Αναζητείται θετική έκπληξη

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προσπαθούν τις τελευταίες εβδομάδες να εγκαταλείψουν τη συνήθη στωικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τα σημαντικά θέματα. Μια καλή απόδειξη ότι πράγματι έχουν αλλάξει και είναι αποφασισμένοι να αποκτούν ενίοτε την πρωτοβουλία των κινήσεων μπορεί να μας τη δώσει σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Συνεδριάζει Μεγάλη Πέμπτη για τα επιτόκια. Η αγορά έχει προεξοφλήσει μια μείωση του βασικού επιτοκίου κατά ένα τέταρτο της μονάδας, στο 2,25%. Αν όμως θέλει να δείξει ότι ως ένας από τους βασικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς αποκτά τον έλεγχο των πραγμάτων, μια απότομη μείωση των επιτοκίων του ευρώ κατά μισή ποσοστιαία μονάδα θα ήταν ένα καλό μήνυμα. Μια κίνηση πυγμής έναντι της πολιτικής του αδύναμου δολαρίου του προέδρου Τραμπ.Το κοινό νόμισμα έχει σημειώσει άλμα 10% έναντι του δολαρίου από τις αρχές Ιανουαρίου.

Σε απλά ελληνικά ένα υπερατλαντικό ταξίδι για διακοπές στην Ελλάδα ενός Αμερικανού, που έκλεισε το πακέτο των διακοπών του τον χειμώνα, έχει ακριβύνει κατά 10% μόνο από την ισοτιμία. Χωρίς να αυξηθεί τίποτα άλλο επί ελληνικού εδάφους. Κατά 10% μειώθηκε η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού στους αμερικανούς τουρίστες. Μια μεγαλύτερη του αναμενομένου μείωση των επιτοκίων θα ισοφάριζε μέρος της χασούρας από τη χαμένη ανταγωνιστικότητα. Και αυτό δεν είναι λίγο. Ειδικά τώρα που όλες οι εκτιμήσεις για το ΑΕΠ στην ευρωζώνη διορθώνουν προς τα κάτω. Μια έρευνα της ΕΚΤ για τον τραπεζικό δανεισμό πρώτου τριμήνου έδειξε ότι τα πιστωτικά κριτήρια έγιναν πιο αυστηρά στις τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Δηλαδή χάνουμε λόγω αντικειμενικών συνθηκών στις αγορές, χάνουμε και από τους… άτεγκτους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Το σύνηθες επιχείρημα της ΕΚΤ περί κινδύνου αναζωπύρωσης του πληθωρισμού δεν φαίνεται να ευσταθεί στην παρούσα φάση. Ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,4% από 2,6%, ενώ και το επικίνδυνο κομμάτι των υπηρεσιών επιβράδυνε στο 3,4% από 3,9%. Πολλοί εκτιμούν ότι αν επιβεβαιωθεί το σενάριο αναδρομολόγησης ασιατικών προϊόντων από τις ΗΠΑ προς ευρωπαϊκά λιμάνια, τότε είναι πολύ πιθανό να δούμε τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες έναν πληθωρισμό κοντά στα επιθυμητά επίπεδα για τους κεντρικούς τραπεζίτες.

Κυρίως στην ΕΚΤ και στους άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς πρέπει να σκεφτούν ότι στη φάση που βρισκόμαστε τα λάθη, αν αφεθεί να γλιστρήσουν οι οικονομίες στην ύφεση, πληρώνονται ακριβά. Και αποφάσεις με θετικό πρόσημο, όπως τα αμυντικά κονδύλια που υποτίθεται θα τονώσουν τις οικονομίες, ακόμα ούτε έχουν αποφασιστεί, ούτε έχει δρομολογηθεί πού θα κατευθυνθούν ώστε να αρχίσει να κινείται μια κάποιου είδους νέα αναπτυξιακή δραστηριότητα.
Γενικώς στην ευρωπαϊκή – και στην ελληνική – οικονομία φαίνεται σε αυτή τη φάση να έχουν προεξοφληθεί όλα τα θετικά σενάρια και να μην έχει τιμολογηθεί κανένα από τα αρνητικά. Οπερ σημαίνει ότι χρειαζόμαστε κάθε δυνατή νέα θετική εξέλιξη που μπορεί να συντηρήσει ένα καλό κλίμα, τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο από όσα συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες σε διεθνές επίπεδο.