Facility management: Η «άγνωστη» αγορά των 2 δισ. μαγνήτης επενδύσεων

Μπορεί ακόμη και στη σημερινή εποχή του IoT η «άγνωστη» αγορά του facility management, δηλαδή η διαχείριση κτιριακών εγκαταστάσεων και υποδομών, να ταυτίζεται στο μυαλό πολλών με τη συλλογή… κοινοχρήστων, άντε και με τις απολυμάνσεις και τις συντηρήσεις, ωστόσο έχει εξελιχθεί σε μαγνήτη επενδύσεων μεγάλων ομίλων που βλέπουν υπεραξίες σε έναν κατακερματισμένο κλάδο που θα φτάσει του χρόνου να αθροίζει τζίρο περί τα 2 δισ. ευρώ.

Οι πρόσφατες εξαγορές σε Βουλγαρία και Κύπρο από τον όμιλο Cordia, στον οποίο συμμετέχει το SMERC, το fund με επικεφαλής τον πρώην τραπεζίτη Νίκο Καραμούζη και το family office της Μαριάννας Λάτση, αποτυπώνουν τη δυναμική του κλάδου, αλλά και τον σημαντικό μετασχηματισμό του λόγω της τεχνολογικής προόδου, ο οποίος οδηγεί σε συγκέντρωση, κάτι που ήδη συμβαίνει στη ευρωπαϊκή αγορά.

Στον εγχώριο κλάδο του facility management εκτός από τον όμιλο Cordia ήδη δραστηριοποιούνται σημαντικοί «παίκτες», όπως ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, μέσω της θυγατρικής του ΓΕΚ Services, ο όμιλος Μυτιληναίου με την εξαγορά της Unison, η οποία ξεκίνησε παρέχοντας υπηρεσίες καθαριότητας σε χώρους γραφείων, αλλά και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, για να αναπτύξει αργότερα το χαρτοφυλάκιό της με υπηρεσίες συντήρησης κτιρίων, ανακαίνισης, ενεργειακής διαχείρισης κ.ά., η Redex του ομίλου Κοπελούζου, η Aktor Facility Management, η Dimand, η Alter Ego που ανήκει στην Allianz – Ευρωπαϊκή Πίστη, η Manifest, η Globe Williams, η Sarp Facility Management , καθώς και η La Bolaget.

Οι πάντες διαβλέπουν σημαντικές ευκαιρίες λόγω του κατακερματισμού, καθώς οι 15 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου στην Ελλάδα μοιράζονται μόλις το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών.

Η διεθνοποίηση του ομίλου Cordia

Στην Βουλγαρία, η Cordia, ο μεγαλύτερος πάροχος ολοκληρωμένων υπηρεσιών διαχείρισης ακινήτων, εγκαταστάσεων και υποδομών στην Ελλάδα, εξαγόρασε τη Mundus Services, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών τεχνικής συντήρησης, καθαρισμού κτιρίων, εγκαταστάσεων και υποδομών στη Βουλγαρία, τζίρο 20 εκατομμυρίων και λειτουργικά κέρδη 2 εκατ. ευρώ, που εξυπηρετεί 4.000 εγκαταστάσεις εγχώριων και πολυεθνικών εταιρειών.

Η δεύτερη επένδυση περιλαμβάνει την απόκτηση σημαντικού πακέτου μετοχών σε εταιρεία υπηρεσιών επανδρωμένης φύλαξης και παροχής υπηρεσιών ασφάλειας στην Κύπρο, σε στρατηγική συνεργασία με την οικογένεια Παπαέλληνα.

Η κυπριακή εταιρεία μετά την επένδυση της Cordia θα ενταχθεί στην εταιρεία του ομίλου ESA Security Solutions, με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας της στην Κυπριακή αγορά, τόσο στις επανδρωμένες φυλάξεις και τα προηγμένα ηλεκτρονικά «έξυπνα» συστήματα ασφαλείας, όσο και στην ανάπτυξη εργασιών τεχνικής συντήρησης, ενεργειακών λύσεων και καθαρισμού κτιρίων.

Ποια είναι η Cordia

Η Cordia «γεννήθηκε» το 2021 όταν το fund SMERC εξαγόρασε την πρώην Engie Hellas του Γιώργου Δανιόλου για να τη μετονομάσει σε Cordia. Aκολούθησε το 2022 η εξαγορά του πλειοψηφικού πακέτου της ESA Security Solutions (συνεπένδυση με το Latsco Family Office) και της Skymar του Λεωνίδα Καμπάνη προσθέτοντας στο χαρτοφυλάκιο του και υπηρεσίες καθαρισμού. Πέρσι εντάχθηκε στον όμιλο και η Imagin του Αντώνη Θεοδωρακόπουλου με δραστηριότητα επίσης στις υπηρεσίες καθαρισμού.

Οι εταιρείες είχαν προβλήματα ρευστότητας και με τις κατάλληλες κεφαλαιακές ενέσεις από το SMERC έχουν βελτιώσει δραστικά τα μεγέθη τους, ενώ απασχολούν πάνω από 4.000 εργαζόμενους.

Εκτιμήσεις για τζίρο 165 εκατ. ευρώ

Ο κύκλος εργασιών του ομίλου, ο οποίος μετά τις δύο νέες επενδύσεις εκτός Ελλάδος, μετασχηματίζεται σε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες facility management στην ευρύτερη περιοχή, εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 165 εκατ. ευρώ το 2025 με αναμενόμενη λειτουργική κερδοφορία άνω των 10 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο, απασχολώντας ταυτόχρονα 5.000 εργαζόμενους.

Στο χαρτοφυλάκιο πελατών του ομίλου ξεχωρίζουν το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, το Ελευθέριος Βενιζέλος, τα Attica Πολυκαταστήματα, η Helleniq Εnergy, η Vodafone, o Τιτάν, η Εθνική Τράπεζα, ο Σκλαβενίτης, ο ΟΠΑΠ, η Fraport, o OTE, το Hellinikon Experience Center κ.ά.

Οι βλέψεις του ομίλου AKTOR

Την ίδια ώρα και η AKTOR Group έχει βλέψεις στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά του facility management.

Όπως έχει προαναγγείλει ο Αλέξανδρος Εξάρχου, πρόεδρος ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος της κατασκευαστικής, μέσα στο 2025, ο όμιλος θα επενδύσει σημαντικά κεφάλαια για εξαγορές στο real estate, τις ΑΠΕ, τις κατασκευές και το facility management, έχοντας ως στόχο το 2030 ο κύκλος εργασιών να φτάσει τα 3,24 δισ. ευρώ και τα κέρδη μετά από φόρους τα 165 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, ο όμιλος AKTOR έχει προχωρήσει στην εξαγορά του 55% του ομίλου Oceanic Group of Companies, που δραστηριοποιείται στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ασφάλειας και διαχείρισης εγκαταστάσεων, με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά του υπόλοιπου 45% σε βάθος τριετίας. Το τίμημα της συναλλαγής ανέρχεται σε 7,7 εκατ. ευρώ, ενώ έναντι ποσού 6,3 εκατ. προβλέπεται να ενεργοποιηθεί το option για την εξαγορά του υπόλοιπου 45%. Η ένταξη της δραστηριότητας στη θυγατρική του ομίλου Aktor Διαχείριση Εγκαταστάσεων θα ενισχύσει τις προοπτικές του στο facility management.

Lamda Development

Εφέτος εκτιμάται ότι θα γίνουν γνωστά τα σχέδια της Lamda Development για τους στόχους της στον κλάδο του facility management.

Η εταιρεία, που συνεχίζει τις επενδύσεις στο Ελληνικό (ύψους 1,3 δισ. ευρώ μέχρι το 2027) με ίδια κεφάλαια, έχει προαναγγείλει την ίδρυση εταιρείας facility management για τη διαχείριση των εμπορικών εγκαταστάσεων και των κατοικιών στο mega project.

H αγορά Facility Management στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η αξία της αγοράς του facility management υπολογίζεται ότι θα ανέλθει το 2026 σε περίπου σε 2 δισ. ευρώ όταν πανευρωπαϊκά θα αγγίξει τα 350 δισ. δολάρια εφέτος και εκτιμάται ότι θα αναπτύσσεται ετησίως κατά 3% οδηγούμενη από την τάση για αύξηση του outsourcing, την ανάγκη για κτίρια που πληρούν τους στόχους ενεργειακής εξοικονόμησης και βιωσιμότητας, τους εργασιακούς μετασχηματισμούς κτιρίων, την αύξηση της ζήτησης ολοκληρωμένων λύσεων εξαιτίας της πολυπλοκότητας των απαιτήσεων των έξυπνων κτιρίων και την εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών και υποκατάσταση του ανθρώπινου παράγοντα.

Ειδικότερα στην εγχώρια αγορά το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά τις υπηρεσίες καθαρισμού (περίπου 650 εκατ. ευρώ) με συγκέντρωση του 36% σε 6 εταιρείες. Εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται σε αυτό τον χώρο περίπου 600 εταιρείες.

Κάπου 450 εκατ. ευρώ αποτιμάται η αξία του υποκλάδου των υπηρεσιών ασφάλειας με συγκέντρωση 60% σε 5 εταιρείες. Ο συγκεκριμένος χώρος αριθμεί πάνω από 500 επιχειρήσεις.

Τέλος, στα 300 εκατ. ευρώ εκτιμάται πώς αντιστοιχούν στις υπηρεσίες τεχνικής συντήρησης. Εδώ οι εταιρείες είναι λιγότερες καθώς υπάρχει εξειδίκευση. Η αγορά αυτή έχει συνάφεια με τις κατασκευές και την ενέργεια, ο ρόλος της τεχνολογίας είναι αυξανόμενος, ενώ υπάρχει η τάση για outsourcing στο δημόσιο τομέα.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της εταιρείας Mordor intelligence, το μέγεθος της ευρωπαϊκής αγοράς διαχείρισης κτιρίων εκτιμάται σε 350,13 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025 και αναμένεται να φθάσει τα 404,92 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030, με ετήσιο σύνθετο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 2,95% κατά την περίοδο πρόβλεψης (2025-2030).

Στις υπηρεσίες του facility management περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων ο επαγγελματικός καθαρισμός και η προμήθεια αναλωσίμων, η τεχνική συντήρηση κτιρίων, η διαμόρφωση και συντήρηση χώρων πρασίνου, η φυσική και ηλεκτρονική ασφάλεια (security), η ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων και ανακύκλωση, οι απολυμάνσεις, η εξοικονόμηση ενέργειας, η εστίαση, η υποστήριξη αυτοματισμών, το business support (receptionist, mailroom κ.α.), καθώς και η μελέτη και κατασκευή επαγγελματικών χώρων.