Οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve), οι οποίοι αναμένεται να μειώσουν τα επιτόκια την επόμενη εβδομάδα, ενδέχεται επίσης να βρίσκονται πιο κοντά στην επίλυση μιας πολύμηνης συζήτησης σχετικά με τους κινδύνους του στασιμοπληθωρισμού, αφού πρόσφατα στοιχεία έδειξαν μακροχρόνια αδυναμία στις προσλήψεις και στην άμβλυνση των ανησυχιών για τον πληθωρισμό.
Η μετατόπιση του τόνου ξεκίνησε αυτό το καλοκαίρι, με επικεφαλής τις διαφωνίες τον Ιούλιο από δύο διοικητές της Fed που ήθελαν να μειώσουν τα επιτόκια εκείνη την εποχή με βάση τους κινδύνους για την αγορά εργασίας, και συνεχίστηκε καθώς άλλοι αξιωματούχοι άρχισαν να υποβαθμίζουν τον πληθωρισμό και να επικεντρώνονται περισσότερο σε μια οικονομία που επιβραδύνεται και κινδυνεύει να χάσει θέσεις εργασίας.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Καθώς πλησιάζει η συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ στις 16-17 Σεπτεμβρίου, η τελευταία δέσμη στοιχείων δείχνει ότι το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε τον Αύγουστο στο 4,3% και η οικονομία έχασε θέσεις εργασίας τον Ιούνιο μετά από αναθεώρηση. Εάν αυτά τα στοιχεία ήταν διαθέσιμα στις αρχικές εκτιμήσεις του Ιουνίου, θα μπορούσαν να είχαν επηρεάσει την απόφαση της Fed στις 30 Ιουλίου να διατηρήσει σταθερό το βασικό επιτόκιο στο εύρος 4,25%-4,50%, όπου βρίσκεται από τον Δεκέμβριο.
Επιπλέον, μια αναθεώρηση στην απασχόληση αυτή την εβδομάδα έδειξε ότι προστέθηκαν σχεδόν ένα εκατομμύριο λιγότερες θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια του έτους έως τον Μάρτιο από ό,τι είχε αρχικά αναφερθεί.
Οι τιμές καταναλωτή τον Αύγουστο αυξήθηκαν ταχύτερα από ό,τι τον προηγούμενο μήνα, αλλά οι αρχικές αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας αυξήθηκαν την τελευταία εβδομάδα, σε μια ακόμη ένδειξη ψύχρανσης της αγοράς εργασίας.
Μνήμες του περσινού καλοκαιριού
Όπως επισημαίνει το Reuters, η κατάσταση μοιάζει με το περασμένο καλοκαίρι, όταν η επιβράδυνση των προσλήψεων και οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω των προηγούμενων εκτιμήσεων οδήγησαν σε μείωση των επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στη συνεδρίαση της Fed τον Σεπτέμβριο.
Ενώ οι αναλυτές της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων 105 από τους 107 οικονομολόγους σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Reuters , αναμένουν μία μείωση κατά 25 μ.β. την επόμενη εβδομάδα, τα τελευταία στοιχεία θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους αξιωματούχους να προβλέψουν μια ταχύτερη και σταθερότερη πτώση των επιτοκίων καθώς μεταβαίνουν από την προστασία από τον πληθωρισμό στην υπεράσπιση της αγοράς εργασίας.
«Η Fed θα πρέπει να μειώσει το επιτόκιό της κατά 50 μονάδες βάσης την επόμενη εβδομάδα… Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας ψυχραίνουν ταχύτερα από ό,τι στην αρχή του έτους. Η υποαπασχόληση αυξάνεται ταχύτερα από… το ποσοστό ανεργίας. Η μετακύλιση που σχετίζεται με τους δασμούς δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο αναμενόταν. Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό φαίνονται ευνοϊκές», έγραψε σε σημείωμα ο Neil Dutta, επικεφαλής οικονομικών στην Renaissance Macro Research.
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι αναμένει ότι η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς της κεντρικής τράπεζας, η οποία είναι αρμόδια για τη χάραξη πολιτικής, θα συμβιβαστεί σε μια μείωση κατά 25 μονάδες βάσης «με ισχυρότερη δέσμευση για στήριξη της αγοράς εργασίας».
Οι τελευταίες τριμηνιαίες προβλέψεις τον Ιούνιο έδειξαν ότι οι αξιωματούχοι της Fed ανέμεναν δύο μειώσεις επιτοκίων κατά 25% φέτος, αλλά επτά από τους 19 δεν ανέμεναν καμία κίνηση, καθώς εξέταζαν πώς οι δασμοί του Τραμπ θα μπορούσαν να περιπλέξουν τις προσπάθειες επαναφοράς του πληθωρισμού στον στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας.
Υπήρχαν μάλιστα συζητήσεις εντός της κεντρικής τράπεζας και στις χρηματοπιστωτικές αγορές για τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού, ενός φαινομένου που χαρακτηρίζεται από υψηλό πληθωρισμό και ανεργία και στασιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης. Τελευταία φορά εμφανίστηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Ωστόσο, τα δεδομένα αυτού του καλοκαιριού τείνουν να μετριάζουν αυτή την ανησυχία, ενώ παράλληλα προκαλούν ανησυχία σχετικά με την κατεύθυνση της αγοράς εργασίας.
Προειδοποιήσεις
Η μετακύλιση των δασμών στις τιμές καταναλωτή ήταν πιο μετριασμένη από το αναμενόμενο. Αν και ο πληθωρισμός αναμένεται να επιταχυνθεί φέτος και θα μπορούσε να κλείσει το 2025 κατά μία ποσοστιαία μονάδα ή και περισσότερο πάνω από τον στόχο της Fed, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν εξοικειωθεί περισσότερο με την ιδέα ότι οποιαδήποτε ώθηση που θα προκληθεί από τους δασμούς θα ήταν ένα εφάπαξ σοκ τιμών που θα μπορούσαν σε μεγάλο βαθμό να αγνοήσουν.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, χαρακτήρισε αυτή την άποψη «ένα λογικό βασικό σενάριο» σε δηλώσεις του τον περασμένο μήνα σε ερευνητικό συνέδριο της Fed στο Ουαϊόμινγκ, με τα πιο πρόσφατα δεδομένα να ενισχύουν την αίσθηση ότι ο συνδυασμός υψηλότερων φόρων εισαγωγών και περιορισμών στη μετανάστευση μπορεί να επιβραδύνει την οικονομία περισσότερο από ό,τι να αυξάνει τις τιμές καταναλωτή.
Η πρόσφατη αναθεώρηση του δείκτη απασχόλησης, εν τω μεταξύ, υποδεικνύει σημαντικά λιγότερες αυξήσεις στις θέσεις εργασίας στις αρχές του 2025, μια κρίσιμη στιγμή κατά την οποία οι αξιωματούχοι αποφάσισαν να διακόψουν μια αναμενόμενη σειρά μειώσεων των επιτοκίων φέτος, λόγω ανησυχίας ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αναζωπυρώσουν τον πληθωρισμό.
