Σε υψηλό πέντε μηνών εκτοξεύτηκαν οι τιμές του πετρελαίου μετά τον βομβαρδισμό τριών πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν από τις ΗΠΑ και ενώ εντείνονται οι ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο θα απαντήσει η Τεχεράνη.
Το Brent εκτινάχθηκε στα 81,40 δολάρια το βαρέλι με το άνοιγμα της αγοράς το πρωί της Δευτέρας στην Ασία, για μετριάσει την άνοδο στη συνέχεια στα τα 78,79 δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 2,3% σε ημερήσια βάση. Το αμερικανικό αργό αυξήθηκε με παρόμοιο ρυθμό στα 75,47 δολάρια.
Περιμένοντας την απάντηση του Ιράν
Περαιτέρω κινήσεις στην τιμή του πετρελαίου αυτή την εβδομάδα θα εξαρτηθούν ακριβώς από τον τρόπο με τον οποίο η Ισλαμική Δημοκρατία ή οι πληρεξούσιοί της, όπως οι Χούτι, θα επιλέξουν να αντιδράσουν, επισημαίνουν οι αναλυτές.
«Έχει ξεπεραστεί μια ξεκάθαρη κόκκινη γραμμή», δήλωσε ο Χόρχε Λεόν, επικεφαλής γεωπολιτικής ανάλυσης στην ενεργειακή συμβουλευτική εταιρεία Rystad, σημειώνοντας ότι οι βομβαρδισμοί του σαββατοκύριακου σηματοδοτούσαν την πρώτη φορά που οι ΗΠΑ επιτέθηκαν απευθείας σε ιρανικό έδαφος.
«Σε ένα ακραίο σενάριο όπου το Ιράν απαντά με απευθείας χτυπήματα ή στοχεύει περιφερειακές πετρελαϊκές υποδομές, οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν κατακόρυφα», είπε, προσθέτοντας πως «ακόμη και απουσία άμεσων αντιποίνων, οι αγορές είναι πιθανό να τιμολογήσουν υψηλότερο ασφάλιστρο γεωπολιτικού κινδύνου».
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν ήδη αυξηθεί περίπου 14% από τότε που το Ισραήλ εξαπέλυσε την πρώτη του αιφνιδιαστική επίθεση στο Ιράν πριν από 10 ημέρες.
Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου είναι πιθανό να διαχυθούν και σε άλλες αγορές ενέργειας, όπως η βενζίνη, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα έκρηξη πληθωρισμού σε όλο τον κόσμο, προειδοποιούν οι αναλυτές.
Εξάλλου, ήδη οι σκληροπυρηνικοί στο Ιράν καλούν για δράση την Κυριακή με κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ για τα δυτικά πλοία -εκεί από όπου διέρχεται το 20% της παγκόσμιας διακίνησης πετρελαίου- και επίθεση στον αμερικανικό στόλο στον Κόλπο.
«Αξιωματούχοι ασφαλείας υποστηρίζουν ότι θα ήταν δύσκολο για το Ιράν να κλείσει πλήρως τα στενά του Ορμούζ για μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε η Helima Croft, πρώην αναλύτρια της CIA που βρίσκεται τώρα στην RBC Capital. Οπως εξήγησε, το Ιράν χρησιμοποιεί επίσης την πλωτή οδό για να μεταφέρει το πετρέλαιο του στην Κίνα και σε άλλους εισαγωγείς. Πολλοί ειδικοί σε θέματα ασφάλειας, όμως, είπε, υποστηρίζουν ότι το Ιράν έχει τη δυνατότητα να χτυπήσει μεμονωμένα τάνκερ και βασικά λιμάνια με πυραύλους και νάρκες», είπε.
Το ιρανικό Press TV ανέφερε ότι το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε ένα μέτρο για το κλείσιμο του στενού. Το Ιράν έχει απειλήσει στο παρελθόν να κλείσει το στενό, αλλά ποτέ δεν ακολούθησε την κίνηση.
Μια εναλλακτική απάντηση θα μπορούσε να δει το Ιράν να επιτίθεται σε πετρελαιοπηγές και υποδομές σε χώρες συμμαχικές των ΗΠΑ στην περιοχή, όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ.
Η S&P Global
Αναλυτές της S&P Global Commodity Insights επισημαίνουν ότι «το βασικό ερώτημα είναι τι ακολουθεί», δήλωσαν οι James Bambino και Richard Joswick στην S&P. «Θα επιτεθεί το Ιράν απευθείας στα αμερικανικά συμφέροντα ή μέσω συμμαχικών πολιτοφυλακών; Θα ανασταλεί η εξαγωγή ιρανικού αργού; Θα επιτεθεί το Ιράν στα πλοία στα στενά του Ορμούζ;»
Ακόμη και αν διακοπούν οι εξαγωγές ιρανικού αργού, η αυξημένη παραγωγή από το καρτέλ του ΟΠΕΚ+ και τα τρέχοντα παγκόσμια αποθέματα σημαίνουν ότι η αγορά πετρελαίου θα παραμείνει επαρκώς εφοδιασμένη, όσο το Στενό του Ορμούζ παραμένει ανοιχτό, πρόσθεσαν.
Το Ιράν εξάγει περίπου 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, ενώ περίπου 21 εκατομμύρια βαρέλια από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέρχονται καθημερινά από τα στενά του Ορμούζ.