Ναυτιλία: Πλήγματα στο παγκόσμιο διά θαλάσσης εμπόριο

Αλυσιδωτές επιπτώσεις στο παγκόσμιο διά θαλάσσης εμπόριο και στη ναυτιλία έχει η γεωπολιτική ένταση ΗΠΑ – Κίνας που εκφράζεται στην παρούσα φάση κυρίως μέσω του πολέμου των δασμών.

Ένας πόλεμος που δεν επηρεάζει μόνο την παραγωγή, την οικονομία, την κατανάλωση αλλά μεταβάλλει και τις θαλάσσιες διαδρομές και τις υποδομές logistics που έχουν στηθεί τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και τις στρατηγικές αποφάσεις ανάπτυξης των στόλων από τους πλοιοκτήτες, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Μια ματιά στην πορεία του εμπορίου άνθρακα είναι αρκετή για να επιβεβαιωθούν οι επιπτώσεις των δασμών σε όλη τη δομή του εμπορίου.

Ο άνθρακας

Το 2024, οι ΗΠΑ εξήγαγαν περίπου 10,7 εκατ. τόνους μεταλλουργικού άνθρακα προς την Κίνα (+81% σε ετήσια βάση), καλύπτοντας περίπου το 9% των κινεζικών εισαγωγών κοκ/μεταλλουργικού άνθρακα. Ωστόσο, οι νέοι δασμοί διέκοψαν αυτή τη ροή, αναγκάζοντας τους αμερικανούς παραγωγούς να αναζητήσουν εναλλακτικές αγορές. Η Κίνα επίσης αναμένεται να βασιστεί περισσότερο στους ήδη υπάρχοντες προμηθευτές της, για να καλύψει το κενό, όπως αναφέρει ο ναυλομεσιτικός οίκος Intermodal. Χαμένη η ναυτιλία καθώς η Κίνα θα πάρει περισσότερο άνθρακα από τη Ρωσία και την Αυστραλία, που είναι πιο κοντά από τις ΗΠΑ ενώ θα αυξήσει και τις εισαγωγές με τρένο από τη Μογγολία.

Από την άλλη πλευρά η Ινδία θα αποτελέσει βασικό προορισμό για τον αμερικανικό μεταλλουργικό άνθρακα, με δυνατότητες να απορροφήσει μέρος των ποσοτήτων που πλέον δεν εξάγονται στην Κίνα. Συνολικά, ωστόσο, όπως εκτιμά η Intermodal, η αναδιάταξη των ροών μεταλλουργικού άνθρακα ενδέχεται να έχει αρνητική επίπτωση στη ζήτηση για θαλάσσια μεταφορά σε όρους «tonne-miles» (τόνοι επί απόσταση) που σημαίνει πίεση στους ναύλους και στα κέρδη των πλοίων αυτής της κατηγορίας, εφόσον η προσφορά πλοίων καλύπτει αυτή τη μείωση τονομιλίων

Οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου έγιναν αισθητές σε πολλούς τομείς της ναυτιλίας, αν και με άνισο τρόπο. Η ναυτιλία εμπορευματοκιβωτίων επλήγη περισσότερο, με το 11% των παγκόσμιων όγκων να επηρεάζονται από δασμούς, ενώ η ναυτιλία ξηρού φορτίου και πετρελαίου αντιμετώπισε μικρότερες άμεσες επιπτώσεις αλλά ευρύτερες έμμεσες συνέπειες, σημειώνει ο ναυλομεσιτικός οίκος Allied Shipbroking.

Το παράδειγμα της σόγιας

Στην ανάλυσή του ο ναυλομεσιτικός οίκος, ο οποίος εστιάζει στη σημαντική άνοδο της γεωοικονομικής σημασίας της Κίνας και το πώς αυτή αναδιατάσσει το παγκόσμιο εμπόριο, φέρνει το παράδειγμα της σόγιας, η οποία υπήρξε κάποτε η ραχοκοκαλιά των αμερικανικών εξαγωγών προς την Κίνα, μεταφερόμενη μαζικά με πλοία τύπου Panamax μέσω του Ειρηνικού.

Πριν από την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων, η Κίνα αγόραζε πάνω από το 60% των αμερικανικών εξαγωγών σόγιας. Ωστόσο, τα αντίποινα μέσω δασμών διέκοψαν αυτή τη ροή, προκαλώντας μια διαρκή μετατόπιση των προμηθειών προς τη Βραζιλία. Ως αποτέλεσμα, οι αμερικανοί εξαγωγείς αναγκάστηκαν να αναζητήσουν εναλλακτικές αγορές, ενώ οι καθιερωμένοι διατλαντικοί διάδρομοι σιτηρών έχασαν τη στρατηγική τους σημασία.

Ηλεκτρονικά και ενέργεια

Αλλο παράδειγμα είναι τα αγαθά υψηλής τεχνολογίας και τα βιομηχανικά προϊόντα, όπως ηλεκτρονικά, μηχανήματα και ηλεκτρικά εξαρτήματα. Ολα αυτά τα προϊόντα μεταφέρονται κυρίως μέσω πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων των ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών, στη θαλάσσια διαδρομή Ασίας – Ειρηνικού ενώ έχουν διαμορφωθεί ανάλογα και τα logistics.

Η ισχυροποίηση των φωνών κατά της παγκοσμιοποίησης και υπέρ του επαναπατρισμού της παραγωγής θα επιφέρει δραματικές αλλαγές στα logistics, εκτιμούν οι αναλυτές.

Το θαλάσσιο εμπόριο των ενεργειακών προϊόντων έχει επίσης μεταμορφωθεί υπό το βάρος των γεωπολιτικών εντάσεων, εκτιμά ο ναυλομεσιτικός οίκος Allied Shipbroking. Κατά την άνθηση της παραγωγής πετρελαίου από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ, οι εξαγωγές αργού και LNG προς την Κίνα αυξήθηκαν κατακόρυφα, μέσω υπερδεξαμενόπλοιων (VLCC) και πλοίων μεταφοράς LNG. Ωστόσο, η επιβολή δασμών οδήγησε σε απότομη πτώση αυτών των ροών, ωθώντας την Κίνα να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές της πηγές. Εκτοτε, το Πεκίνο βασίζεται περισσότερο σε εισαγωγές από τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία, ανασχεδιάζοντας τις παγκόσμιες διαδρομές των δεξαμενόπλοιων και μειώνοντας τα φορτία και τα δρομολόγια από τον Κόλπο του Μεξικού.

Η άνοδος του ρόλου της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία τα τελευταία 25 χρόνια οδήγησε σε μία νέα «δομή» του παγκόσμιου εμπορίου και ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας συνιστά μια ρήξη αυτής της δομής, οι συνέπειες της οποίας αποτυπώνονται στις ναυτιλιακές διαδρομές, στους λιμενικούς σταθμούς αλλά και στις στρατηγικές ανάπτυξης του στόλου, σημειώνει η Allied Shipbroking.

Πηγή: Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ