Oxfam: Οι δισεκατομμυριούχοι αύξησαν τον πλούτο τους κατά 6,5 τρισ. δολάρια σε 10 χρόνια

Ο πλούτος των 3.000 δισεκατομμυριούχων του κόσμου έχει αυξηθεί κατά 6,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε πραγματικούς όρους την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με την Oxfam, ποσό που ισοδυναμεί με το 14,6% της παγκόσμιας παραγωγής.

Συνολικά, το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει κερδίσει τουλάχιστον 33,9 τρισεκατομμύρια δολάρια σε πραγματικούς όρους, ποσό που, σύμφωνα με την φιλανθρωπική οργάνωση, ήταν «αρκετό για να τερματίσει την ετήσια παγκόσμια φτώχεια 22 φορές». Τα στοιχεία αυτά έρχονται στο προσκήνιο καθώς διάφορες κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν αυξανόμενες εκκλήσεις για την θέσπιση φόρου πλούτου στη διεθνή ελίτ.

Ισπανία, Βραζιλία, Γερμανία και Νότια Αφρική ζητούν την θέσπιση ελάχιστου φόρου 2% στους υπερπλούσιους

«Αυτή η τεράστια συγκέντρωση πλούτου έχει μεταφραστεί σε πολιτική εξουσία, σε ένα κίνημα προς την ολιγαρχία που βλέπει υπερπλούσια άτομα να είναι σε θέση να διαμορφώνουν τη λήψη πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων με τρόπους που αυξάνουν τον πλούτο τους», ανέφερε η Oxfam στο ενημερωτικό της έγγραφο με τίτλο «Από το Ιδιωτικό Κέρδος στη Δημόσια Εξουσία: Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, Όχι της Ολιγαρχίας».

Η ανησυχία για την ανισότητα του πλούτου έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η Oxfam σημείωσε στις αρχές του 2024 ότι ο κόσμος θα μπορούσε να έχει τον πρώτο τρισεκατομμυριούχο μέσα σε μια δεκαετία, εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις ανισότητας. Ο αμερικανός γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς έχει υποστηρίξει ότι σε μια δίκαιη κοινωνία δεν θα έπρεπε να υπάρχουν δισεκατομμυριούχοι, και αυτός και άλλοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν, έχουν προειδοποιήσει για μια ολιγαρχία που διαμορφώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Κι όλα αυτά όταν αυτή την εβδομάδα στη Βενετία επίκειται ο γάμος του ιδρυτή της Amazon και ιδιοκτήτη της Washington Post, Τζεφ Μπέζος, και της Λόρεν Σάντσες, ο οποίος έχει πυροδοτήσει μια ποικιλία διαδηλώσεων που αντιδρούν σε αυτό που οι διαδηλωτές θεωρούν ως εκδήλωση της εποχής του «Ενός Τοις Εκατό». Μια πινακίδα διαμαρτυρίας που ξεδιπλώθηκε στην πλατεία του Αγίου Μάρκου τη Δευτέρα έγραφε: «Αν μπορείτε να νοικιάσετε τη Βενετία για τον γάμο σας, μπορείτε να πληρώσετε περισσότερους φόρους».

Οι προτάσεις της Oxfam

Οι προτάσεις στην έκθεση της Oxfam συνάδουν με τέτοιες εκκλήσεις. Συζητώντας πώς οι ιδιωτικές επενδύσεις έχουν επηρεάσει την ανάπτυξη, προτρέπει στην απόρριψη αυτού που ορισμένοι μελετητές αποκαλούν «Συναίνεση της Wall Street», η οποία πιέζει για μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στις δημόσιες υπηρεσίες, όπως η εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη. Αντ’ αυτού, η έκθεση ζητά μια προσέγγιση «με προτεραιότητα στον δημόσιο τομέα», ξεκινώντας με τη φορολόγηση των πολύ πλουσιότερων, οι οποίοι, σύμφωνα με την έκθεση, «έχουν μεταμορφωθεί από φορολογούμενους πλούσιους σε πιστωτές και μετόχους, απομονωμένοι από τις δημοκρατικές απαιτήσεις».

Στην έκθεση, η Oxfam επισημαίνει μια πρόταση που παρουσίασε ο οικονομολόγος Gabriel Zucman στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των 20 στη Βραζιλία το 2024, η οποία ζητούσε ελάχιστο φόρο 2% στα περιουσιακά στοιχεία των 3.000 δισεκατομμυριούχων του κόσμου με ετήσια εκτίμηση εσόδων 200 έως 250 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η ιδέα της φορολόγησης της περιουσίας των πλουσίων συζητείται εδώ και χρόνια. Σε μια συνέντευξη πέρυσι, ο Chris Evans, καθηγητής φορολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, περιέγραψε την «αυστηρή ανισότητα στον πλούτο» ως «καταστροφή για την κοινωνική συνοχή».

Φόρος 2% στους υπερπλούσιους

Πέρυσι, η Ισπανία, η Βραζιλία, η Γερμανία και η Νότια Αφρική υπέγραψαν πρόταση στη σύνοδο κορυφής της G20 για έναν ελάχιστο φόρο 2% στους υπερπλούσιους, με στόχο τη μείωση της ανισότητας και την αύξηση των δημόσιων κεφαλαίων. Οι προβλέψεις για τον πιθανό αντίκτυπό του ποικίλλουν, αλλά μια μελέτη του κορυφαίου Γάλλου οικονομολόγου Gabriel Zucman διαπίστωσε ότι θα μπορούσε να αποφέρει έως και 250 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιπλέον έσοδα.

Οι τέσσερις χώρες κάλεσαν άλλες κυβερνήσεις να υποστηρίξουν την εκστρατεία, λέγοντας ότι ένας φόρος στους υπερπλούσιους θα συμπληρώσει τις διαπραγματεύσεις για τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την εισαγωγή ενός παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φόρου 15% για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις.

Οι υπουργοί από την Ισπανία, τη Βραζιλία, τη Γερμανία και τη Νότια Αφρική υποστήριξαν ότι θα χρειαστούν μέτρα για την αντιμετώπιση της χρήσης φορολογικών παραδείσων και ότι ένας φόρος θα σχεδιαστεί για να αποτρέψει τη φοροδιαφυγή από δισεκατομμυριούχους που επιλέγουν να ζήσουν, για παράδειγμα, στο Μονακό ή το Τζέρσεϊ, αλλά βγάζουν τα χρήματά τους σε μεγαλύτερες οικονομίες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Γαλλία.

Ο υπουργός Οικονομίας της Ισπανίας, Κάρλος Κουέπρο, δήλωσε κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Λονδίνο τον περασμένο Νοέμβριο ότι οι πλουσιότερες χώρες του κόσμου πρέπει να «είναι γενναίες», λέγοντας ότι οι πρόσφατες εκλογές έδειξαν ότι οι πολίτες απαιτούν «αναδιανομή του πλούτου».

Έρευνα της Oxfam διαπίστωσε ότι το 86% των ανθρώπων υποστήριζε την πληρωμή για δημόσιες υπηρεσίες «κλείνοντας τα παραθυράκια» που επιτρέπουν σε πλούσιους ιδιώτες και μεγάλες εταιρείες να χρησιμοποιούν φορολογικούς παραδείσους.