Κίνα: Η οικονομία κλονίζεται ξανά – Στο επίκεντρο βιομηχανία και εγχώρια κατανάλωση

Με τον ασθενέστερο ρυθμό τους σε διάστημα άνω του ενός έτους αυξήθηκαν στην Κίνα βιομηχανική παραγωγή και λιανικές πωλήσεις τον Οκτώβριο, ασκώντας πίεση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για αναδιάρθρωση της οικονομίας που βασίζεται στις εξαγωγές, καθώς ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ και η αδύναμη εγχώρια ζήτηση αυξάνουν τους κινδύνους για την ανάπτυξη.

Για δεκαετίες, οι αξιωματούχοι είχαν την επιλογή να ωθήσουν την τεράστια βιομηχανία της για να ενισχύσει τις εξαγωγές σε περίπτωση που οι καταναλωτές περιορίσουν τις δαπάνες στο εσωτερικό ή να στραφούν στο δημόσιο ταμείο για να χρηματοδοτήσουν έργα υποδομής που ενισχύουν το ΑΕΠ.

Ο δασμολογικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί έντονη υπενθύμιση της εξάρτησης της Κίνας από τη μεγαλύτερη παγκοσμίως καταναλωτική αγορά.

Το καταναλωτικό κλίμα παρέμεινε υποτονικό σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, υποδηλώνοντας ότι ακόμη και οι απότομες πτώσεις τιμών δεν προσέλκυσαν τους αγοραστές.

Το κλίμα στην Κίνα

Οι δείκτες της Παρασκευής έδωσαν ελάχιστες ελπίδες για μια γρήγορη ανάκαμψη, και όσο χειρότερα γίνονται τα δεδομένα κάθε μήνα, τόσο πιο επείγουσα γίνεται η ανάγκη για μεταρρύθμιση.

«Η οικονομία της Κίνας αντιμετωπίζει πιέσεις από όλες τις πλευρές», δήλωσε στο Reuters ο Fred Neumann, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ασία στην HSBC.

«Η ισχυρή άνοδος εξαγωγών που στήριξε την ανάπτυξη τα τελευταία τρίμηνα δύσκολα θα διατηρηθεί και το επόμενο έτος, ακόμη και αν οι δασμοί εισαγωγών των ΗΠΑ αποδείχθηκαν τώρα χαμηλότεροι από ό,τι φοβόταν. Αυτό αφήνει την εγχώρια ζήτηση να καλύψει την υποτονικότητα, αλλά χωρίς σημαντικά περαιτέρω κίνητρα, θα είναι δύσκολο να αντιστραφεί η πρόσφατη επιβράδυνση τόσο στις επενδύσεις όσο και στην κατανάλωση», πρόσθεσε.

Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 4,9% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (NBS), ο ασθενέστερος ετήσιος ρυθμός από τον Αύγουστο του 2024, σε σύγκριση με αύξηση 6,5% τον Σεπτέμβριο, υπολειπόμενη της πρόβλεψης για αύξηση 5,5% σε δημοσκόπηση του Reuters.

Οι λιανικές πωλήσεις, που αποτελούν δείκτη κατανάλωσης, αυξήθηκαν κατά 2,9% τον περασμένο μήνα, σημειώνοντας επίσης τον χειρότερο ρυθμό από τον Αύγουστο 2024, και κάτω από την αύξηση 3,0% τον Σεπτέμβριο.

Αναγκαία νέα κατεύθυνση πολιτικής

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Κίνα αναγνωρίζουν την ανάγκη για αλλαγή για την αντιμετώπιση των ιστορικών ανισορροπιών προσφοράς-ζήτησης, την αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών και την αντιμετώπιση του υπέρογκου χρέους των τοπικών αυτοδιοικήσεων που εμποδίζει τις επαρχίες να είναι αυτοδύναμες.

Παρόλα αυτά, αναγνωρίζουν επίσης ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα είναι επώδυνες και θα είναι γεμάτες πολιτικό κίνδυνο σε μια εποχή που ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ έχει αυξήσει την πίεση στην οικονομία.

«Το εξωτερικό περιβάλλον παραμένει γεμάτο αστάθεια και αβεβαιότητα, ενώ οι εγχώριες διαρθρωτικές προσαρμογές αντιμετωπίζουν σημαντική πίεση», τόνισε ο Φου Λινγκχουί, εκπρόσωπος της NBS, σε συνέντευξη Τύπου μετά την ανακοίνωση των στοιχείων.

Οι εξαγωγές κατέρρευσαν απροσδόκητα τον Οκτώβριο, σύμφωνα με στοιχεία της περασμένης εβδομάδας, καθώς οι παραγωγοί παλεύουν να αποκομίσουν κέρδος σε άλλες αγορές μετά από μήνες προκαταβολικής επιβάρυνσης για να αντιμετωπίσουν τις απειλές του Τραμπ για επώδυνους δασμούς.

Παραδόξως, οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην Κίνα διέκοψαν επίσης ένα σερί οκτάμηνης ανάπτυξης, παρά τις προσδοκίες ότι οι αγορές θα επιταχύνονταν πριν από τη σταδιακή κατάργηση διαφόρων φορολογικών ελαφρύνσεων και κυβερνητικών επιδοτήσεων. Αυτό είναι ανησυχητικό, καθώς το τέταρτο τρίμηνο είναι συνήθως το ισχυρότερο για τις πωλήσεις αυτοκινήτων, και η πτώση ήρθε ακόμη και με μια επιπλέον ημέρα λόγω εθνικής αργίας τον περασμένο μήνα σε σύγκριση με το 2024.

Τα κύρια στοιχεία λιανικής του Οκτωβρίου ενισχύθηκαν από το φεστιβάλ αγορών της Κίνας για την γιορτή Singles Day, που ολοκληρώθηκε την Τετάρτη μετά από περισσότερο από ένα μήνα προσφορών στις μεγαλύτερες πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου. Ωστόσο, το καταναλωτικό κλίμα παρέμεινε υποτονικό σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, υποδηλώνοντας ότι ακόμη και οι απότομες πτώσεις τιμών δεν προσέλκυσαν τους αγοραστές.

«Η απώλεια της δυναμικής στο δεύτερο εξάμηνο φέτος παραμένει λίγο απογοητευτική δεδομένης της εκπρεσφαμένης σημασίας της εγχώριας ζήτησης», δήλωσε στο Reuters η Λιν Σονγκ, επικεφαλής οικονομολόγος για την Greater China στην ING.

Η Σονγκ απέδωσε την επιβράδυνση στην σταδιακή κατάργηση του κυβερνητικού προγράμματος επιδοτήσεων για το εμπόριο, προσθέτοντας ότι «θα χρειαστεί μια νέα πολιτική κατεύθυνση πιθανότατα μια να στηριχθεί η κατανάλωση το επόμενο έτος».

Εμπόδιο τα διαρθρωτικά ζητήματα

Η πτώση των επενδύσεων θα είναι εξίσου ανησυχητική για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, καθώς η χαμηλή εμπιστοσύνη επηρεάζει αρνητικά την οικονομία.

Οι επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία μειώθηκαν κατά 1,7% τους πρώτους 10 μήνες σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με την αναμενόμενη πτώση 0,8%, έχοντας συρρικνωθεί κατά 0,5% κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας συναντήθηκε τον περασμένο μήνα για να χαράξει την οικονομική πορεία της χώρας για τα επόμενα πέντε χρόνια, δεσμευόμενο να αυξήσει «σημαντικά» το μερίδιο της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο ΑΕΠ, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη ενίσχυσης της τεράστιας βιομηχανικής βάσης.

Αυτό έχει κάνει ορισμένους οικονομολόγους να εικάζουν εάν το Πεκίνο πιθανότατα θα μπει στον πειρασμό να ακολουθήσει ξανά την οδό της ελάχιστης αντίστασης, επιλέγοντας το συνηθισμένο του εγχειρίδιο διοχέτευσης πόρων σε μεγάλες επιχειρήσεις, παρακάμπτοντας τους ιδιώτες παραγωγούς και τα νοικοκυριά.

Και υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό συμβαίνει ήδη.

«Το κύριο ποσοστό στηρίζεται από κρατικές επιχειρήσεις στις υποδομές», δήλωσε ο κύριος οικονομολόγος στο Κέντρο Κίνας του Conference Board, Γιουχάν Ζανγκ.

Μια παρατεταμένη επιβράδυνση στον τομέας ακινήτων, βασικό αποθεματικό πλούτου των νοικοκυριών, επίσης δεν έδειξε σημάδια υποχώρησης, με τις τιμές των νέων κατοικιών να μειώνονται με τον ταχύτερο μηνιαίο ρυθμό τους σε ένα χρόνο.

«Τα διαρθρωτικά ζητήματα επιβαρύνουν την ανάπτυξη», δήλωσε ο Ζου Τιαντσέν, ανώτερος οικονομολόγος στο Economist Intelligence Unit.

«Υπάρχει ακόμη περιθώριο για τόνωση, αλλά οι αξιωματούχοι θα προτιμούσαν να το κρατήσουν για το 2026. Η Κίνα χρειάζεται ανάπτυξη 4,5%-4,6% για το τέταρτο τρίμηνο για να επιτύχει τον στόχο ανάπτυξης 5%, επομένως η προθυμία τους να εισαγάγουν περισσότερα κίνητρα δεν είναι ισχυρή».