Η ενεργειακή συνεργασία, με αιχμή τη διασύνδεση GREGY (καλώδιο Ελλάδας-Αιγύπτου) τέθηκε μεταξύ άλλων επί τάπητος στην πρώτη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Αιγύπτου, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και οι Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντούλ Φατάχ Ελ-Σίσι .
Αυτή ήταν επίσης η πρώτη διμερής σύνοδος κορυφής με οποιαδήποτε χώρα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Η Αίγυπτος αποτελεί βασικό στρατηγικό εταίρο , δεδομένου του ουσιαστικού ρόλου της στην προώθηση της σταθερότητας μέσω ειρηνευτικών πρωτοβουλιών και προσπαθειών επίλυσης συγκρούσεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Οι ηγέτες υπογράμμισαν την κοινή τους φιλοδοξία να συνεργαστούν σε κοινά παγκόσμια και περιφερειακά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία, την πολυμέρεια, το εμπόριο, τη μετανάστευση και την ασφάλεια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΕΕ- ΑΙΓΥΠΤΟΥ
Ενεργειακό ενδιαφέρον
«Στον τομέα της ενέργειας, η ΕΕ και η Αίγυπτος έχουν κοινό και συγκλίνον στρατηγικό συμφέρον για την ταχεία μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών και ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, προκειμένου να αξιοποιηθεί το τεράστιο δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως στην ηλιακή και την αιολική ενέργεια, καθώς και για την ενίσχυση των δικτύων και των διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών», αναφέρει η κοινή διακήρυξη, η οποία υπεγράφη.
Σε αυτήν προστίθεται ότι η ασφαλής και βιώσιμη παραγωγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση, οι λύσεις δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) και η διασυνοριακή ενεργειακή συνδεσιμότητα, παρέχουν ευκαιρίες για την εξασφάλιση ασφαλούς, οικονομικά προσιτής και βιώσιμης ενέργειας για τις χώρες.
«Δεσμευόμαστε να αναπτύξουμε τις τεχνολογίες και τους κανονιστικούς όρους που μπορούν να οδηγήσουν τις χώρες μας σε ακμάζουσες ασφαλείς και βιώσιμες βιομηχανίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων βιομηχανιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα και να αποφέρουν πολλά οφέλη για όλους, ιδίως βιώσιμη, ασφαλή και οικονομικά προσιτή ενέργεια, δημιουργία θέσεων εργασίας και βιομηχανική ανάπτυξη», τονίζουν οι δύο πλευρές.
Πεδία ενεργειακής συνεργασίας
Η ενεργειακή συνεργασία θα περιλαμβάνει επίσης τη διερεύνηση ευκαιριών για τη μείωση, την ανάκτηση και την εμπορευματοποίηση των εκπομπών μεθανίου.
Παράλληλα, επιβεβαιώνουν τη δέσμευση για επιτάχυνση της παγκόσμιας πράσινης μετάβασης, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο της στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στη διασφάλιση ενός ευημερούντος μέλλοντος για όλους.
«Μέσω της διμερούς συνεργασίας μας, θα συνεχίσουμε να προωθούμε την καινοτομία, τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία με αποδοτική χρήση των πόρων και σε φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές. Θα συνεχίσουμε να διερευνούμε από κοινού λύσεις για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας ρύπανσης από πλαστικά», τονίζεται στην κοινή δήλωση.
Ο GREGY
Δίνοντας προτεραιότητα σε επενδύσεις σε βασικούς τομείς, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση, οι βιώσιμες μεταφορές, η διαχείριση υδάτων, λυμάτων και αποβλήτων, η βιώσιμη γεωργία και οι πράσινες τεχνολογίες, η ΕΕ υποστηρίζει την πράσινη μετάβαση της Αιγύπτου και ενισχύει την ανθεκτικότητά της στην κλιματική αλλαγή, όπως αντικατοπτρίζεται και στην υποστήριξη της ΕΕ για έργα δικτύου και διασυνοριακής συνδεσιμότητας, όπως η ενίσχυση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας NWFE, ο εκσυγχρονισμός του Κέντρου Ελέγχου Περιοχής Αλεξάνδρειας και η διασύνδεση GREGY.
Προχωρεί η διαδικασία
Υπενθυμίζεται, ότι τον περασμένο μήνα υπογράφηκε τριμερές Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ των διαχειριστών συστήματος μεταφοράς Ελλάδας-Αιγύπτου (ΑΔΜΗΕ και ΕΕΤC), καθώς και του φορέα προώθησης της διασύνδεσης, ELICA του Ομίλου Κοπελούζου, αναφορικά με τα επόμενα βήματα στο καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου.
Το μνημόνιο κατανόησης
Όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το Μνημόνιο Κατανόησης συνιστά ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση υλοποίησης του εμβληματικού έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY, που συμπεριλαμβάνεται στα Έργα Κοινού και Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PCI/PMI), καθώς και στα έργα κρίσιμων υποδομών του προγράμματος Global Gateway της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, η υπογραφή του Μνημονίου δρομολογεί την επόμενη φάση μελετών της υποθαλάσσιας διασύνδεσης.
Το καλώδιο GREGY θα ξεκινά από την Αίγυπτο θα καταλήγει διασχίζοντας μία υποβρύχια απόσταση 950 χλμ. στην Αττική. Όταν ολοκληρωθεί θα μεταφέρει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια ισχύος 3 GW, ενώ θα έχει δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς. Τα 3 GW θα αντικαταστήσουν 4,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως και θα μειώσουν τις εκπομπές CO2 κατά 10 εκατ. τόνους ετησίως.
Συνεργασία ΕΕ-Αιγύπτου
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2024, η ΕΕ και η Αίγυπτος υπέγραψαν μια Στρατηγική και Ολοκληρωμένη Εταιρική Σχέση που αναβαθμίζει περαιτέρω τη σχέση τους.
Η εταιρική σχέση επικεντρώνεται σε έξι πυλώνες :
- πολιτικές σχέσεις
- οικονομική σταθερότητα
- εμπόριο και επενδύσεις
- μετανάστευση και κινητικότητα
- ασφάλεια
- δημογραφία και ανθρώπινο κεφάλαιο
Αυτή η εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου συνοδεύεται από ένα χρηματοδοτικό και επενδυτικό πακέτο ύψους 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2024-2027.
Τον Δεκέμβριο του 2024, η ΕΕ εκταμίευσε το πρώτο 1 δισεκατομμύριο ευρώ βραχυπρόθεσμης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής βοήθειας. Το Μνημόνιο Συνεννόησης που στηρίζει το δεύτερο πακέτο των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο επικεντρώνεται στην οικονομική σταθερότητα και ανθεκτικότητα , την ανταγωνιστικότητα και την πράσινη μετάβαση, υπογράφηκε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής.
