Για τις δύσκολες αποφάσεις, προκλήσεις και διλήμματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη η Ευρώπη στο νέο γεωπολιτικό πεδίο, που έχει διαμορφωθεί, μίλησαν ο Μάριο Ντράγκι και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metlen, Ευάγγελος Μυτιληναίος σε μια συζήτηση με βασικό θέμα “Competitiveness: the key word for Europe’s future”. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 29th Annual Government Roundtable του Economist.
Η Ευρώπη θα πρέπει να «επανεφεύρει» τον εαυτό της, τόνισε ο Μάριο Ντράγκι, υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να έχει πιο ισχυρό ρόλο σε άμυνα και εξωτερική πολιτική.
Υπογράμμισε μάλιστα, ότι τα προβλήματα, με τα οποία είναι αντιμέτωπη η ΕΕ σήμερα δεν προέκυψαν από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, υπενθυμίζοντας ότι η έκθεσή του για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ.
«Τα προβλήματα προϋπήρχαν» ανέφερε, ωστόσο αυτό που αλλάζει με την αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ είναι ότι περιορίζει τον αντίδρασης που έχει η ΕΕ. «Πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη συνεργασία, να δουλεύουμε μαζί και να μάθουμε να λαμβάνουμε μαζί μεγάλες αποφάσεις. Η μεγάλη πρόκληση που έχουμε σήμερα είναι η συνεργασία», τόνισε.
Από soft power σε hard power
Λαμβάνοντας τον λόγο ο κ. Μυτιληναίος επεσήμανε ότι αυτή η συνεργασία εξελίσσεται αργά. Εξήγησε ότι για χρόνια η Ευρώπη ήταν η soft power (η ήπια δύναμη) στον κόσμο, αλλά σήμερα αυτό που μετράει είναι η hard power και η ΕΕ δεν προετοιμάστηκε ποτέ για να παίξει αυτόν τον ρόλο.
«Αντιμετωπίζουμε διλήμματα που η γενιά μου δεν είχε αντιμετωπίσει ξανά, τα είχαμε διαβάσει μόνο σε βιβλία. Έχουμε πολέμους. Σοβαρά οικονομικά προβλήματα και προκλήσεις είναι μπροστά μας. Και έχουμε μια δομή στην ΕΕ που ήταν καλή το 1950, αλλά πλέον είναι αναχρονιστική», είπε ο κ. Μυτιληναίος, εκφράζοντας την αντίθεσή του για τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις στις Βρυξέλλες, και κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ιεραρχία της Κομισιόν: «Αν δείτε πώς λειτουργεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι σαν να είναι η πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης».

Οι βασικές προτεραιότητες
Ερωτηθείς σχετικά, ο Μάριο Ντράγκι επικαλέστηκε την φράση του Μονέ ότι «η Ευρώπη προχωρά μπροστά μέσα από κρίσεις», τονίζοντας ωστόσο, ότι θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι είμαστε σε κρίση, και θα πρέπει να καθορίσουμε τις βασικές προτεραιότητες, οι οποίες απαιτούν κοινή προσέγγιση.
Μάλιστα, επεσήμανε ότι δεν είναι αλήθεια ότι η Κομισιόν γράφει τους ευρωπαϊκούς νόμους (τουλάχιστον όχι όλους, όπως τόνισε), καθώς οι εθνικές νομοθεσίες έχουν σημαντική συνεισφορά.
Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην κατακερματισμένη αγορά, υποστηρίζοντας ότι πρέπει να αρθούν τα εμπόδια και οι περιορισμοί, που λειτουργούν ως «δασμοί» στο εσωτερικό εμπόριο.
Χαμένος χρόνος
Ο πρόεδρος και CEO της Metlen, προχώρησε σε μία σύγκριση της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής πραγματικότητας, λέγοντας ότι στις ΗΠΑ ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα σε καινοτομία, έρευνα και τεχνολογία τα τελευταία χρόνια, τα οποία δημιούργησαν δημοσιονομικά ελλείματα, αλλά έχουν «το δολάριο και προχωρούν μπροστά».
Στη Ευρώπη είχαμε τα προγράμματα Σταθερότητας και τα προβλήματα και δεν δαπανήθηκαν πολλά χρήματα στα πεδία που περιγράφει και ο Ντράγκι στην έκθεσή του, κι έτσι χάσαμε πολύ χρόνο, ανέφερε.
Και συνέχισε λέγοντας, ότι βασικό πρόβλημα σε όλο αυτό είναι το ενεργειακό θέμα: ας μην ξεχνάμε ότι περισσότεροι πόλεμοι είχαν να κάνουν με την ενέργεια και ακόμα έχουν να κάνουν με την ενέργεια. «Και σε αυτό το παιχνίδι η Ευρώπη είναι ο μεγάλος χαμένος», είπε, εξηγώντας ότι ενώ δεν έχουμε πηγές προσπαθούμε να προχωρήσουμε σε μία ταχεία ενεργειακή μετάβαση.
«Έχουμε υψηλές τιμές, δεν έχουμε ακόμα αποτελεσματικά δίκτυα και προσπαθούμε να ανταγωνιστούμε την Κίνα, που ακόμα χρησιμοποιεί άνθρακα χωρίς πέναλτι αλλά και τις ΗΠΗΑ»
Ο κ. Μυτιληναίος ανέφερε ότι η ενέργεια είναι ένα πολιτικό θέμα και διερωτήθη: «Ποιος θα λύσει αυτό το πρόβλημα; Έχουμε ηγέτες Ευρώπη, όπως ο Ντράγκι που έσωσε την Ευρώπη τις περασμένες δεκαετίες;».
Οι δασμοί Τραμπ
«Πολλοί θεωρούν ότι οι δασμοί είναι ένα τεχνικό θέμα, δεν το πιστεύω, οι δασμοί είναι βαθιά πολιτικό θέμα. Για μένα είναι σαν κυρώσεις», είπε ο κ. Μυτηλιναίος.
Υπογράμμισε ότι για χρόνια η Ευρώπη απολάμβανε δωρεάν ασφάλεια από τις ΗΠΑ, φτηνή ενέργεια από τη Ρωσία και φθηνές εισαγωγές από τη Κίνα, αλλά όλα αυτά έχουν πλέον αλλάξει.
Η ΗΠΑ μας καλούν να πληρώσουμε για την άμυνά μας» τόνισε και πρόσθεσε: «Με την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια πρέπει να πληρώσουμε 3 φορές πάνω. Και η κομισιόν είναι χαρούμενη που απογαλακτιστήκαμε».
Για την άμυνα
Αναφερόμενος στην άμυνα ο κ. Ντράγκι, τόνισε επίσης ότι το μέλλον βασίζεται στην τεχνολογία και ειδικότερα σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το cloud computing, η κυβερνοασφάλεια και οι επικοινωνίες και οι δορυφόροι. «Όλα αυτά απαιτούν διεθνή συνεργασία, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται αποσπασματικά σε εθνικό επίπεδο», υπογράμμισε, περιγράφοντας τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία σήμερα.
Παίρνοντας τον λόγο ο κ. Μυτιληναίος τόνισε «η άμυνα δεν μπορεί να είναι υπόθεση λίγων χωρών, πρέπει να γίνει υπόθεση όλης της Ευρώπης». Επανέλαβε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις, «αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ».
Ωστόσο, υποστήριξε ότι θα πρέπει να κρατήσουμε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, κάτι το οποίο μπορεί να μοιάζει δύσκολο με τον Τραμπ, αλλά θα «πρέπει να το κάνουμε». «Είναι μια μοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί την αμερικανική και άλλες αγορές».
Για το Brexit
Τόσο ο κ. Ντράγκι όσο και ο κ. Μυτιληναίος ανέφεραν ότι απαιτείται συνεργασία με τη Βρετανία, υπογραμμίζοντας ότι το Brexit είναι μεγάλη απώλεια και για τις 2 πλευρές: «Είναι μια lose lose situation», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας «Εύχομαι ότι μια μέρα θα δω την Βρετανία να επιστρέφει στην Ευρώπη.
Για την απανθρακοποίηση
Αναφερόμενος στο θέμα της απανθρακοποίησης ο κ. Μυτιληναίος είπε οι βιομηχανίες έχουν πληρώσει πολύ ακριβά την πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη, καθώς πολλές μονάδες έκλεισαν: «Κι όταν μιλάμε για άμυνα, για ποια άμυνα μιλάμε; Με τι; με κινεζικά μέταλλα;» αναρωτήθηκε. Παραδέχθηκε ότι πλανήτης είναι σε κίνδυνο, αλλά «πρέπει να υπάρχει ένα σχέδιο πόσο γρήγορα και πώς θα κάνουμε την ενεργειακή μετάβαση»…. «Πληρώσαμε ακριβά τα λάθη μας»
Ο Μάριο Ντράγκι από την πλευρά του θεωρεί ότι η απανθρακοποίηση είναι σημαντική τόσο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής όσο και για το μέλλον της Ευρώπης: «Η ΕΕ δεν είναι παραγωγός ορυκτών καυσίμων, άρα για να έχει ενεργειακά αυτονομία πρέπει να στραφεί στις ΑΠΕ».
Υπογράμμισε ωστόσο, ότι θα πρέπει να φροντίσουμε για τις ενεργειακές τιμές και να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της βιομηχανίας, επενδύοντας παράλληλα σε δίκτυα, διασυνδέσεις και αποθήκευση.
Για την Ελλάδα
Η συζήτηση έκλεισε με ερώτηση από τον συντονιστή του πάνελ Daniel Franklin, Executive Editor στον Economist, αναφορικά με την Ελλάδα, η οποία όπως είπε αποτελεί case study
«Έχουμε έξι χρόνια σταθερής πολιτικής και αυτό είναι ένα credit που πρέπει να δώσουμε στον πρωθυπουργό. Η οικονομία έχει σταθεροποιηθεί και πάει μπροστά», είπε ο κ. Μυτιληναίος. Κλείνοντας ο κ. Ντράγκι υπενθύμισε ότι έχουν περάσει 10 χρόνια από το δημοψήφισμα και πρόσθεσε «Ένα μπορώ να πω, συγχαρητήρια στον ελληνικό λαό»