Δασμοί Τραμπ: Οι ραφιναρίες χρυσού και το εμπορικό ισοζύγιο με την Ελβετία

Οι διάσημες ραφιναρίες χρυσού της Ελβετίας «φούσκωσαν» το έλλειμμα των ΗΠΑ στις εμπορικές σχέσεις με την χώρα και ζύγισαν σημαντικά στην απόφαση του Αμερικανού προέδρου να επιβάλει δασμούς 39% στη χώρα των Άλπεων.

Η Ελβετία είναι ο μεγαλύτερος κόμβος ραφιναρίσματος χρυσού, καθώς η χώρα φημίζεται για την ποιότητα αλλά και τη διακριτικότητα. Ως εκ τούτου τόνοι του πολύτιμου μετάλλου εισέρχονται στη χώρα από τα ορυχεία της Νότιας Αμερικής και Αφρικής αλλά και από τα θησαυροφυλάκια του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης.

Το εμπορικό ισοζύγιο

Οι ροές καταγράφονται στο εμπορικό ισοζύγιο και προκαλούν μεγάλες διακυμάνσεις στις εμπορικές σχέσεις της Ελβετίας με άλλες χώρες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι συνολικές εισαγωγές στις ΗΠΑ τον Ιανουάριο διαμορφώθηκαν σε 329, 5 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου. Οι εισερχόμενες αποστολές τελικών μεταλλικών σχημάτων, κατηγορία που περιλαμβάνει ράβδους πολύτιμων μετάλλων, αντιπροσώπευαν σχεδόν το 60% της μηνιαίας αύξησης των εισαγωγών εμπορευμάτων.

Η τελωνειακή αξία των εισαγωγών ράβδων χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων ανήλθε σε 30,8 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο. Η μέση μηνιαία αξία το 2022 και το 2023 ήταν 1,7 δισ. δολάρια.

Ο χρυσός «λάμπει» στις ελβετικές εξαγωγές

Ο χρυσός είναι μακράν το μεγαλύτερο εξαγώγιμο αγαθό της χώρας, εξηγεί στο Bllomberg,o Simon J. Evenett του IMD Business School. «Ο χρυσός είναι ξεχωριστός», δήλωσε ο Evenett. «Δεν κατασκευάζεται πραγματικά στην Ελβετία. Η λέξη «επεξεργασμένος» είναι καλύτερη».

Ο αντίκτυπος της βιομηχανίας είναι πιο σημαντικός από ποτέ, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ επικεντρώνεται στην εξισορρόπηση των εμπορικών ελλειμμάτων. Οι εξαγωγές χρυσού σε επίπεδα ρεκόρ, ύψους άνω των 36 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποτελούσαν περισσότερο από τα δύο τρίτα του εμπορικού πλεονάσματος της Ελβετίας με τις ΗΠΑ κατά το πρώτο τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία των ελβετικών τελωνείων.

Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να επιβάλει δασμούς 39% σε όλες τις ελβετικές εισαγωγές έχει προκαλέσει σοκ στη χώρα, καθώς η κυβέρνηση ήταν προηγουμένως βέβαιη ότι θα αποφύγει τους υψηλούς δασμούς. Ο Εμπορικός Εκπρόσωπος των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, δήλωσε ότι οι δασμοί αντανακλούν το εμπορικό ισοζύγιο με την Αμερική και την προθυμία της χώρας να αντιμετωπίσει το εμπορικό της έλλειμμα.

Το αρμπιτράζ

Οι ΗΠΑ υποδέχθηκαν τόνους χρυσού καθώς η ανησυχία για τους δασμούς τους έκανε να αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο αλλά και το ενδεχόμενο να επιβληθούν στο πολύτιμο μέταλλο  οδήγησαν σε εκτίναξη της τιμής των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης που προσέγγισαν τα 3.000 δολάρια. Οι τιμές των futures βρέθηκαν πολύ πάνω από τις τιμές του Λονδίνου,τον τόπο αγοράς φυσικών ράβδων, ανοίγοντας μια «χρυσή» ευκαιρία αρμπιτράζ.

Οι επενδυτές στην Ευρώπη έπρεπε να παραδώσουν πολύτιμο μέταλλο στη Νέα Υόρκη για να καταγράψουν κέρδη. Μεγάλο μέρος του χρυσού που μεταφέρθηκε εξπρές στη Νέα Υόρκη προήλθε από το Λονδίνο, το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο φυσικών ράβδων παγκοσμίως. Ωστόσο πρώτα κάνουν μια στάση στην Ελβετία. Ο λόγος είναι ότι στο Λονδίνο, το πρότυπο είναι οι μπάρες των 400 ουγκιών.  Όμως στη Νέα Υόρκη είναι οι μπάρες των 100 ουγγιών. Οι ραφιναρίες της Ελβετίας τον λιώνουν και τον αναμορφώνουν στις ράβδους που απαιτούνται από το αμερικανικό χρηματιστήριο εμπορευμάτων.

Αυτό κατέστησε τα εργοστάσια ραφιναρίσματος χρυσού της Ελβετίας κρίσιμο κόμβο στο arbitrage.

Ο χρυσός εξαιρείται από τους δασμούς

Το δεύτερο τρίμηνο, η ροή αυτή αντιστράφηκε μετά την εξαίρεση των πολύτιμων μετάλλων από τους δασμούς του Τραμπ, με αποτέλεσμα οι τιμές των ΗΠΑ να υποχωρήσουν ξανά στην ευθυγράμμιση με την τιμή αναφοράς spot στο Λονδίνο.

Η Ελβετία σημείωσε καθαρή εισροή χρυσού άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων κατά την περίοδο. Η εξαίρεση σημαίνει ότι οι μελλοντικές εξαγωγές χρυσού της Ελβετίας πιθανότατα δεν θα πληγούν από τον νέο φόρο 39%.

Παρά τα τεράστια ποσά που εμπλέκονται στο εμπόριο πολύτιμων μετάλλων, το ραφινάρισμα είναι μια σχετικά μικρή επιχείρηση. Η Ελβετία έχει μόνο πέντε εταιρείες που παράγουν χρυσό επενδυτικής ποιότητας, οι περισσότερες από τις οποίες απασχολούν μόνο μερικές εκατοντάδες άτομα.

Ενώ η τιμή του χρυσού που διέρχεται από τις ραφιναρίες  έχει εκτοξευθεί σε σχεδόν 3.500 δολάρια ανά ουγγιά φέτος,οι ραφιναρίες συνήθως κερδίζουν μόνο μερικά δολάρια από αυτήν την τιμή όταν αναδιαμορφώνουν μια ράβδο.

Η Ελβετική Εθνική Τράπεζα είχε ασχοληθεί με το ζήτημα νωρίτερα φέτος σε μια εργασία, υποστηρίζοντας ότι οι υπερμεγέθεις εξαγωγές χρυσού προς τις ΗΠΑ δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην ανάλυση της εμπορικής σχέσης μεταξύ των δύο οικονομιών.