Ρεύμα: 1.204 επιχειρήσεις «έστησαν» 635 MW φωτοβολταϊκών για αυτοπαραγωγή

Όσοι πρόλαβαν πρόλαβαν. Στο παραπέντε της κατάργησης του net-metering το ενδιαφέρον για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων για αυτοπαραγωγή ενέργειας κορυφώθηκε. Επιχειρήσεις, νοικοκυριά και μικροί επαγγελματίες έσπευσαν να εξασφαλίσουν ενεργειακή αυτονομία με το παλιό σύστημα, πριν την εφαρμογή του νέου μοντέλου net-billing, το οποίο παραμένει «παγωμένο» λόγω θεσμικών κενών. Τα επίσημα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ δείχνουν πως η αυτοπαραγωγή ενέργειας εξελίσσεται σε έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της ενεργειακής μετάβασης στην Ελλάδα

Συνολικά 1.204 επιχειρήσεις έχουν εγκαταστήσει και λειτουργούν ηλιακά συστήματα – ισχύος έως 3 MW (μεγαβάτ) – με τη συνολική τους ισχύ να φτάνει στα 635 MW. Επίσης, στην αυτοπαραγωγή βρήκαν «καταφύγιο» μικρές εμπορικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά που έχουν εγκαταστήσει συνολικά 34.108 έργα φωτοβολταϊκών σταθμών αυτοπαραγωγής ισχύος έως 100 kW (κιλοβάτ) το καθένα, με τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ να φτάνει στα 360 MW.

Έτσι, σήμερα βρίσκονται συνδεδεμένα στο ηλεκτρικό δίκτυο 35.312 έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) από αυτοπαραγωγούς, ισχύος 995 MW. Από αυτά τα 20.347 έργα —ήτοι ποσοστό άνω του 50%— συνδέθηκαν με το ηλεκτρικό δίκτυο εντός των τελευταίων 18 μηνών και αφορούν όσους συμμετείχαν στο επιδοτούμενο πρόγραμμα «PV στέγη», το οποίο έχει κλείσει για υποβολή αιτήσεων, ωστόσο δόθηκε παράταση έως τα τέλη του έτους για την ολοκλήρωση των έργων.

Επιπλέον, σήμερα λειτουργούν 40.685 φωτοβολταϊκοί σταθμοί, συνολικής ισχύος 371 MW, του ‘’Ειδικού Προγράμματος Στεγών’’, το οποίο είχε ξεκινήσει το 2009 και έκλεισε το 2019. Άλλα 705 αιτήματα ενεργοποίησης φωτοβολταϊκών σταθμών αυτοπαραγωγής έχουν υποβληθεί στον ΔΕΔΔΗΕ τα οποία έχουν εξεταστεί ως προς την πληρότητα και την ορθότητά τους και βρίσκονται σε διαδικασία ολοκλήρωσης της σύνδεσής τους.

Το αδιέξοδο με το Net-Billing

Όσο για τη μετάβαση από το σχήμα του ενεργειακού συμψηφισμού (Net-metering) σε εκείνο του ταυτοχρονισμένου ενεργειακού συμψηφισμό, του Net-billing, δηλαδή σε ένα σύστημα αυτοκατανάλωσης περισσότερο βασισμένο στην αγορά, έχει «κολλήσει» καθώς μια σειρά από θεσμικά κενά έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο, με την αγορά και τους καταναλωτές να αναμένουν, εδώ και έναν χρόνο, την παρέμβαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Όπως αναφέρει στέλεχος του υπουργείου, έως το τέλος του μήνα ολοκληρώνεται η σχετική απόφαση ώστε από τον Οκτώβριο να υπογραφεί από τον υφυπουργό Ενέργειας κ. Νίκο Τσάφο. Έως σήμερα δεν έχει συνδεθεί κανένα έργο που να κάνει χρήση του net-billing.

Έξι αλλαγές-κλειδιά για το νέο μοντέλο

Εν όψει των αλλαγών ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) απέστειλε επιστολή στον κ. Τσάφο στην οποία εντοπίζονται τα βασικά προβλήματα και προτείνονται έξι σημεία που θα πρέπει να αλλάξουν:

1.  Η εφαρμογή του νέου σχήματος net-billing συναντά εμπόδια σε δήμους και Περιφέρειες, κοινωφελή και εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς οι συγκεκριμένοι φορείς δεν μπορούν να εκδίδουν τιμολόγια και επομένως αδυνατούν να αποζημιωθούν για την πλεονάζουσα ενέργεια που εγχέουν στο δίκτυο. Η πρόταση του ΣΕΦ είναι να αντιμετωπίζονται όπως οι οικιακοί καταναλωτές: η περίσσεια ενέργειας να πιστώνεται στους λογαριασμούς κατανάλωσης.
2.  Η ισχύουσα υπουργική απόφαση θέτει εμπόδια όταν ο σταθμός παραγωγή εγκαθίσταται από τρίτο πρόσωπο και όχι από τον ίδιο αυτοκαναλωτή. Απαιτεί οι μετρητές των ωφελούμενων καταναλωτών να βρίσκονται σε χώρους που ανήκουν στο τρίτο πρόσωπο που εγκαθιστά τον σταθμό παραγωγής. Αυτό αποκλείει περιπτώσεις όπου υπάρχει νόμιμη χρήση, χωρίς όμως κυριότητα. Ο ΣΕΦ προτείνει να τροποποιηθεί η διάταξη ώστε να αρκεί είτε η κυριότητα είτε η νόμιμη χρήση του χώρου από τον αυτοκαταναλωτή. Έτσι θα διευρυνθούν οι δυνατότητες ανάπτυξης κοινοτήτων ενέργειας και συνεργασιών.
3.  Στο Net-billing έχει δημιουργηθεί μια σύγχυση. Ενώ για συστήματα επί κτιρίων δεν απαιτείται βεβαίωση παραγωγού, για ίδιας ισχύος συστήματα επί εδάφους είναι απαραίτητη. Αυτό επιφέρει αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, αφού οι αιτήσεις γίνονται σε τριμηνιαίους κύκλους, και επιβαρύνει τις επιχειρήσεις με επιπλέον διοικητικές διαδικασίες.
4.  Υπάρχουν ασάφειες στη νομοθεσία σχετικά με την κατάργηση της εγγυητικής επιστολής για έργα αυτοκατανάλωσης. Ο ΣΕΦ θεωρεί πως για όλα τα έργα αυτοκατανάλωσης δεν θα πρέπει να υπάρχει απαίτηση εγγυητικής επιστολής, αφού δεν προορίζονται για εμπορική δραστηριότητα αλλά για κάλυψη ιδίων αναγκών. Η κατάργηση αυτού του μέτρου θα απλοποιήσει σημαντικά τη διαδικασία, θα μειώσει το κόστος για επιχειρήσεις και ιδιώτες και θα επιταχύνει την πράσινη μετάβαση.
5.  Η τρέχουσα νομοθεσία εξαιρεί από περιβαλλοντική αδειοδότηση φωτοβολταϊκά σε κτίρια, βιομηχανικές εγκαταστάσεις και οργανωμένες ζώνες δραστηριότητας. Όμως, δεν προβλέπει εξαίρεση για μικρά οικιακά φωτοβολταϊκά που τοποθετούνται στο έδαφος του ίδιου οικοπέδου με το κτίριο. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες κατοικιών που δεν έχουν στέγη ή κατάλληλο χώρο αναγκάζονται να υποβληθούν σε διαδικασίες αδειοδότησης, με κόστος και καθυστερήσεις. Ο σύνδεσμος ζητά να αρθεί αυτή η αστοχία και να ισχύσει η ίδια απαλλαγή με τα επί στεγών.

Τέλος, ο σύνδεσμος προτείνει την πλήρη ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας (ΕΕ) 2024/1711, η οποία αναγνωρίζει δικαιώματα στους ενεργούς πελάτες για κοινή χρήση και διαμοιρασμό ενέργειας. Βασικές αρχές είναι η δυνατότητα φυσικών και νομικών προσώπων να μοιράζονται ενέργεια εντός ορισμένων γεωγραφικών ορίων, η ύπαρξη διοργανωτή που θα διευκολύνει τη διαχείριση κλπ. Επιπλέον, ο ΣΕΦ ζητά να απλοποιηθεί η εισαγωγή μικρών plug-in φωτοβολταϊκά συστήματα έως 800 W (φωτοβολταϊκά στο μπαλκόνι) που μπορούν να εγκαθίστανται εύκολα σε κτίρια χωρίς πολύπλοκες αδειοδοτήσεις.