Συντάξεις: Ποιους δεν επηρεάζει η αύξηση ορίων ηλικίας

Η αναθεώρηση για τα όρια θα γίνει το 2026 και το αποτέλεσμα παραμένει ακόμα αβέβαιο λόγω διαφωνιών

Εργασιακά – Ασφαλιστικά 30.07.2025, 07:33

Συντάξεις: Ποιους δεν επηρεάζει η αύξηση ορίων ηλικίας

Για κάθε ένα έτος που θα αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, θα αυξάνονται κατά ένα έτος και τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση. Αυτό είναι το επικρατέστερο σενάριο, σε μια ενδεχόμενη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από 1/1/2027.

Στα τέλη του 2026 θα εξεταστεί η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών

Ωστόσο, υπάρχουν και τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν επηρεάζονται από καμία αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Εκτιμάται ότι μια ενδεχόμενη σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής από 1/1/2027 θα ανεβάσει όλα τα όρια ηλικίας κατά 6 μήνες, σύμφωνα με το ευνοϊκό σενάριο, έως και 18 μήνες κατά το πιο δυσμενές.

Η «μέση οδός» είναι αύξηση κατά ένα έτος. Αυτό σημαίνει ότι το όριο ηλικίας για σύνταξη με 40ετία, από το 62ο έτος που είναι σήμερα, προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 62,5 έως 63,5 έτη στο διάστημα 2027-2030. Για πλήρη σύνταξη γήρατος με 15ετία, στα 67,5 με 68,5 έτη.

Δεν επηρεάζονται

Οι τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν κινδυνεύουν από ενδεχόμενη αύξηση:

• Οσοι έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (πλήρης ή μειωμένη), σύμφωνα με τα ισχύοντα όρια από 19/8/2015 έως 31/12/2021 και μετά την 1/1/2022.

• Οσοι συνταξιοδοτούνται με διατάξεις λόγω αναπηρίας μέλους οικογένειας (π.χ. τέκνο, σύζυγος, αδελφός).

• Οσοι ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες, όπως τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα.

• Οι ένστολοι, για τους οποίους ισχύουν ειδικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Τα σενάρια

Προς τα τέλη του 2026 θα εξεταστεί η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών, όπως προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Αν διαπιστωθεί ότι αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής, τότε αυτομάτως θα αυξηθούν και τα όρια ηλικίας από το 2027. Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια – οπότε στα τέλη του 2029 θα εξεταστεί εκ νέου αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής, ώστε να αποφασιστεί νέα αύξηση στα όρια ηλικίας από 1/1/2030. Το ίδιο θα γίνει και το 2033 κ.ο.κ.

Η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας, με βάση την πρακτική του ΟΟΣΑ, μπορεί να εφαρμοστεί με αναλογία 1:1, 2:3 ή 1:3. Το μοντέλο που φαίνεται πιθανό για την Ελλάδα κατά τον ΟΟΣΑ είναι το 1:1, δηλαδή για κάθε 1 έτος αύξησης του προσδόκιμου θα αυξάνονται κατά 1 έτος και τα όρια ηλικίας. Με αναλογία 2:3, τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά 8 μήνες για κάθε 12 μήνες αύξησης προσδόκιμου ζωής, ενώ με 1:3 η αύξηση θα είναι ηπιότερη – 4 μήνες ανά έτος.

Διαφωνίες

Πάντως, κυβερνητικά στελέχη αλλά και ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να υπάρξει περαιτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, δεδομένου ότι:

Εχουν ήδη πραγματοποιηθεί αυξήσεις στα όρια, με το γενικό όριο να φτάνει τα 67 έτη και το όριο για πρόωρη στα 62 έτη. Ειδικότερα, τα όρια ηλικίας έχουν «κλειδώσει» σε δύο βασικές κατηγορίες: στα 62 με 40 έτη ασφάλισης (12.000 ένσημα) και στα 67 με 15ετία (4.500 ένσημα).
Υπάρχουν επιχειρήματα κατά της αύξησης, όπως το ότι η Ελλάδα έχει ήδη από τα υψηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στην ΕΕ και ότι η πανδημία επηρέασε αρνητικά το προσδόκιμο ζωής.

Κατά την ΕΝΥΠΕΚΚ, κάθε συζήτηση για αύξηση πρέπει να αποκλειστεί άμεσα, γιατί:

• Η Ελλάδα έχει τα μεγαλύτερα όρια ηλικίας στην Ευρώπη των 47 κρατών.

• Εχει καταργήσει οριστικά από 1/1/2023 όλες τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.

• Εχει τους πιο γηρασμένους συνταξιούχους στην ΕΕ: το 91,62% (2.275.637 άτομα) είναι άνω των 60 ετών και το 81,41% (2.022.069) άνω των 65.

Η αύξηση των ορίων ηλικίας με τον Ν. 4336/2015 έως και 12 έτη είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και ισχύει ήδη από 1/1/2023. Καμία χώρα στην ΕΕ δεν έχει σήμερα γενικό όριο το 67ο έτος ή το 62ο με 40 χρόνια ασφάλισης. Σύμφωνα με συγκριτικές δημοσιεύσεις, η μεταρρύθμιση του 2015 ανέβασε τη χώρα στην 1η θέση στην κατάταξη με τα υψηλότερα γενικά όρια συνταξιοδότησης από 1/1/2022 και κατά παράταση από 1/1/2023. .

Οι τελευταίες μελέτες (Eurostat, ΕΕ, ΟΟΣΑ, ΕΛΣΤΑΤ) δείχνουν:

• Ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί από 10,4 εκατ. (2022) σε 7,8 εκατ. (2070).

• Η αναλογία ασφαλισμένων/συνταξιούχων θα πέσει από 1,65:1 σε 1,23:1 έως το 2050.

• Οι συνταξιοδοτικές δαπάνες θα αυξηθούν από 12,7% σε 14% του ΑΕΠ (2030-2050).

• Ο δείκτης εξάρτησης 65+/15-64 αυξήθηκε από 170,6 (2022) σε 175,5 (2023).

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»