Ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναβάθμισης κρίσιμων ενεργειακών υποδομών έχει σχεδιάσει ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) για την επόμενη πενταετία. Αυτό περιλαμβάνει το μεγάλο πρόγραμμα της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, έργα υπογειοποίησης καλωδίων, μετατόπιση δικτύων, ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς και ανάπτυξη ενός συστήματος χιλιάδων αισθητήρων για έγκαιρη προειδοποίηση πυρκαγιών και βανδαλισμών.
Στο νέο πενταετές Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2026-2030 περιλαμβάνονται 208 έργα
Πρόκειται για ένα σύνολο δράσεων που φιλοδοξεί να αναβαθμίσει τον τρόπο λειτουργίας και επιτήρησης του δικτύου διανομής. Στο νέο πενταετές Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου 2026-2030, το οποίο έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έως τις 8 Δεκεμβρίου, περιλαμβάνονται 208 έργα με συνολικό ύψος επενδύσεων 4,87 δισ. ευρώ.
Έξυπνοι μετρητές σε… αριθμούς
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το μεγαλύτερο έργο ψηφιακού μετασχηματισμού που έχει αναλάβει ο ΔΕΔΔΗΕ, με 1,4 εκατ. παραδοσιακά «ρολόγια» ρεύματος να έχουν ήδη αντικατασταθεί από έξυπνους μετρητές και τον στόχο να φτάνει τα 1,5 εκατ. έως το τέλος του έτους.
Ο σχεδιασμός προβλέπει την πλήρη αντικατάσταση και των 7,64 εκατ. ηλεκτρομηχανικών μετρητών έως το 2030, αποτελώντας τη ραχοκοκαλιά μιας νέας εποχής τηλεμέτρησης, δυναμικής τιμολόγησης και ενεργού συμμετοχής των καταναλωτών στην αγορά ενέργειας.
Το πλάνο, σε πρώτη φάση, προβλέπει μαζικές εγκαταστάσεις έξυπνων μετρητών σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας ταυτόχρονα
Οι επενδύσεις για την επέκταση του έργου της τηλεμέτρησης έως τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας ήτοι για την περίοδο 2026-2030 φτάνουν τα 1,35 δισ. ευρώ και αποτελούν περίπου το 27% του συνόλου των επενδύσεων του ΔΕΔΔΗΕ στην πενταετία.
Το πλάνο, σε πρώτη φάση, προβλέπει μαζικές εγκαταστάσεις έξυπνων μετρητών σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας ταυτόχρονα, οδηγώντας σε κάλυψη άνω του 30% των ενεργών παροχών – δηλαδή 1,87 εκατ. θα έχουν έξυπνο μετρητή. Σήμερα εγκαθίστανται περίπου 50.000 νέοι μετρητές κάθε μήνα ενώ από τις αρχές του 2026 θα προστίθενται περίπου 100.000 μηνιαίως.
Δυναμική τιμολόγηση ενέργειας
Όσο για τις χρηματοροές που αφορούν την επέκταση της τηλεμέτρησης, προγραμματίζεται ότι θα δαπανηθούν 194,9 εκατ. ευρώ εντός του 2026, 269,52 εκατ. ευρώ το 2027, 263,53 εκατ. ευρώ το 2028, 266,84 εκατ. ευρώ το 2029 και 357 εκατ. ευρώ το 2030.
Η προοπτική που ανοίγεται είναι πολυεπίπεδη: δυναμική τιμολόγηση της ενέργειας, μείωση των ρευματοκλοπών, μεγαλύτερη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και καλύτερη επιτήρηση του δικτύου διανομής.
Οι απλοί καταναλωτές θα μπορούν να παρακολουθούν την κατανάλωσή τους και να τη μετατοπίζουν σε ώρες χαμηλού κόστους
Ειδικότερα, οι καταναλωτές που είναι αυτοπαραγωγοί ενέργειας (όσοι έχουν φωτοβολταϊκά ή μονάδες αποθήκευσης ενέργειας) θα έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μέσω Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟΣΕ).
Οι απλοί καταναλωτές θα μπορούν να παρακολουθούν την κατανάλωσή τους και να τη μετατοπίζουν σε ώρες χαμηλού κόστους, αξιοποιώντας τα «σήματα» που θα τους δίδονται από τον προμηθευτή τους.
Αισθητήρες πυρκαγιάς σε Αττική και Εύβοια
Το νέο Σχέδιο Ανάπτυξης του ΔΕΔΔΗΕ δίνει της σαφή προτεραιότητα στην ασφάλεια και στην ανθεκτικότητα του ηλεκτρικού δικτύου με έργα που σχεδιάστηκαν για να το θωρακίσουν απέναντι σε ακραίες καιρικές συνθήκες αλλά και για να ενισχύσουν της δυνατότητες πρόληψης πυρκαγιών και τον άμεσο εντοπισμό βανδαλισμών.
Αφορά έργα υπογειοποίησης δικτύων σε δασικές και αστικές περιοχές, μετατόπισης δικτύων με ή χωρίς υπογειοποίηση σε περιοχές χαμηλότερου κλιματικού κινδύνου, αντικατάστασης αγωγών ή καλωδίων με ανθεκτικότερο εξοπλισμό κλπ.
Πιο συγκεκριμένα, με 12,03 εκατ. ευρώ σχεδιάζεται να εγκατασταθεί έως το 2028 δίκτυο αισθητήρων έγκαιρης ανίχνευσης επικίνδυνων συνθηκών σε δασικές και ημιδασικές περιοχές.
Το έργο περιλαμβάνει εγκατάσταση 8.000 έξυπνων αισθητήρων (Ιnternet of Things –IoT) αξιοποιώντας υφιστάμενους στύλους μέσης και χαμηλής τάσης εντός δασικών και ημιδασικών περιοχών
Ουσιαστικά θα επεκταθεί πιλοτικό έργο του ΔΕΔΔΗΕ ώστε να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα επεξεργασίας πληροφοριών και αξιολόγησής της ώστε να προειδοποιεί σε πραγματικό χρόνο σε περίπτωση πυρκαγιάς και η επέμβαση να είναι άμεση.
Το έργο περιλαμβάνει εγκατάσταση 8.000 έξυπνων αισθητήρων (Ιnternet of Things –IoT) αξιοποιώντας υφιστάμενους στύλους μέσης και χαμηλής τάσης εντός δασικών και ημιδασικών περιοχών, ξεκινώντας πιλοτικά από την Αττική και την Εύβοια.
Παράλληλα, θα αναπτυχθεί cloud πλατφόρμα για τη συλλογή, ανάλυση και οπτικοποίηση των δεδομένων των αισθητήρων και σύστημα ειδοποιήσεων. Οι αισθητήρες θα μεταδίδουν πληροφορίες για αλλαγή στην κλίση των στύλων που μπορεί να προκληθεί λόγω βανδαλισμού ή ακραίων καιρικών φαινόμενων (ισχυρές βροχοπτώσεις, χιονοπτώσεις κ.ά.) και για διαφοροποιήσεις στη θερμοκρασία, της συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, στην υγρασία και στον άνεμο.
Υπογειοποιήσεις και ενίσχυση της αντοχής του δικτύου
«Γραμμή άμυνας» έναντι ακραίων κλιματικών φαινόμενων θα «χτίσουν» και έργα προϋπολογισμού 134,25 εκατ. ευρώ που θα ξεκινήσουν το 2026 και θα ολοκληρωθούν το 2030. Αφορούν υπογειοποιήσεις σε δασικές και αστικές περιοχές και μετατοπίσεις με ή χωρίς υπογείωση σε οδεύσεις χαμηλότερου κλιματικού κινδύνου ώστε να είναι άμεση η πρόσβασιμότητα στα συνεργεία, όταν απαιτείται.
Το συγκεκριμένο πακέτο έργων περιλαμβάνει και αντικατάσταση αγωγών ή καλωδίων (εναέριων ή υπόγειων) με νέα ίσης ή μεγαλύτερης δυναμικότητας και μηχανικής αντοχής, χρησιμοποιώντας τεχνολογία προσαρμοσμένη στους νέους κλιματικούς παράγοντες.
Με στόχο την αύξηση της στατικής και μηχανικής ευστάθειας των δικτύων καθώς και την αποφυγή βραχυκυκλωμάτων θα γίνει πύκνωση στύλων
Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν θα έχουν βελτιωμένη συμπεριφορά υπό ακραίες καιρικές συνθήκες, π.χ. συσκευές αντικεραυνικής προστασίας με υψηλότερη αντοχή ή ειδικοί μονωτήρες σε περιοχές με αυξημένη ρύπανση όπου η επιδείνωση της θερμοκρασίας και της υγρασίας του αέρα επιβαρύνουν τη λειτουργία τους.
Επιπλέον, με στόχο την αύξηση της στατικής και μηχανικής ευστάθειας των δικτύων καθώς και την αποφυγή βραχυκυκλωμάτων θα γίνει πύκνωση στύλων, χρήση κατασκευών για την απομάκρυνση των καλωδίων μεταξύ τους και τοποθέτηση συνεστραμμένων καλωδίων σε ζώνες με έντονες χιονοπτώσεις, χαμηλές θερμοκρασίες και δυνατούς ανέμους.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό 2.085 χλμ. δικτύου χαμηλής και μέσης τάσης θα αποξηλωθεί και θα κατασκευαστεί νέο ή θα υπογειοποιηθεί ή θα μετατοπιστεί εάν βρίσκεται σε δασικές περιοχές
Με τα συγκεκριμένα έργα εκτιμάται ότι θα αυξηθεί ετησίως (την περίοδο 2026-2030) η ανθεκτικότητα σε:
– 110 χλμ. υπόγειου δικτύου μέσης τάσης
– 50 χλμ. υπόγειου δικτύου χαμηλής τάσης
– 150 χλμ. εναέριου δικτύου μέσης τάσης
– 300 χλμ. εναέριου δικτύου χαμηλής τάσης
– 90 χλμ. καλυμμένων αγωγών
Θωράκιση δικτύων σε δασικές περιοχές
Άλλο ένα πακέτο ύψους 94,01 εκατ. (τα 40 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης) για έργα αναβάθμισης δικτύων σε δασικές περιοχές θα συνεχιστεί και το 2026 οπότε θα ολοκληρωθεί.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό 2.085 χλμ. δικτύου χαμηλής και μέσης τάσης θα αποξηλωθεί και θα κατασκευαστεί νέο ή θα υπογειοποιηθεί ή θα μετατοπιστεί εάν βρίσκεται σε δασικές περιοχές.
Αισθητική αναβάθμιση σε πόλεις και οικισμούς
Επιπλέον κονδύλι 18,92 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθεί σε έργα αισθητικής αναβάθμισης με υπογειοποιήσεις εναέριων γραμμών και υποσταθμών μέσης και χαμηλής τάσης σε πόλεις όπως επίσης σε παραδοσιακούς και τουριστικούς οικισμούς.
Τα έργα θα εκτελούνται με συμμετοχή και του αιτούντα φορέα (κατά τουλάχιστον 50%).
