Ουράνιο: Το μέταλλο που «φωνάζει» ξανά στις αγορές

Κάποτε το ουράνιο ήταν ο εφιάλτης της ανθρωπότητας: ατομικές βόμβες, μυστικά σχέδια, ισορροπίες τρόμου. Ύστερα έγινε ο σωτήρας: καύσιμο για ρεύμα καθαρό, χωρίς καπνό και κάρβουνο. Ύστερα, ξανά σιωπή. Μετά τη Φουκουσίμα, ο κόσμος το ξέχασε. Οι τιμές έπεσαν. Οι στοές έκλεισαν. Και οι traders πήγαν αλλού.

Μόνο που ο κόσμος από τότε δεν έμεινε ήσυχος. Πόλεμοι, πετρέλαιο, Ρωσοουκρανικός πόλεμος, ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, φόβος για ρεύμα και απανωτές κρίσεις,ενεργειακή-πληθωριστική . Τώρα το ουράνιο ξαναπαίρνει τον λόγο — και οι τιμές το λένε καθαρά. Και εδώ μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα ο Πρωθυπουργός ανέφερε σε φόρουμ για την ενέργεια πως η Ελλάδα μπορεί να γίνει χώρα με πυρηνική ενέργεια.

Πόσο επηρεάζουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν καθοριστικά την αγορά του ουρανίου, λόγω της στρατηγικής φύσης του ως καυσίμου ενέργειας και υλικού άμυνας. Ιστορικά, οι αναταράξεις στη Μέση Ανατολή –ιδίως οι πετρελαϊκές κρίσεις του 1973– λειτούργησαν ως καταλύτης για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στη Δύση, καθώς το πετρέλαιο χρησιμοποιήθηκε ως «όπλο» και τα κράτη στράφηκαν στο ουράνιο ως εναλλακτική ενεργειακή βάση.

Εκείνη την περίοδο, η απότομη άνοδος της τιμής του πετρελαίου συνοδεύτηκε από εκτίναξη της τιμής του ουρανίου, υπογραμμίζοντας την αλληλεξάρτηση ενεργειακών αγορών και γεωπολιτικής .Σήμερα, οι περιφερειακές συγκρούσεις και οι διεθνείς εντάσεις συνεχίζουν να διαμορφώνουν τη ζήτηση και τις τιμές του ουρανίου. Όταν η Μέση Ανατολή καίγεται, η αγορά του ουρανίου δεν μένει ασυγκίνητη. Η Ιαπωνία ξανανοίγει αντιδραστήρες. Η Ευρώπη, φοβισμένη από το ρωσικό φυσικό αέριο, θυμάται πόσο «καθαρή» είναι η πυρηνική ενέργεια — χωρίς άνθρακα, και κυρίως χωρίς εξάρτηση.

Τώρα το ουράνιο ξαναπαίρνει τον λόγο — και οι τιμές το λένε καθαρά

Από την κορυφή στο ναδίρ –και πάλι πίσω- οι τιμές του ουρανίου

Στη δεκαετία του 1970 με τις πετρελαϊκές κρίσεις, το ουράνιο φθάνει στα 120 δολάρια ανά λίβρα ενώ το 2007, με την πρώτη άνθηση της πυρηνικής ενέργειας του 21ου αιώνα ανέρχεται στα 136 δολάρια. Το 22011 με το ατύχημα στη Φουκουσίμα και τον τρόμο υποχώρησε στα 20 δολάρια και πιο κάτω. Το 2024–2025 «ζεσταίνεται» πάλι και τον Ιούνιος φθανει 70–75 δολάρια ανά λίβρα. Τα futures κοιτούν στα 77–80 δολάρια και οι αναλυτές ψιθυρίζουν και 90–100 δολάρια αν το θερμόμετρο Μέσης Ανατολής δεν πέσει.

Και κάπου εδώ μπαίνουν τα hedge funds, τα ETF, τα συμβόλαια. Όχι μόνο οι χώρες, αλλά και οι traders  στοιχηματίζουν στο «καύσιμο του αύριο».

Διπλάσια ζήτηση μέχρι το 2040

Η Παγκόσμια Πυρηνική Ένωση λέει ότι η ζήτηση για ουράνιο θα διπλασιαστεί μέχρι το 2040. Στις μέρες μας όπως δείχνουν τα πράγματα το ουράνιο φιγουράρει  και ξανακοιτιέται όχι μόνο από τους traders, αλλά και από τα κράτη. Tο ουράνιο διαγράφει πλέον μια εξέχουσα τροχιά ως στρατηγικό εμπόρευμα, αντίστοιχη με αυτή που είχαν τα ορυκτά καύσιμα τον 20ό αιώνα. Καθώς ο κόσμος επιδιώκει μείωση εκπομπών άνθρακα και ενεργειακή ασφάλεια, η πυρηνική ενέργεια αναγνωρίζεται διεθνώς ως κρίσιμος πυλώνας για ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον . Δεκάδες κυβερνήσεις, ακόμη και χώρες που παλαιότερα ήταν διστακτικές, εντάσσουν πλέον επίσημα την ανάπτυξη πυρηνικών αντιδραστήρων στα εθνικά τους σχέδια – από την Ιαπωνία που επανεκκινεί αντιδραστήρες, μέχρι τη Γερμανία που χαλαρώνει τη στάση της, και από τις ΗΠΑ έως την Κίνα που προχωρούν σε φιλόδοξα προγράμματα αύξησης της πυρηνικής ισχύος .

Επιπλέον, ο διττός ρόλος του ουρανίου –ως ενεργειακό καύσιμο και ως θεμέλιο της πυρηνικής αποτροπής– το καθιστά κομβικό για την εθνική ασφάλεια. Η ύπαρξη πυρηνικών όπλων λειτουργεί ως στρατηγικό αποτρεπτικό εργαλείο, και η πρόσβαση στις απαραίτητες πρώτες ύλες (ουράνιο και παράγωγά του) είναι θέμα υψίστης σημασίας για τις μεγάλες δυνάμεις. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρωσία και η Κίνα έχουν επενδύσει σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του ουρανίου (από την εξόρυξη μέχρι τον εμπλουτισμό), ενώ αντίστοιχα οι δυτικές χώρες επιχειρούν τώρα να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή και τον έλεγχο των προμηθειών τους .