Υπερπλούσιοι: Γιατί δεν επενδύουν πια στην πολυτέλεια

Από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 μέχρι το 2023 η τιμή παραγωγού για ένα μπουκάλι Château d’Yquem του 2010 εκτοξεύτηκε κατά 60%.

Τα vintage αυτοκίνητα, τα παλαιωμένα ουίσκι και οι τεράστιες επαύλεις εκτοξεύτηκαν σε αξία την ίδια περίοδο.

Από το 2015 έως το 2023, ο «δείκτης επενδύσεων πολυτελείας» που καταρτίζει η εταιρεία ακινήτων Knight Frank αυξήθηκε κατά 70%.

Πτώση μετά το 2023

Από το 2023 και  μετά, όμως, κάτι άρχισε να αλλάζει και έγινε πέρα για πέρα σαφές. Ο δείκτης έχει μειωθεί κατά 6%.

Ενδεικτικό είναι ότι η τιμή των best of the best κρασιών του Μπορντό, συμπεριλαμβανομένων των Lafite Rothschild και Margaux, έχει μειωθεί κατά 20%.

Στην Αμερική, η τιμή των ιδιωτικών τζετ και των σκαφών έχει μειωθεί κατά 6%, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.

Τα Rolex στην αγορά μεταχειρισμένων αλλάζουν χέρια σε τιμές χαμηλότερες κατά 30% σε σύγκριση με το 2022 και τα έργα τέχνης βρίσκονται σε ύφεση.

Σύμφωνα με την εταιρεία real estate Savills, οι τιμές των lux ακινήτων ανά τον κόσμο μόλις και μετά βίας αυξάνονται.

Η τιμή των «υψηλής ποιότητας» κατοικιών μειώνεται στο Λονδίνο και το Παρίσι.

Πριν από δύο χρόνια, ένα σπίτι στη «Γραμμή των Δισεκατομμυριούχων» του Σαν Φρανσίσκο, τη γειτονιά με τα αρχονικά πολλών εκατομμυρίων δολαρίων και τους δισεκατομμυριούχους κατοίκους, βγήκε προς πώληση για 32 εκατομμύρια δολάρια. Οι πωλητές έχουν πλέον μειώσει την τιμή στα 26 εκατομμύρια δολάρια.

Τι συμβαίνει

Η πιο προφανής εξήγηση για την πτώση της τιμής -και άρα της ζήτησης- στα lux περιουσιακά στοιχεία θα ήταν ότι οι υπερπλούσιοι δυσκολεύονται.

Χμ… Κάπως δύσκολο. Αλλωστε, υπάρχουν περισσότεροι από 3.000 δισεκατομμυριούχοι σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, από 2.800 πέρυσι.

Το πλουσιότερο 0,1% των Αμερικανών κατέχει πλέον το 14% του πλούτου των νοικοκυριών της χώρας, το μεγαλύτερο ποσοστό εδώ και πολλές δεκαετίες.

Το Σαν Φρανσίσκο, το μέρος όπου κανείς δεν ενδιαφέρεται να αγοράσει μια έπαυλη, δημιουργεί εκατομμυριούχους καθημερινά, λόγω της άνθησης της τεχνητής νοημοσύνης.

Σε αντίθεση με τους φτωχότερους Αμερικανούς, το πλουσιότερο 3,3% έχει αυξήσει σημαντικά τις δαπάνες του από το 2022, διαπιστώνει ο Μαρκ Ζάντι της Moody’s Analytics.

Η θεωρία του «σπάνιου και ανταγωνιστικού»

Οι αναλυτές, λοιπόν, εκτιμούν ότι η εξέλιξη αυτή σε σχέση με τις χλιδάτες αγορές, είναι απόρροια του χαρακτηριστικού των οικονομικών της πολυτέλειας, που είναι ότι αλλάζουν γρήγορα.

Ο Thorstein Veblen, αμερικανός οικονομολόγος -ο πολυγραφότερος στις αρχές του 20ού αιώνα- υποστήριξε ότι η πολυτέλεια εξαρτάται από τη σπανιότητα και τον ανταγωνισμό. Ένα αγαθό είναι πραγματικά πολυτελές όχι μόνο επειδή είναι ακριβό, αλλά επειδή η απόκτησή του από κάποιον περιορίζει την ικανότητα άλλων να το έχουν. Στη σημερινή οικονομία, αυτό που θεωρείται σπάνιο και ανταγωνιστικό έχει αλλάξει ριζικά.

Πιο απλά, το πρόβλημα, τουλάχιστον για τους υπερπλούσιους, είναι ότι η χλιδή βρίσκεται παντού, εξηγεί ο Economist.

Πολλές χώρες παράγουν εξαιρετικό κρασί. Είναι όντως το best of the best Μπορντό πολύ καλύτερο από άλλα;

Τα διαμάντια που καλλιεργούνται σε εργαστήριο δεν διακρίνονται από τα πραγματικά. Η ανάπτυξη των αγορών μεταχειρισμένων διαμαντιών υποδεικνύει ότι όποιος έχει λίγη αξία μπορεί να αποκτήσει ένα μπουφάν Kiton ή ακόμα και να νοικιάσει ένα ιδιωτικό τζετ.

Στην τέχνη της τέχνης μιλούν για «σαλαμοποίηση» των παλιών καλλιτεχνών, με εκατοντάδες ανθρώπους να κατέχουν ένα μικροσκοπικό κομμάτι ενός Ρέμπραντ.

Τα καλύτερα πράγματα στη ζωή δεν φαίνονται πλέον σπάνια ή ανταγωνιστικά. Συνεπώς, χάνουν τη σπανιότητά τους και άρα το μεγαλείο της πολυτέλειάς τους.

Υπηρεσίες vs αγαθών

Επομένως, οι πλούσιοι ξοδεύουν σε ακόμα μεγαλύτερα και ακόμα καλύτερα πράγματα, που συχνά είναι υπηρεσίες και όχι αγαθά.

Ο Economist συνέθεσε έναν δείκτη υπηρεσιών υπερπολυτελείας, που περιλαμβάνει τα πάντα: από ένα εισιτήριο για το Super Bowl μέχρι το φαγητό σε ένα εστιατόριο με τρία αστέρια Michelin.

Επέλεξε τρεις εμπειρίες που είχαν και παγκόσμια αναγνώριση -ως οι καλύτερες των καλύτερων- και συγκρίσιμες τιμές μέσα στα χρόνια.

Ο δείκτης αυτός, συμπέραναν οι αναλυτές, έχει αυξηθεί κατά 90% από το 2019. Και, ακόμη, παρόλο που οι τιμές των αγαθών έχουν μειωθεί από το 2023, συνεχίζει να αυξάνεται.

Οι ραγδαίες αυξήσεις στις τιμές των πολυτελών υπηρεσιών αντανακλούν την αντίστροφη πορεία των τιμών στα πολυτελή αγαθά.

Για παράδειγμα, στο Le Bristol, ίσως το καλύτερο ξενοδοχείο του Παρισιού, υπρχει παγκόσμια ζήτηση για κολύμπι στην πισίνα του τελευταίου ορόφου, η οποία προσφέρει θέα στον Πύργο του Άιφελ. Πολλοί από τους επισκέπτες στην καταπράσινη βεράντα του αφιερώνουν περισσότερο χρόνο φωτογραφίζοντας τα κοκτέιλ τους παρά πίνοντάς τα. Ωστόσο, υπάρχουν λιγότερα από 200 δωμάτια στο Le Bristol, γεγονός που καθιστά τη διαμονή έντονα ανταγωνιστική. Λοιπόν, μια διανυκτέρευση εκεί κοστίζει πλέον διπλάσια από ό,τι το 2019.

Επίσης, μπορεί κάποιος να μεταπωλήσει ένα ρολόι, όχι, όμως, μια μέρα που πέρασε στο Centre Court του Wimbledon. Από το 2016, η τιμή ενός πενταετούς χρεογράφου Center Court, το οποίο δίνει στον κάτοχό του δικαίωμα σε εισιτήριο, έχει αυξηθεί από περίπου 50.000 λίρες σε πάνω από 100.000 λίρες.

Η τιμή ενός εισιτηρίου για το Super Bowl είναι διπλάσια από ό,τι πριν από μερικά χρόνια. Η παρακολούθηση του Met Gala, αν καταφέρει να βρει κανείς εισιτήριο, κοστίζει πάνω από διπλάσια από ό,τι το 2019.

Η τιμή του μενού στο Benu, με τρία αστέρια Michelin στο Σαν Φρανσίσκο, έχει αυξηθεί κατά 78% από το 2015. Γιατί; Μα, όταν τρώει κανείς στο εστιατόριο, αγοράζει όχι μόνο το φαγητό – αλλά και τη γνώση ότι, για αυτές τις λίγες ώρες, κανείς άλλος στη Γη δεν μπορούσε να καθίσει στο τραπέζι του!

Ένας Θεός ξέρει πόσο θα κοστίσει ένα εισιτήριο μεταπώλησης για τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου της επόμενης χρονιάς, που θα διεξαχθεί κοντά στη Νέα Υόρκη. Αυτό είναι μεγάλο μέρος της γοητείας.

Αλλωστε, αν είσαι από εκείνους που μπορούν να πληρώσουν για να δουν τον Χάρι Κέιν και τον Κιλιάν Εμπαπέ να παίζουν ο ένας απέναντι στον άλλο, γιατί να μπεις στον κόπο να αγοράσεις ένα μπουκάλι Château d’Yquem…;