπως το Περού, η Κολομβία η Δομινικανή Δημοκρατία.

Την ίδια ώρα η τιμή του κακάο έχει αυξηθεί τους τελευταίους έξι μήνες, κυρίως λόγω της κατάρρευσης της παραγωγής στη δυτική Αφρική, όπου καλλιεργείται το μεγαλύτερο μέρος του. Η αξία των εξαγωγών από τη Λατινική Αμερική αυξήθηκε. Το Εκουαδόρ είδε 32% περισσότερα κέρδη από την πώληση κακάο το 2023 σε σχέση με το 2022 και οι εξαγωγές του τριπλασιάστηκαν σε αξία από την αρχή του έτους, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2023, με το κακάο να μετατρέπεται σε ένα από τα πιο πολύτιμα εξαγώγιμα προϊόντα της περιοχής.

Μέσα σε δυο μέρες αυξήθηκε κοντά στο 20% η τιμή του κακάο

Στη δυτική Αφρική οι καλλιεργητές πληρώνονται με μια σταθερή τιμή που καθορίζεται από τις κυβερνήσεις τους. Οι παραγωγοί της Λατινικής Αμερικής πωλούν στην τιμή της παγκόσμιας αγοράς. Οι συνάδελφοί τους στην Ακτή Ελεφαντοστού και την Γκάνα λαμβάνουν 2.460 δολάρια για κάθε τόνο κακάο, ακόμη και όταν η παγκόσμια τιμή κυμαίνεται γύρω στα 10.000 δολάρια.

Και τα funds στο παιχνίδι

Όμως οι αυξανόμενες τιμές του κακάο δεν το κάνουν μια ελκυστική επένδυση μόνο για τους αγρότες. Από τα τέλη του 2023, διάφορα funds τα οποία επένδυσαν σε μερικές από τις τάσεις της αγοράς όπως η άνοδος της τιμής του κακάο ή η πτώση του ιαπωνικού γιεν, είδαν πολύ υψηλότερες αποδόσεις από άλλα. Τα hedge funds έχουν αυξήσει θεαματικά την έκθεσή τους σε στοιχήματα που αφορούν την τιμή του κακάο, ενώ έχουν συμβάλει και στην άνοδο της τιμής του αγαθού από τις αρχές του έτους.

Μετά από ένα δύσκολο 2023, οι πρώτοι μήνες του τρέχοντος έτους αποδείχθηκαν εξαιρετικά κερδοφόροι για αυτά τα αμοιβαία κεφάλαια τα οποία χρησιμοποιούν αλγόριθμους για να στοιχηματίσουν ότι οι τάσεις της αγοράς θα διατηρηθούν. Μεταξύ αυτών των ονομάτων συγκαταλέγονται η Man Group, η Aspect Capital και η Winton.

Όπως σημειώνουν οι Financial Times, η Winton του Βρετανού δισεκατομμυριούχου Ντέιβιντ Χάρντινγκ είδε άνοδο 13% στο διαφοροποιημένο μακροοικονομικό της fund, επωφελούμενη από στοιχήματα υπέρ της ανόδου της τιμής του κακάο και πτώσης του αμερικανικού φυσικού αερίου, καθώς και του ιαπωνικού γιεν. Η AQR με έδρα το Κονέκτικατ είχε δει τη στρατηγική της για τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης να έχει απόδοση 17,4% έως τα τέλη Μαρτίου. Το βασικό fund της Aspect σημείωνε άνοδο 21,4% ως τα μέσα Απριλίου.

Ο μεγάλος αριθμός ευκαιριών σε όλες τις αγορές έχει ενθαρρύνει τα funds να αυξήσουν τη μόχλευση σε ορισμένα περιουσιακά στοιχεία και να αυξήσουν τα κέρδη. Τα hedge funds έχουν βολευτεί με αυτήν την κατάσταση, διότι όταν μια σειρά από αγορές που δε σχετίζονται μεταξύ τους εμφανίζουν ορισμένες τάσεις, όπως για παράδειγμα το γιεν και το κακάο, θεωρούν ότι τα χαρτοφυλάκιά τους είναι καλύτερα προστατευμένα από ξαφνικές αναταραχές των αγορών. Οι αποδόσεις αυτές σηματοδοτούν μια αλλαγή για τις στρατηγικές που ακολουθούν την τάση των αγορών, ειδικά μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank.

Η Λατινική Αμερική κυνηγά τις παλιές δόξες στην παραγωγή κακάο

Εν μέσω αυτών των εξελίξεων αρκετοί από τους παραγωγούς της Λατινικής Αμερικής εντοπίζουν ένα παράθυρο. Αντί να επαναπαυτούν, σκέφτονται να επανεπενδύσουν τα κέρδη τους ώστε να αυξήσουν την παραγωγή και να μπορέσουν να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση. Οι διάφορες γεωργικές ενώσεις υποστηρίζουν τέτοιες επενδύσεις. Για να αυξήσουν την αποδοτικότητα ενισχύουν τη διαθεσιμότητα λιπασμάτων, παρέχοντας συμβουλές για το αποτελεσματικό κλάδεμα, τη διαχείριση των παρασίτων και τον εντοπισμό ασθενειών.

Οι παραγωγοί κακάο της Λατινικής Αμερικής συλλέγουν πολύ λιγότερο από έναν τόνο σοδειάς ανά εκτάριο. Οι περισσότερες χώρες που καλλιεργούν κακάο στην περιοχή προσπαθούν να διπλασιάσουν το ποσοστό αυτό, με την ελπίδα είναι να επιστρέψει η βιομηχανία κακάο της Λατινικής Αμερικής στις παλιές της δόξες.

Η Βραζιλία ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός κακάο στον κόσμο μέχρι που η σοδειά της καταστράφηκε από μυκητολογικές ασθένειες στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Το 2023 το υπουργείο γεωργίας της παρουσίασε ένα σχέδιο για παραγωγή 400.000 τόνων μέχρι το 2030, από 290.000 τόνους το 2023. Η κυβέρνηση του Εκουαδόρ είναι επίσης φιλόδοξη, στοχεύοντας σε 800.000 τόνους το 2030, από 420.000 πέρυσι.

Η μακροοικονομική εικόνα του κακάο

Οι παγκόσμιες τιμές του κακάο μπορεί όμως και να μειωθούν. Οι αγρότες που θα επενδύσουν στην αύξηση της παραγωγής κινδυνεύουν να επιβαρυνθούν με αποθέματα που δεν θα βρίσκουν αγοραστές ή να τα ξεφορτωθούν φθηνά. Αλλά ακόμη και αν ο καλύτερος καιρός στη δυτική Αφρική ωθήσει την παραγωγή κακάο σε ανάκαμψη το επόμενο έτος, οι μακροπρόθεσμες προοπτικές εκεί είναι δυσοίωνες. Οι περισσότεροι αγρότες είναι ηλικιωμένοι και φτωχοί.

Οι χώρες-παραγωγοί κακάο διοικούνται αναποτελεσματικά και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σχεδόν χρεοκοπημένες. Οι αυστηροί κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποψίλωση των δασών πρόκειται να τεθούν σε ισχύ το επόμενο έτος. Αυτοί θα πλήξουν τους παραγωγούς της Αφρικής περισσότερο από τους παραγωγούς της Λατινικής Αμερικής, καθώς εξάγουν περισσότερο στην ΕΕ. Η υποτονική παραγωγή της Αφρικής θα σημάνει πιθανότατα ότι οι παγκόσμιες τιμές του κακάο θα παραμείνουν υψηλές, επειδή ο αριθμός των χωρών που μπορούν να το καλλιεργήσουν είναι μικρός, διότι το κακάο είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο φυτό.

Ενώ η μπανάνα αποδίδει περίπου 25 τόνους ανά εκτάριο, το κακάο αποδίδει περίπου 500 κιλά κατά μέσο όρο. Χρειάζεται υψηλά επίπεδα υγρασίας και θερμές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας για να ευδοκιμήσει, με τακτικές βροχοπτώσεις και ηλιοφάνεια. Προτιμά τα χαμηλά υψόμετρα, κοντά στον ισημερινό. Δεν υπάρχουν πολλά μέρη ανά την υφήλιο που να το προσφέρουν αυτό.

Μακροπρόθεσμα η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να περιορίσει την παραγωγή, με τις καλύτερες περιοχές καλλιέργειας να διαταράσσονται, κάτι που αναμένεται να ανεβάσει τις τιμές. Η ζήτηση είναι ισχυρή και αυξάνεται, εν μέρει επειδή η ζήτηση για σοκολάτα αυξάνεται στην Ασία. Αυτό καθησυχάζει τους παραγωγούς κακάο της Λατινικής Αμερικής. Η πρόκλησή τους θα είναι να βρουν τρόπους να πληρώσουν για νέες τεχνολογίες προκειμένου να παράγουν περισσότερο.