Μετά τα στοιχεία εκτέλεσης Κρατικού Προϋπολογισμού περιόδου Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 (προσωρινά στοιχεία), τα οποία ανακοίνωσε στις 15 Οκτωβρίου 2025 το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τα οποία παρουσιάζουν συνέχιση του πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό κατά 2,3 δισ. ευρώ και με την προσθήκη των τόκων 7,2 δισ. ευρώ, το πρωτογενές πλεόνασμα να εκτιναχθεί στα 9,4 δισ. ευρώ και την ανακοίνωση την επομένη (16 Οκτωβρίου 2025) από την Τράπεζα της Ελλάδος στοιχείων για το ταμειακό αποτέλεσμα της κεντρικής διοίκησης κατά την ίδια περίοδο, που διαμορφώθηκε σε 3,1 δισ. ευρώ χωρίς άλλα σχόλια, σε συνέχεια των αναθεωρημένων στοιχείων που ανακοίνωσε στις στις 21 Οκτωβρίου 2025 η ΕΛΣΤΑΤ για το υπερπλεόνασμα των ετών 4,4 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ και… 11,1 δισ. ευρώ ή… 4,7% του ΑΕΠ το 2023 και το 2024 αντίστοιχα, είπα για το θέμα αυτό (πρωτογενή πλεονάσματα) να παίξουμε το γνωστό «Παιχνίδι της Κολοκυθιάς»:
-Το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να είναι 1,5% του ΑΕΠ για να μη γίνεται αφαίμαξη της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών νοικοκυριών!
-Γιατί πρέπει να είναι 1,5% του ΑΕΠ κι όχι 2% του ΑΕΠ, που επιτρέπει ένα πιο ισορροπημένο μείγμα οικονομικής πολιτικής, με έμφαση στη μείωση της φορολόγησης, ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων και συνεισφορά σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης;
-Γιατί πρέπει να είναι 2% κι όχι 3,5% που απαιτούν οι δανειστές για να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι;
-Γιατί πρέπει να είναι 3,5% κι όχι 5,6% του ΑΕΠ (έκθεση Τράπεζας της Ελλάδος για το έτος 2001) για να περιοριστεί ο λόγος του χρέους στο 60% το 2009;
-Γιατί δεν πρέπει να είναι τόσο υψηλά τα πρωτογενή πλεονάσματα σε μια χώρα που δεν είναι … πετρελαιοπαραγωγός;
Από … «Παιχνίδι Κολοκυθιάς» σε … οικονομικό ανέκδοτο!
Εδώ σταματά σαν «Παιχνίδι» το θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα και γίνεται… ανέκδοτο που άρχισε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης που κατηγορούσε τον Αλέξη Τσίπρα ότι πλήττει τη μεσαία τάξη και συνεχίζεται κι από τότε και τον σημερινό διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Διαβάστε το:
1.Τον περασμένο Μάρτιο (2025), μιλώντας στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών για την ελληνική οικονομία και τις διεθνείς προκλήσεις, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας ανέφερε ότι «θα πρέπει να συνεχιστεί η δημοσιονομική υπευθυνότητα που υπήρξε μέχρι σήμερα».
Και διερωτήθηκα τότε: Μήπως ζω σε άλλη χώρα;
2.Ένα μήνα αργότερα, στον Πρόλογο της έκθεσής του για το έτος 2024, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Απρίλιο (2025) και την οποία μελέτησα, όπως πάντα, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας» αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Η συνετή δημοσιονομική πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια και οι προσπάθειες καταπολέμησης της φοροδιαφυγής αποδίδουν απτά αποτελέσματα, καθώς επιτυγχάνονται σταθερά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα χωρίς την ανάγκη επιβολής περιοριστικών μέτρων…»
-« Με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας (2020-21), η χώρα διατηρεί πρωτογενή πλεονάσματα επί επτά έτη, για τα έξι εκ των οποίων υψηλότερα από το 2% του ΑΕΠ, ενώ σταθερά υπερβαίνει τους δημοσιονομικούς στόχους για εννέα συνεχόμενα έτη…»
-« Οι επιδόσεις αυτές αποτελούν ισχυρή ένδειξη της υπεύθυνης άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής και της αποκατάστασης της αξιοπιστίας της χώρας…»
Και διερωτήθηκα ξανά: Μήπως ζω σε άλλη χώρα;
Η «απάντηση» ήρθε από το… παρελθόν και μάλιστα από τον ίδιο τον κ. Στουρνάρα: Είναι η απάντηση που έδωσε στις 2 Ιουλίου του 2018 τότε ο κ. Στουρνάρας παραδίδοντας την Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική στον τότε πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, αναφερόμενος στα πρωτογενή πλεονάσματα: «Καμία χώρα στον κόσμο και πολύ περισσότερο η δική μας, δεν είχε τόσο μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα για τόσο μεγάλο διάστημα, με μοναδική ίσως (χωρίς να είναι σίγουρος!) εξαίρεση να είναι οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες».
Τότε, ο κ. Στουρνάρας είπε και κάτι ακόμα για να το κάνει πιο εφιαλτικό: «Τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2060 θα είναι δυστυχώς το τίμημα που θα πληρώνουν δύο γενιές στο μέλλον για λάθη στην οικονομική πολιτική που έγιναν στο απώτερο αλλά και στο εγγύτερο παρελθόν»!
Υπενθυμίζω ότι όταν ο κ. Στουρνάρας έλεγε όλα αυτά τα εύστοχα επιστημονικώς, τότε τα έως τότε «μεγάλα» πρωτογενή πλεονάσματα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή του 2016 και του 2017, ήταν μόνο 3,4% του ΑΕΠ και 3,9% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Ήταν δηλαδή χαμηλότερα από το 4,8% του ΑΕΠ του 2024, το οποίο όχι μόνο δεν το χαρακτηρίζει ως «πετρελαιοπαραγωγού» χώρας, αλλά το σχολιάζει θετικότατα τονίζοντας ότι «αποτελούν ισχυρή ένδειξη της υπεύθυνης άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής» καθώς και «συνετής δημοσιονομικής πολιτικής» και τώρα, με βάση το εξ αντιδιαστολής επιχείρημα, επί κυβερνήσεως Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν λέει τα ίδια, ότι δηλαδή «τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2060 θα είναι το τίμημα που θα πληρώνουν δύο γενιές στο μέλλον…»!
Επί ΣΥΡΙΖΑ ανησυχούσε για τα υψηλά… πρωτογενή πλεονάσματα!
Αλλά, δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Στουρνάρας ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος «ανησυχούσε» σφόδρα για τα «μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Παραθέτω, προς επίρρωσιν, μερικές πληροφορίες από το αρχείο μου:
-Στις 13 Μαϊου 2015 σε γραπτή δήλωσή του ο τότε επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ και πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εμφανίστηκε να έχει παρασυρθεί από σχετικές δηλώσεις του κ. Στουρνάρα για το πλεόνασμα επί ΣΥΡΙΖΑ σε σημείο μάλιστα να ασκήσει έντονη κριτική στην τότε κυβέρνηση για τη στάση της απέναντι στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, τα εξής: « «Επί πολλά χρόνια, όταν η Ελλάς αφρόνως εβάδιζε προς τον υπερδανεισμό και τη χρεοκοπία, κατηγορούσα τους εκάστοτε διοικητές της Τράπεζας Ελλάδος, διότι, αυτοί τουλάχιστον δεν ενημέρωναν, όπως είχαν θεσμικό χρέος, τον ελληνικό λαό και τον πολιτικό κόσμο για τους κινδύνους εις τους οποίους η χώρα εξετίθετο. Αυτό δεν πρέπει να συμβεί με τον Γιάννη Στουρνάρα». Και φαίνεται ότι ο κ. Στουρνάρας «συνεμορφώθη», αφού ένα ακριβώς χρόνο μετά (στις 13 Μαϊου 2016) στη μεστή από διαπιστώσεις, προτάσεις και προειδοποιήσεις ομιλία του στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος «ξεσπάθωσε» απομυθοποιώντας τις «σωτήριες» συνέπειες στην οικονομία του υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος και καταγγέλλοντας την αντιμνημονική και ρητορική αντίθετων ιδεολογικά κομμάτων! Είπε, λοιπόν, μεταξύ πολλών άλλων ο κ. Στουρνάρας: «Στην Τράπεζα της Ελλάδος θεωρούμε ότι η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε βιώσιμους και υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξής θα υποβοηθηθεί από τη μείωση του τελικού δημοσιονομικού στόχου από πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά, σε 2% του ΑΕΠ, χωρίς να θιγεί η προοπτική βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους».
-Στις 14 Ιουνίου του 2016 διάβασα ότι σε άρθρο του στους Financial Times έλεγε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Η Ελλάδα χρειάζεται τώρα ένα new deal με τους εταίρους και τους δανειστές της για να προχωρήσει. Είναι μη ρεαλιστικό και κοινωνικά ανέφικτο να απαιτείται από την Ελλάδα να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και έπειτα. Ο στόχος πρέπει να μειωθεί στο 2%, επιτρέποντας ένα πιο ισορροπημένο μείγμα οικονομικής πολιτικής, με έμφαση στην μείωση της φορολόγησης, ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων και συνεισφορά σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης»!
Σήμερα, το 2024 και το 2025, που τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι υψηλότερα (4,8% του ΑΕΠ) για τα οποία μάλιστα πανηγυρίζει «εν χορδαίς και οργάνω» η κυβέρνηση, είναι ρεαλιστικά και κοινωνικώς εφικτά;
«Προφητεία» Ευκλείδη Τσακαλώτου!
-Στις 11 Ιουνίου 2019 , δηλαδή ένα περίπου μήνα πριν από τις εκλογές, σε δηλώσεις του ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας τόνισε ότι δεν βλέπει να επιτυγχάνεται ο στόχος για το πλεόνασμα και αυτό θα περιοριστεί στο 2,9% του ΑΕΠ, ο τότε υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αντέδρασε λέγοντας προφητικά : «Ο κ. Στουρνάρας, εάν κερδίσει η ΝΔ θα πει ότι η οικονομία θα πάει καλύτερα και θα έρθουν επενδύσεις»!
-Στις 10 Ιουλίου 2019 το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» παραθέτει δηλώσεις του κ. Στουρνάρα στην ηλεκτρονική του έκδοση του Γιάννη Στουρνάρα, τον οποίο εμφανίζει να συμπλέει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και να είναι αρνητικός για στόχο πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ (τώρα ο κ. Μητσοτάκης είναι περιχαρής και ευτυχής που είναι 4,8%!!!). «Νομίζω ότι ο στόχος του 3,5% για το πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το 2022 δεν έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις για την Ελλάδα αλλά και για τους δανειστές», δήλωσε τότε στο Spiegel o κ. Στουρνάρας.
Συμπερασματικά, ο διθυραμβικός χαρακτηρισμός διαχρονικά του πρωτογενούς πλεονάσματος στην Ελλάδα ως σωτήριου για το χρέος και την «ισχυρή Ελλάδα» καταδείχθηκε , ιδιαίτερα μετά το 1996, ότι είναι ένα «παραμύθι» ή ένα «Παιχνίδι Κολοκυθιάς» ή «Παιχνίδι ψιλό γαζί»…
