ΕΛΤΑ: Ένα δημόσιο σύμβολο

Υπάρχουν οργανισμοί που δεν πεθαίνουν από τα χρέη ,αλλά από αδιαφορία. Τα ΕΛΤΑ είναι ένας από αυτούς .Όσο η Ελλάδα αλλάζει ταχύτητα, τα ταχυδρομεία παραμένουν κολλημένα στο «φανάρι της ακινησίας». Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία δεν χρειάζονται απλώς διάσωση — χρειάζονται επανεφεύρεση. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό ,είναι βαθιά θεσμικό και κοινωνικό.

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ Α.Ε.) δεν είναι πια η κλασική δημόσια υπηρεσία του παρελθόντος. Είναι ανώνυμη εταιρεία, με βασικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο μέσω της ΕΕΣΥΠ — του λεγόμενου Υπερταμείου. Λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, αλλά με κοινωνική αποστολή: την καθολική υπηρεσία — δηλαδή την υποχρέωση να εξυπηρετεί κάθε πολίτη, σε κάθε γωνιά της χώρας, ανεξάρτητα από το αν η δραστηριότητα είναι κερδοφόρα ή όχι.

Η αντίφαση είναι εμφανής. Από τη μία, το Δημόσιο απαιτεί από τα ΕΛΤΑ να λειτουργούν “σαν επιχείρηση”. Από την άλλη, τους ζητά να παραμένουν “όπως παλιά” — παντού παρόντα, προσιτά, αξιόπιστα. Το αποτέλεσμα; Ένας οργανισμός εγκλωβισμένος ανάμεσα στην αγορά και στο κοινωνικό του χρέος.

Για πολλές δεκαετίες, τα ΕΛΤΑ υπήρξαν κάτι παραπάνω από ένας δημόσιος οργανισμός. Ήταν ένας θεσμός που έδενε το κέντρο με την περιφέρεια, το κράτος με τον πολίτη, τον άνθρωπο της πόλης με τον άνθρωπο του χωριού. Ήταν ο συνδετικός κρίκος μιας Ελλάδας που δεν είχε ακόμα γίνει «ψηφιακή» — αλλά που λειτουργούσε με εμπιστοσύνη, συνέπεια και ανθρώπινη επαφή.

Σήμερα, όμως, τα ΕΛΤΑ μοιάζουν να βρίσκονται σε ένα μετέωρο σημείο: μεταξύ του παλιού ταχυδρομείου των φακέλων και του νέου κόσμου των logistics, των couriers, της τεχνολογίας και της ταχύτητας. Ο όγκος της αλληλογραφίας έχει καταρρεύσει, οι ιδιωτικές εταιρείες κυριαρχούν στις ταχυμεταφορές και τα κόστη λειτουργίας παραμένουν ασύμφορα. Το κράτος έχει παρέμβει κατά καιρούς με ενισχύσεις, αλλά χωρίς σχέδιο — σαν να προσπαθεί να κλείσει μια τρύπα χωρίς να βλέπει τη στέγη που καταρρέει.

Η αλήθεια είναι πως ο ρόλος των ΕΛΤΑ χρειάζεται επανεφεύρεση, όχι εξυγίανση. Στην εποχή της ψηφιακής διακυβέρνησης, τα ΕΛΤΑ θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον φυσικό βραχίονα του κράτους: κέντρα εξυπηρέτησης για ψηφιακές υπογραφές, ταυτοποιήσεις, πληρωμές, ακόμη και μικρές οικονομικές υπηρεσίες. Όχι απλώς να παραδίδουν δέματα — αλλά να παραδίδουν πρόσβαση και εμπιστοσύνη.Αυτό κάνουν εδώ και χρόνια τα ταχυδρομεία άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως το La Poste στη Γαλλία ή τα Poste Italiane στην Ιταλία, που εξελίχθηκαν σε σύγχρονους πολυ-παρόχους υπηρεσιών χωρίς να χάσουν τον κοινωνικό τους ρόλο.

Αντί γι’ αυτό, εδώ μιλάμε για “αναδιάρθρωση” και “μείωση καταστημάτων”. Όμως η λύση δεν βρίσκεται στο συρρίκνωση. Βρίσκεται στο όραμα — να επαναπροσδιοριστεί τι σημαίνει δημόσιο αγαθό στην ψηφιακή εποχή και πώς ένας οργανισμός με 200 χρόνια ιστορίας μπορεί να παραμείνει χρήσιμος, όχι απλώς “παρών”.

Τα ΕΛΤΑ δεν είναι απλώς μια εταιρεία υπό δημόσια εποπτεία. Είναι ένας κρίκος κοινωνικής συνοχής, ένας θεσμός που ενώνει πόλεις και χωριά, ηλικιωμένους και νέους, αναλογικό και ψηφιακό κόσμο. Αν τα αφήσουμε να σβήσουν αργά, το τίμημα δεν θα είναι μόνο οικονομικό. Θα είναι βαθιά συμβολικό — θα σημαίνει ότι η χώρα έχασε ακόμη ένα κομμάτι του εαυτού της