Οι μεγαλοστομίες περισσεύουν…

«Είναι ένας προϋπολογισμός της νέας εποχής που ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες της Ευρώπης». Σε αυτήν τη φράση επέλεξε να συνοψίσει η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τη στόχευση του νέου προϋπολογισμού της ΕΕ που παρουσίασε τις προηγούμενες ημέρες. Και ποιοι είμαστε εμείς που θα την αμφισβητήσουμε; Αλλωστε η ίδια και οι συμπολιτευόμενοί της στο ΕΛΚ απολαμβάνουν την ψήφο εμπιστοσύνης μιας μεγάλης μερίδας Ευρωπαίων που το ανέδειξαν σε πρώτο κόμμα μέσα στο ευρωκοινοβούλιο.

Ωστόσο, ας μας επιτραπεί να διατυπώσουμε από την πλευρά μας κάποιους προβληματισμούς σε σχέση με το ποια είναι η νέα εποχή που οραματίζονται οι συντάκτες της πρότασης προϋπολογισμού και πώς σε αυτές τις φιλοδοξίες δεν συμπεριλαμβάνεται η ευρωπαϊκή ύπαιθρος και η γεωργία με τρόπο που να είναι βιώσιμη η δουλειά του αγρότη.

Το προτεινόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) των Βρυξελλών θα ανέλθει λίγο κάτω από τα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, ή το 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και τα Ταμεία Συνοχής της Ευρώπης, που εδώ και δεκαετίες καταναλώνουν το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ, παρέχοντας επιδοτήσεις στους αγρότες και αναπτυξιακά κονδύλια στις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης μέσω περίπου 500 ξεχωριστών χρηματοδοτικών προγραμμάτων, θα πρέπει να ενταχθούν σε 27 εθνικά και περιφερειακά σχέδια.

Τα σχέδια αυτά ανέρχονται συνολικά σε 865 δισεκατομμύρια ευρώ ήτοι λιγότερο από το ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού.

Διαπιστώνεται, δηλαδή, ότι, ενώ στον τελευταίο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, η ΚΑΠ ανήλθε σε 386,6 δισεκατομμύρια ευρώ, για τη νέα περίοδο  2028-2035, προτείνεται να κατευθυνθούν στον πρωτογενή τομέα 300 δισεκατομμύρια ευρώ. Κόβονται δηλαδή περίπου 86 δισ., μια μείωση τουλάχιστον 20%.

Η μεγαλύτερη αγροτική οργάνωση της Ιταλίας που εκπροσωπεί περισσότερες από 1,6 εκατομμύρια αγροτικές επιχειρήσεις και παραγωγούς κατήγγειλε ότι το όραμα που εμπερικλείεται στην πρόταση της Κομισιόν είναι «μια Ευρώπη που αφαιρεί πόρους από την παραγωγή τροφίμων για να τους κατευθύνει σε εξοπλισμούς και τόνισε ότι «χωρίς γεωργία δεν υπάρχει κυριαρχία, χωρίς τρόφιμα δεν υπάρχει ειρήνη, μόνο συγκρούσεις».

«Αποδομούν 70 χρόνια ευρωπαϊκής ιστορίας», αναγκάστηκε να δηλώσει ακόμη και ο Μασιμιλιάνο Τζιανσάντι, επικεφαλής της Copa, του ισχυρού αγροτικού λόμπι της ΕΕ, τον οποίο μόνο μικρομεσαίο αγρότη δεν τον λες.

«Μην προσπαθείτε να μας πουλήσετε μια μείωση της ΚΑΠ κατά 25% ως ιστορία επιτυχίας», είπε ο Herbert Dorfmann, ιδεολογικός συνοδοιπόρος της φον ντερ Λάιεν.

«Ο εκφυλισμός της ΚΑΠ που συντελέστηκε με τα Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια 2023-2027, φαίνεται ότι θα γίνει βαθύτερος», προειδοποιεί μεταξύ άλλων η Εθνική Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), τονίζοντας ότι ο συγκεκριμένος προϋπολογισμός «θα εξωθήσει τους αγρότες να εγκαταλείψουν τη γεωργική παραγωγή και τις εκμεταλλεύσεις τους οδηγώντας την ύπαιθρο σε μαρασμό».

– Αστερίσκος ή τροφή για σκέψη: Την ίδια στιγμή που πετσοκόβονται οι αγροτικές επιδοτήσεις, τα κονδύλια για την άμυνα πενταπλασιάζονται…

– Για την ιστορία: κατά τη δεκαετία έως το 2024, ο εκτιμώμενος αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε κυρίως αγροτικές περιοχές της ΕΕ μειώθηκε κατά σχεδόν 8 εκατομμύρια, μια μείωση 8,3%, ενώ ο αστικός πληθυσμός αυξήθηκε κατά πάνω από 10 εκατομμύρια, ή 6%. Οι περιοχές στις οποίες λιγοστεύουν δραματικά οι κάτοικοι είναι εκείνες που αποτελούν περίπου το 40% της έκτασης της ΕΕ και κατοικεί σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της – σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Κομισιόν στις αγροτικές περιοχές στην ΕΕ διαμένουν 137 εκατομμύρια άνθρωποι.

Η τάση των νεότερων να κάνουν λιγότερα παιδιά από μόνη της είναι αρκετή για να οδηγήσει σε συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού της ΕΕ κατά 18% έως το 2100.

– (Αφελείς) απορίες: ας αφήσουμε στην άκρη το πρώτο και καίριο που είναι η επιβίωση και το εισόδημα των ευρωπαίων αγροτών. Πάμε να μιλήσουμε στη γλώσσα της κας φον ντερ Λάιεν. Ο «προϋπολογισμός της νέας εποχής» σκοπεύει σε λιγότερη αγροτική παραγωγή στην Ευρώπη; Οι «φιλοδοξίες της Ευρώπης» περιλαμβάνουν μείωση των αγροτοκτηνοτρόφων και υπονόμευση της επάρκειας και της ασφάλειας στην παραγωγή τροφίμων (αλλά περισσότερα όπλα) και ιδίως σε μια εποχή που ο πόλεμος στην Ουκρανία και η πανδημία ανέδειξαν την αναγκαιότητα της επισιτιστικής ασφάλειας; Η περίφημη ατζέντα για την ανταγωνιστικότητα πάει πακέτο με την ερήμωση της υπαίθρου και την εγκατάλειψη του 40% της έκτασης της ΕΕ; Η «βιωσιμότητα» αφορά μόνο τη βιομηχανία; Ποια βιομηχανία; Η βιομηχανία τροφίμων εξαιρείται;

Μήπως τελικά όλο το σκεπτικό της πρότασης της Κομισιόν οδηγεί στο εξής ένα ερώτημα: ποιοι θα παράγουν, πόσα, σε τι τιμές, για ποιους και από τι μεγέθους εκμεταλλεύσεις;

Τελικά πόσους αγρότες «χωράει» η «νέα εποχή» που ευαγγελίζεται η κα φον ντερ Λάιεν;