Χωρίς ΦΠΑ περισσότερες μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες

Παράθυρο για αλλαγές στο καθεστώς απαλλαγής από το ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες ανοίγει το νέο πλαίσιο που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την απλοποίηση των διαδικασιών για τις διασυνοριακές συναλλαγές.

Η νέα Οδηγία της Ε.Ε. η οποία αναμένεται να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο, ανοίγει το δρόμο για αύξηση του ετήσιου τζίρου για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που θα έχουν τη δυνατότητα να πωλούν αγαθά και να παρέχουν υπηρεσίες χωρίς ΦΠΑ.

Τι προβλέπει η οδηγία

Σύμφωνα με πληροφορίες,  ένα από τα σενάρια που βρίσκεται στο τραπέζι προβλέπει διεύρυνση του αριθμού των μικρομεσαίων που θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση χρέωσης ΦΠΑ στις συναλλαγές τους στο εσωτερικό της χώρας με αύξηση του ετήσιου τζίρου από τα 10.000 ευρώ που είναι σήμερα στη περιοχή των 15.000 ευρώ.

Με βάση την Οδηγία τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν εσωτερικό όριο απαλλαγής για επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο έως και 85.000 ευρώ

Αρμόδια στελέχη κάνουν λόγο για συγκρατημένη αναπροσαρμογή του ορίου επισημαίνοντας ότι μια μεγάλη αύξηση θα είχε σαν αποτέλεσμα την ένταξη ενός πολύ μεγάλου αριθμού μικρομεσαίων με αρνητικές επιπτώσεις στα έσοδα του δημοσίου.

Με βάση την Οδηγία τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν εσωτερικό όριο απαλλαγής για επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο έως και 85.000 ευρώ ενώ ο πήχης για τις συναλλαγές σε περισσότερα του ενός κράτη της ΕΕ ανεβαίνει στα 100.000 ευρώ.

Το μέτρο θα περιορίσει δραστικά τις διαδικασίες και τα διοικητικά βάρη που συνεπάγεται η υποχρέωση συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και θα συμβάλλει στην επέκταση των δραστηριοτήτων τους σε άλλα κράτη μέλη  μέσω της κατάργησης των γραφειοκρατικών εμποδίων.

Οι αλλαγές

Η ΑΑΔΕ εξέδωσε το ενημερωτικό σημείωμα  προκειμένου να ενημερώσει και να προετοιμάσει τις μικρές επιχειρήσεις, ώστε όταν η κυβέρνηση ενσωματώσει τη σχετική Οδηγία στο ελληνικό Δίκαιο να είναι έτοιμες να αξιοποιήσουν το νέο αυτό ευνοϊκό καθεστώς.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου καθεστώτος είναι τα εξής:

–            Απλουστευμένες διαδικασίες: Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν χρήση του καθεστώτος απαλλαγής μικρών επιχειρήσεων με απλουστευμένες διαδικασίες, τόσο στο κράτος μέλος εγκατάστασής τους όσο και σε άλλα κράτη μέλη που εφαρμόζουν το ίδιο καθεστώς.

–           Ενιαία θυρίδα: Σε συνδυασμό με την ενιαία θυρίδα “One Stop Shop” για συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου, που είναι ήδη σε λειτουργία από 1/7/2021, οι μικρές επιχειρήσεις απολαμβάνουν σημαντική διευκόλυνση στις διαδικασίες απόδοση του ΦΠΑ που οφείλεται σε κάθε κράτος-μέλος, για τις πωλήσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών προς ιδιώτες / τελικούς καταναλωτές.

–            Καθορισμένα όρια: Οι μικρές επιχειρήσεις που θα κάνουν χρήση του απαλλακτικού καθεστώτος σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη θα μπορούν να διενεργούν ετησίως συναλλαγές ύψους έως 100.000 ευρώ, στο σύνολο της ΕΕ. Το εσωτερικό όριο απαλλαγής που δύναται να θεσπίσει ένα κράτος μέλος δε θα μπορεί να ξεπερνά  τις 85.000 ευρώ. Η Ελλάδα επί του παρόντος έχει όριο τις 10.000 ευρώ.  Από 1/1/2025 σε επίπεδο ΕΕ  μια επιχείρηση θεωρείται μικρή για σκοπούς ΦΠΑ όταν ο ενωσιακός ετήσιος κύκλος εργασιών της, δηλαδή οι συνολικές διασυνοριακές πωλήσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, δεν ξεπερνά τις 100.000 ευρώ.

–           Διασυνοριακή απαλλαγή: Η διασυνοριακή απαλλαγή ενεργοποιείται με την εγγραφή της επιχείρησης στο απαλλακτικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους εφαρμόζει το εν λόγω καθεστώς. Με την εγγραφή της  διενεργεί συναλλαγές προς αυτά τα κράτη μέλη χωρίς να απαιτείται να εγγραφεί σε αυτά για σκοπούς ΦΠΑ (π.χ. απόκτηση ΑΦΜ, υποβολή δηλώσεων κ.λπ.), με την προϋπόθεση να τηρεί τις υποχρεώσεις που έχει θεσπίσει και εφαρμόζει το κάθε κράτος μέλος για τις απαλλασσόμενες μικρές επιχειρήσεις στο εσωτερικό του.

Πώς λειτουργεί

Για να ενταχθεί μια επιχείρηση στο ειδικό καθεστώς ΜμΕ άλλου ΚΜ θα αρκεί η υποβολή σχετικού αιτήματος (προηγούμενη κοινοποίηση), προς τη φορολογική διοίκηση της χώρας του, συνοδευόμενο από στοιχεία για τις συναλλαγές που έχει πραγματοποιήσει κατά το προηγούμενο και το τρέχον έτος, στο σύνολο των ΚΜ της ΕΕ.

Περαιτέρω, επειδή τα παραπάνω αφορούν πράξεις απαλλασσόμενες από ΦΠΑ, οι υποκείμενοι που θα εντάσσονται στα απαλλασσόμενα καθεστώτα ΜΜΕ άλλων ΚΜ, θα πρέπει να υποβάλλουν στη φορολογική διοίκηση του ΚΜ εγκατάστασής τους, τριμηνιαίες αναφορές για τις συναλλαγές  που πραγματοποιούν κάθε τρίμηνο, προκειμένου να παρακολουθείται η τήρηση των ορίων απαλλαγής (εγχώριο/εθνικό και ενωσιακό).

Για τις ανάγκες εφαρμογής του νέου, ενιαίου στην ΕΕ, καθεστώτος απαλλαγής  από ΦΠΑ των μικρομεσαίων αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στην ΑΑΔΕ ηλεκτρονική εφαρμογή, η οποία:

–           αναπτύσσεται με κοινές προδιαγραφές σε όλα τα ΚΜ,

–           θα δίνει τη δυνατότητα στις φορολογικές διοικήσεις των ΚΜ να αλληλεπιδρούν ώστε:

α) αφενός να ολοκληρώνονται τα αιτήματα ελληνικών επιχειρήσεων για ένταξη σε απαλλακτικά καθεστώτα ΜΜΕ άλλων ΚΜ, και

β) αφετέρου να χορηγείται έγκριση υπαγωγής επιχειρήσεων άλλων ΚΜ στο απαλλακτικό καθεστώς  ΜΜΕ στην Ελλάδα,

–  θα επιτρέπει την υποβολή των τριμηνιαίων αναφορών (ΤΑ) όσων εγγραφούν στο σύστημα και διενεργούν απαλλασσόμενες συναλλαγές προς άλλα ΚΜ και θα λαμβάνονται τα στοιχεία με τις ΤΑ από φορολογικές διοικήσεις άλλων ΚΜ.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, μια ελληνική επιχείρηση θα μπορεί να αιτηθεί να κάνει χρήση του απαλλακτικού καθεστώτος μικρών επιχειρήσεων σε όποιο άλλο κράτος μέλος της ΕΕ επιθυμεί, εφόσον

–           ο κύκλος εργασιών της κατά το προηγούμενο και κατά το τρέχον έτος δεν ξεπερνά τις  100.000 ευρώ στο σύνολο της ΕΕ και

–          δεν ξεπερνά το εσωτερικό όριο απαλλαγής κάθε κράτους μέλους στο οποίο αιτείται την απαλλαγή.

Για να κάνει χρήση αυτής της επιλογής, θα υποβάλλει αίτημα ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ, με συνημμένα στοιχεία που αφορούν στην τήρηση των ορίων απαλλαγής. Το αίτημα διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στις φορολογικές διοικήσεις των άλλων κρατών μελών από τις οποίες αιτείται τη χορήγηση της απαλλαγής.

Η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται στην ελληνική επιχείρηση, είτε είναι ενταγμένη στο ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, είτε όχι.