Τζερόμ Πάουελ: «Παράθυρο» για μείωση επιτοκίων

Ο πρόεδρος της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για μειώσεις επιτοκίων, επισημαίνοντας το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας που δυσχεραίνει το έργο των κεντρικών τραπεζιτών. Στην ομιλία του στο ετήσιο συνέδριο της Fed στο Τζάκσον Χολ, ο Πάουελ τόνισε ότι η ισορροπία των κινδύνων μεταξύ πλήρους απασχόλησης και σταθερότητας των τιμών μεταβάλλεται, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής στην επόμενη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου.

Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας αναφέρθηκε στις «σαρωτικές αλλαγές» στη φορολογική, εμπορική και μεταναστευτική πολιτική. Αν και σημείωσε ότι η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή και η οικονομία έχει επιδείξει ανθεκτικότητα, παραδέχθηκε ότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη αυξάνονται. «Με την πολιτική μας σε περιοριστικό έδαφος, οι βασικές προοπτικές και η μεταβαλλόμενη ισορροπία κινδύνων ενδέχεται να δικαιολογούν την προσαρμογή της στάσης μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η αναφορά αυτή αποτέλεσε τη σαφέστερη ένδειξη για πιθανή μείωση επιτοκίων, εξέλιξη που η Wall Street θεωρεί πιθανή για τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) στις 16-17 Σεπτεμβρίου. Οι δηλώσεις του Πάουελ προκάλεσαν άμεση αντίδραση στις αγορές, με τις μετοχές να σημειώνουν άνοδο και τις αποδόσεις των ομολόγων να υποχωρούν. Ο δείκτης Dow Jones Industrial Average ενισχύθηκε κατά περισσότερες από 600 μονάδες μετά τη δημοσιοποίηση της ομιλίας, ενώ η απόδοση του 2ετούς ομολόγου του αμερικανικού Δημοσίου, που επηρεάζεται ιδιαίτερα από τη νομισματική πολιτική, υποχώρησε κατά 0,08 ποσοστιαίες μονάδες, στο 3,71%.

Η ανεξαρτησία της Fed και οι πολιτικές πιέσεις

Παρότι δεν απάντησε ευθέως στις απαιτήσεις του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για επιθετικές μειώσεις επιτοκίων, ο Πάουελ υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. «Τα μέλη της FOMC θα λάβουν αυτές τις αποφάσεις, βασιζόμενα αποκλειστικά στην αξιολόγησή τους για τα δεδομένα και τις επιπτώσεις τους στις οικονομικές προοπτικές. Δεν θα αποκλίνουμε ποτέ από αυτή την προσέγγιση», τόνισε.

Οι πιέσεις από τον Λευκό Οίκο έχουν ενταθεί, με τον πρόεδρο Τραμπ να ζητά επιθετικές μειώσεις επιτοκίων και να έχει καλέσει δημοσίως σε παραίτηση τόσο τον Πάουελ όσο και τη Λίζα Κουκ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Η ομιλία αυτή είναι η τελευταία του Πάουελ ως προέδρου της Fed στο Τζάκσον Χολ, καθώς η θητεία του λήγει τον Μάιο.

Η κυβέρνηση Τραμπ αναζητά ήδη αντικαταστάτη, ασκώντας παράλληλα πίεση στον ίδιο και σε άλλα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου να παραιτηθούν, με στόχο να διορίσει την πλειοψηφία του επταμελούς οργάνου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Πάουελ, αν και αρχικά προωθήθηκε στη θέση του προέδρου από τον Τραμπ, επαναδιορίστηκε για δεύτερη τετραετή θητεία από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να την ολοκληρώσει.

Το δίλημμα των δασμών και του πληθωρισμού

Η Fed διατηρεί το βασικό της επιτόκιο στο εύρος 4,25%-4,5% από τον Δεκέμβριο, με τους αξιωματούχους να επικαλούνται τον αβέβαιο αντίκτυπο των δασμών στον πληθωρισμό. Ο Πάουελ αναγνώρισε ότι οι δασμοί δημιουργούν κινδύνους για νέα άνοδο του πληθωρισμού, ένα σενάριο στασιμοπληθωρισμού που η Fed επιδιώκει να αποφύγει. Η βασική εκτίμηση είναι ότι ο αντίκτυπος θα είναι «βραχύβιος – μια εφάπαξ μετατόπιση στο επίπεδο των τιμών». Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο.

Δεν συμμερίζονται όλοι οι αξιωματούχοι την ίδια άποψη. Ορισμένα μέλη της Fed όπως ο διοικητής Κρίστοφερ Γουόλερ, ο οποίος φέρεται να βρίσκεται στη λίστα των πιθανών αντικαταστατών του Πάουελ, υποστηρίζει ότι ο αντίκτυπος των δασμών θα είναι ήπιος και ότι οι μειώσεις επιτοκίων είναι απαραίτητες για την προστασία της αγοράς εργασίας.

Ο Πάουελ χαρακτήρισε την κατάσταση στην αγορά εργασίας ως μια «περίεργη ισορροπία» που προκύπτει από τη σημαντική επιβράδυνση τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης εργαζομένων. «Αυτή η ασυνήθιστη κατάσταση υποδηλώνει ότι οι καθοδικοί κίνδυνοι για την απασχόληση αυξάνονται. Και αν αυτοί οι κίνδυνοι υλοποιηθούν, μπορούν να το κάνουν γρήγορα», προειδοποίησε.

Η αναθεώρηση του πλαισίου πολιτικής

Στην ομιλία του, ο Τζερόμ Πάουελ αφιέρωσε αρκετή ώρα μιλώντας για την εξέλιξη του πλαισίου νομισματικής πολιτικής της Fed, το οποίο, όπως τόνισε, παραμένει θεμελιωμένο στην αμετάβλητη διπλή εντολή για πλήρη απασχόληση και σταθερότητα των τιμών. Η αναθεώρηση, που διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια, αποτελεί μια «φυσική εξέλιξη» που προσαρμόζεται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της οικονομίας και βασίζεται στα συμπεράσματα από εκδηλώσεις διαλόγου, ακαδημαϊκή έρευνα και συζητήσεις εντός της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC).

Η αναθεώρηση περιλαμβάνει

• Αδιαπραγμάτευτη Προτεραιότητα στον Στόχο του 2%: Η ιδέα του «μέσου όρου» έχει πλέον υποβαθμιστεί. Η έμφαση δίνεται στην επαναφορά και διατήρηση του πληθωρισμού στον στόχο του 2% ως πρωταρχική αποστολή. Η ανοχή σε υπερβάσεις είναι πλέον πολύ μικρότερη.
• Εγκατάλειψη της «Υπομονής» υπέρ της «Αποφασιστικότητας»: Το δίδαγμα είναι ότι ο υψηλός πληθωρισμός δεν πρέπει να υποτιμάται. Η Fed έδειξε ότι είναι έτοιμη να δράσει «δυναμικά» και προληπτικά, όπως έκανε με τις επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων, αντί να περιμένει με την ελπίδα ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει από μόνος του.
• Αναγνώριση των Αμφίπλευρων Κινδύνων: Ενώ το πλαίσιο του 2020 εστίαζε σχεδόν αποκλειστικά στον κίνδυνο του χαμηλού πληθωρισμού, η τρέχουσα προσέγγιση αναγνωρίζει ότι ο κίνδυνος του υψηλού πληθωρισμού είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, επικίνδυνος για την οικονομία και πρέπει να αντιμετωπίζεται με την ίδια σοβαρότητα.

Το νέο πλαίσιο προκύπτει ακριβώς από αυτά τα διδάγματα της νέας δεκαετίας.