Ρωσία: Σκληρό πόκερ με την παρουσία των ευρωπαϊκών τραπεζών

Μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, από την Αυστρία, την Ιταλία και την Ουγγαρία μέχρι την Ολλανδία αλλά τη Γερμανία και τη Γαλλία εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται και να βγάζουν –ειδικά οι πρώτες- μεγάλα κέρδη στη Ρωσία, διατηρώντας εκεί ταυτόχρονα και μεγάλο μέρος εργαζομένων για να υποστηρίξουν τις δραστηριότητες.

Τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών εκεί έχουν συνολικά τριπλασιαστεί για το 2023 σε σύγκριση με το 2021 όταν δεν είχε ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενώ ο αριθμός του προσωπικού τους έχει μειωθεί κατά μόλις 3% σε σύγκριση με την περίοδο πριν την έναρξη των εχθροπραξιών παρά τις κυρώσεις της Δύσης, σύμφωνα με νέα στοιχεία που παρουσίασε το Bloomberg. Μεγάλο μέρος των κερδών αποδίδεται σε κεφάλαια δισεκατομμυρίων ευρώ των τραπεζών αυτών τα οποία έχουν εγκλωβιστεί στη Ρωσία, για τα οποία τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λαμβάνουν μεγάλους τόκους λόγω των υψηλών επιτοκίων. Αντίστοιχα στοιχεία για υψηλή κερδοφορία ευρωπαϊκών τραπεζών στη Ρωσία είχαν δημοσιοποιήσει και οι Financial Times.

Ρωσία: Κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ευρωπαϊκών τραπεζών

Με βάση αυτά τα στοιχεία, οι επτά μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες στη Ρωσία με βάση το ενεργητικό, οι Raiffeisen Bank International, UniCredit, ING, Commerzbank, Deutsche Bank, Intesa Sanpaolo και OTP, ανακοίνωσαν εκεί συνολικά κέρδη άνω των 3 δισ ευρώ για το 2023. Τα κέρδη αυτά «δημιουργήθηκαν κυρίως από κεφάλαια τα οποία οι τράπεζες δεν μπορούν να αποσύρουν από τη χώρα», σύμφωνα με το δημοσίευμα.

Η Raiffeisen έχει κεφάλαια περίπου 5 δισ. ευρώ κεφάλαια δεσμευμένα στη Ρωσία, τα οποία θεωρείται ότι δεν μπορεί να αποσύρει από τη χώρα. Το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων πελατών και των κερδών που διατηρούνται κατατίθενται στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας, όπου το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Αυστρίας λαμβάνει τόκο 16%.

Ανησυχεί η ΕΚΤ

Με τις ΗΠΑ να συνεχίζουν να απειλούν με βαριές κυρώσεις όσες εταιρείες εξακολουθούν να βρίσκονται στη Ρωσία, τώρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ζητά από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρώπης που εξακολουθούν να κάνουν συναλλαγές με ρωσικές οντότητες να επιταχύνουν την αποχώρησή τους από τη συγκεκριμένη χώρα.

Μιλώντας προς τους υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης την περασμένη εβδομάδα, η επικεφαλής του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Κλαούντια Μπουχ, ζήτησε από όλες τις τράπεζες με σημαντική δραστηριότητα στη Ρωσία να επιταχύνουν τις προσπάθειες και τα πλάνα για μείωση των δραστηριοτήτων αυτών και για έξοδο από εκεί.

Το έργο δεν θα είναι εύκολο, αφού οι ίδιες οι κυρώσεις της Δύσης που επιβάλλουν περιορισμούς στις δραστηριότητες σε συνδυασμό με τους κανόνες που έχει επιβάλλει η Μόσχα, όπως είναι η μεγάλη φορολογία για την πώληση περιουσιακών στοιχείων, δυσκολεύουν οποιεσδήποτε προσπάθειες επιχειρήσεων να βγάλουν χρήματα έξω από τη συγκεκριμένη χώρα.

Το παράδειγμα της Raiffeisen

Η τράπεζα που έχει επωφεληθεί περισσότερο από την παρουσία της στη Ρωσία είναι η αυστριακή Raiffeisen Bank International και αποτελεί παράδειγμα που δείχνει γιατί η Δύση δεν μπόρεσε να πλήξει όσο θα ήθελε να περιορίσει τη ρωσική οικονομία παρά το φαινομενικά επαχθές καθεστώς κυρώσεων που επιβλήθηκε στη χώρα μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2022, σχολίαζαν στους FTαναλυτές.

Ως παράδειγμα αναφέρεται πως τα τελευταία τρία χρόνια τα κέρδη του ρωσικού βραχίονα της αυστριακής τράπεζας έχουν υπερβεί το σύνολο των άλλων δραστηριοτήτων του ομίλου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών της Citigroup, η τράπεζα θα έχει φέτος καθαρό κέρδος από τις μονάδες της στη Ρωσία και τη Λευκορωσία που θα πλησιάσει τα 1,2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για σχεδόν το 70% των κερδών της από όλες τις δραστηριότητες. Η Raiffeisen φέρεται να δέχεται από τις μεγαλύτερες πιέσεις από τη Δύση για να αλλάξει το καθεστώς της παρουσίας της στη Ρωσία.

Η Deutsche Bank, η OTP της Ουγγαρίας και η επίσης γερμανική Commerzbank είχαν μειώσει σημαντικά την παρουσία τους στη Ρωσία, η οποία ήταν ήδη μικρή σε σύγκριση με την RBI, δήλωσαν εκπρόσωποι των τραπεζών αυτών στους FT. Η ιταλική τράπεζα Intesa κινείται προς την έξοδο, αλλά δεν έχει ακόμη πουλήσει τις ρωσικές της επιχειρήσεις. Η μόνη μεγάλη τράπεζα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποχώρησε ξεκάθαρα από τη Ρωσία είναι η Société Générale, η οποία πούλησε τη μεγαλύτερη θυγατρική της στη χώρα, τη Rosbank, λίγες εβδομάδες μετά την εισβολή, δείχνουν τα στοιχεία του Bloomberg.