Τρόφιμα – ποτά: Οι τεχνητές χρωστικές φεύγουν – Τι έρχεται

Αναζητώντας χρήσιμα μικροφύκη για βιολογικές χρωστικές η γαλλική εταιρεία Fermentalg έχει ταξιδέψει σε όλο τον πλανήτη σύμφωνα με τον Χάιγουελ Γκρίφιθς, επικεφαλής επιστημονικό διευθυντή της Fermentalg.

Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες είδη μικροφυκών – μικροσκοπικών οργανισμών, που ζουν κυρίως στο νερό. Είναι απαραίτητα για την υδρόβια τροφική αλυσίδα και παράγουν επίσης το μισό οξυγόνο που αναπνέουμε.

Μερικά χρησιμοποιούνται ήδη εμπορικά, για την παραγωγή τροφίμων, ζωοτροφών και λιπασμάτων.

Αλλά για την Fermantalg, ένας συγκεκριμένος τύπος, η Galdieria sulphuraria, έχει ένα πολύ χρήσιμο χαρακτηριστικό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή μιας χρωστικής, κατάλληλης για χρήση σε τρόφιμα, που ονομάζεται το μπλε της Galdieria blue.

«Καλλιεργούμε τα φύκια και παράγουμε πολλά από αυτά υπό συνθήκες που παράγουν πολλά από αυτό το συγκεκριμένο μόριο – το μπλε», είπε στο BBC ο Γκρίφιθς.

Η χρωστική ουσία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιοδήποτε τρόφιμο και ποτό και ο Γκρίφιθς αναμένει ότι τα πρώτα προϊόντα που χρησιμοποιούν μπλε Galdieiria θα βρίσκονται στα ράφια  καταστημάτων στις αρχές του 2026.

Το μπλε Galdieria εγκρίθηκε από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) τον Μάιο, μαζί με το εκχύλισμα ανθού μπιζελιού πεταλούδας (επίσης μπλε χρώμα) και το φωσφορικό ασβέστιο (λευκό).

Η FDA ενέκρινε επίσης το μπλε Gardenia νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Μικροφήκη Galdieria sulphuraria

Αναζητούνται νέες πηγές χρωστικών καθώς οι τεχνητές χρωστικές τροφίμων βαίνουν προς κατάργηση

Τον Ιανουάριο, η FDA ανακοίνωσε την απαγόρευση της κόκκινης χρωστικής Νο. 3 στα τρόφιμα.

Επιπλέον, FDA επιδιώκει να καταργήσει σταδιακά τις συνθετικές χρωστικές ουσίες με βάση το πετρέλαιο, όπως οι κίτρινες χρωστικές Yellow Dye 5 και 6, μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, στο πλαίσιο της αποστολής της κυβέρνησης να «Κάνει την Αμερική Υγιή Ξανά».

«Τα τελευταία 50 χρόνια, τα παιδιά στις ΗΠΑ ζουν ολοένα και περισσότερο μέσα σε μια τοξική σούπα συνθετικών χημικών ουσιών», δήλωσε ο επίτροπος του FDA, Μάρτι Μάκαρι, σε συνέντευξη Τύπου τον Απρίλιο.

Κάνουν κακό οι χρωστικές τροφίμων;

Αν και η FDA δεν προχώρησε σε πλήρη απαγόρευση ελπίζει ότι η βιομηχανία τροφίμων θα συμμορφωθεί οικειοθελώς για την εξάλειψη των τεχνητών χρωστικών τροφίμων έως το 2026.

Αυτό έρχεται μετά από χρόνια πιέσεων από γονείς και ακτιβιστές προς την FDA να ανακαλέσει την έγκριση για τις χρωστικές ουσίες ή να ενημερώσει τους καταναλωτές περισσότερο σχετικά με τους κινδύνους.

Τα τελευταία χρόνια, πολλές πολιτείες των ΗΠΑ έχουν κάνει τις δικές τους κινήσεις για να θεσπίσουν νόμους για την αφαίρεση των τεχνητών χρωστικών τροφίμων.

Οι χώρες διαφέρουν ως προς τους περιορισμούς που έχουν θεσπίσει. Ιστορικά, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πιο αυστηρές από τις ΗΠΑ.

Η ΕΕ καταργεί σταδιακά τις τεχνητές χρωστικές ουσίες τα τελευταία 20 χρόνια και εισάγει επίσης προειδοποιήσεις για τρόφιμα με άλλα χρώματα.

Καλές εποχές για εταιρείες που αναπτύσσουν φυσικές χρωστικές

Η Sensient, με έδρα τις ΗΠΑ, δημιουργεί φυσικά χρώματα από πρώτες ύλες που καλλιεργούνται ειδικά για την περιεκτικότητά τους σε χρωστικές ουσίες. Για παράδειγμα, ορισμένα κόκκινα και μοβ χρώματα προέρχονται από καρότα και πατάτες.

«Αυτές οι καλλιέργειες συλλέγονται, πλένονται, μεταποιούνται σε χυμό και το χρώμα εκχυλίζεται με νερό ή άλλους διαλύτες», είπε στο BBC ο Πολ Μάνινγκ, διευθύνων σύμβουλος της Sensient.

«Το χρώμα που προκύπτει υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία για να σταθεροποιηθεί το συμπύκνωμα και να βελτιωθεί στην συγκεκριμένη απόχρωση που επιθυμεί ο πελάτης. «Αλλά η σκληρή δουλειά θα είναι να προσπαθήσουμε να ταιριάξουμε το συνθετικό χρώμα. Πρέπει να είναι εξίσου έντονο», είπε ο Μάνινγκ.

«Υπάρχουν πολλά παραδείγματα εμπορικών brands που μεταβαίνουν σε φυσικά χρώματα με λιγότερο έντονες και ζωηρές αποχρώσεις, όπου το προϊόν έχει κακή απόδοση στην αγορά και οι πελάτες παραπονιούνται τόσο για το χρώμα όσο και για τη γεύση».

Η απόκτηση ενός σταθερού, φωτεινού χρώματος απαιτούσε επίσης πολλή δουλειά για την Fermantalg, καθώς η διαδικασία καλλιέργειας των φυκιών και η διαδικασία εξαγωγής του χρώματος μπορούν να έχουν αρκετά σημαντικό αντίκτυπο στη σταθερότητα του προϊόντος στο τέλος, λέει ο Γκρίφιθς.

«Αλλά κάτι που έχουμε κάνει πριν από την παραγωγή είναι ότι έχει αντίκτυπο στο πόσο σταθερό είναι στο τέλος».

Πόσο θα κοστίζουν τα νέα χρώματα

«Είναι πιο ακριβά, αλλά στην πραγματική συμβολή τους στο τελικό προϊόν, δεν έχουν στην πραγματικότητα τόσο μεγάλο αντίκτυπο, επειδή αυτά τα πράγματα χρησιμοποιούνται σε ένα κλάσμα ενός ποσοστού στο τελικό προϊόν», λέει ο Γκρίφιθς.

Για τις μάρκες που βασίζονται εδώ και καιρό σε τεχνητά χρώματα, πρόκειται για μια αναστάτωση.

«Αναδιαμορφώνουμε τα δημητριακά μας που σερβίρονται στα σχολεία ώστε να μην περιλαμβάνουν χρώματα FD&C μέχρι το σχολικό έτος 2026-27», είπε στο BBC εκπρόσωπος της WK Kellogg, της εταιρείας πίσω από την Kellogg’s.

Το FD&C αναφέρεται σε ορισμένα πιστοποιημένα συνθετικά πρόσθετα χρωμάτων που ρυθμίζονται από τον FDA και εγκρίνονται από τον Ομοσπονδιακό Νόμο περί Τροφίμων, Φαρμάκων και Καλλυντικών.

«Δεν θα λανσάρουμε νέα προϊόντα με χρώματα FD&C, ξεκινώντας από τον Ιανουάριο του 2026», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Φέτος, οι γίγαντες τροφίμων, όπως οι Nestle, Kraft Heinz, General Mills και Conagra, έχουν δεσμευτεί να καταργήσουν σταδιακά τα τεχνητά χρώματα τροφίμων.

Μία από τις προκλήσεις για τις μάρκες τροφίμων που βασίζονται σε τεχνητά χρώματα είναι ότι πολλές φυσικές χρωστικές τροφίμων δεν έχουν απαραίτητα μεγάλη διάρκεια ζωής, ενώ οι συνθετικές χρωστικές θα διαρκέσουν περισσότερο από τη διάρκεια ζωής σχεδόν οποιουδήποτε προϊόντος.