Τα μυστικά της εντυπωσιακής ανόδου έξι μικρών κρατών που κατάφεραν να αλλάξουν τη μοίρα τους και να γίνουν διεθνή παραδείγματα προόδου φωτίζει ο Οδυσσέας Αθανασίου, ο CEO της Lamda Development, στο βιβλίο του με τίτλο «Γιατί αυτοί πέτυχαν».
Με μια ζωντανή ιστορικοπολιτική αναδρομή, εξετάζει πώς η Πορτογαλία των θαλασσοπόρων, η Βενετία των εμπόρων, η Ολλανδία των καινοτομιών, η Εσθονία της ψηφιακής επανάστασης, η Νότια Κορέα της τεχνολογίας και η Σιγκαπούρη του διεθνούς εμπορίου αξιοποίησαν το ανθρώπινο δυναμικό, τη διορατικότητα και τη στρατηγική τους για να αναδειχθούν σε παγκόσμιες δυνάμεις που έχουν πολλά να μας μάθουν για τη σύγχρονη πραγματικότητα.
Η παρουσίαση του βιβλίου που πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης, κινήθηκε πάνω στα παραδείγματα αυτά, ανοίγοντας τον δρόμο σε μια σειρά από σκέψεις γύρω από την έννοια της επιτυχίας σήμερα.
Με το βλέμμα στραμμένο στους παράγοντες που επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη, την πολιτική και κυρίως στον ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού, ο συγγραφέας έθεσε ερωτήματα που αντανακλούν τις μεγάλες προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες της εποχής μας.
Στο πλευρό του βρέθηκαν ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας και η ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας του ΕΚΠΑ Μαρία Ευθυμίου. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Νίκη Λυμπεράκη, ενώ το κοινό, που αποτελούνταν από προσωπικότητες της πολιτικής, της οικονομίας και της δημοσιογραφίας, κατέκλυσε την αίθουσα.
Ως CEO της LAMDA Development από το 2009, μέλος του Δ.Σ. της Endeavor Greece και πρώην μέλος για πολλά χρόνια του Δ.Σ. του ΣΕΒ, ο Οδυσσέας Αθανασίου συγκέντρωσε το ενδιαφέρον πολλών εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου.
Ομιλίες
Η συζήτηση επιβεβαίωσε πόσο επίκαιρο και αναγκαίο είναι ένα βιβλίο που επιδιώκει να επαναπροσδιορίσει την έννοια της προόδου και της ανάπτυξης στο σήμερα.
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας ανέφερε μιλώντας για το βιβλίο: «Το βιβλίο του Οδυσσέα Αθανασίου δεν είναι ένα εγχειρίδιο οικονομικών ούτε μια στεγνή ιστορική μελέτη. Είναι κάτι πιο απαιτητικό. Είναι μια απόπειρα να δούμε πώς πραγματικά γράφεται η πορεία μιας χώρας. Όχι μόνο πάνω στους χάρτες και τα στατιστικά στοιχεία, αλλά και στον τρόπο που σκεφτόμαστε, που συνεργαζόμαστε, που εμπιστευόμαστε –ή δεν εμπιστευόμαστε– ο ένας τον άλλον».
Η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου μεταξύ άλλων επισήμανε: «Το ερώτημα “γιατί αυτοί πέτυχαν” είναι πολιτικό ερώτημα. Και είναι πολλοί εκείνοι που έχουν συμβάλει στην ενδιαφέρουσα συζήτηση κατά τη διάρκεια της ιστορίας και της δημιουργίας των σύγχρονων δυτικών κρατών. Το βιβλίο του Οδυσσέα Αθανασίου είναι ένα σημαντικό βιβλίο, επειδή φωτίζει, μέσα από την επιτυχία 6 χωρών, ορισμένα χαρακτηριστικά που είναι κοινά σε κοινωνίες που πέτυχαν. Εργατικότητα, ατομική ευθύνη, στρατηγική, ευφυΐα, θέληση είναι ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά που συναντάμε στις κοινωνίες που σημείωσαν σημαντική πρόοδο».
Ο εκδότης Νώντας Παπαγεωργίου καλωσορίζοντας το κοινό τόνισε μεταξύ άλλων: «Ήταν μεγάλη τιμή να εκδώσουμε το πολύ ιδιαίτερο, εξαιρετικά ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο του Οδυσσέα Αθανασίου: με τίτλο που προϊδεάζει για ερώτηση, αλλά χωρίς ερωτηματικό στο τέλος. Γιατί το βιβλίο του Οδυσσέα Αθανασίου έπειτα από έρευνα και μελέτη δίνει απαντήσεις».
Μια ιστοριογραφία οικονομικής ανάπτυξης 6 χωρών
Απαντώντας στις ερωτήσεις της Νίκης Λυμπεράκη, ο συγγραφέας ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το βιβλίο είναι το αποτέλεσμα πολύχρονης αναζήτησής του, μέσα από βιβλία, συζητήσεις και ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και πρόσθεσε: «Δεν είναι ένα βιβλίο οικονομίας ή ιστορίας, είναι μια ιστοριογραφία οικονομικής ανάπτυξης 6 χωρών. Στόχος μου είναι να μεταδώσω όσα έμαθα και συγκέντρωσα στη νέα γενιά, τους νέους ανθρώπους, ώστε να τους χρησιμεύσει ως ένα επιπλέον εργαλείο για το παρόν και το μέλλον».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον συγγραφέα να υπογράφει αντίτυπα του βιβλίου, δεχόμενος θερμά και ενθουσιώδη σχόλια από τους παρευρισκόμενους.
Ο συγγραφέας θα διαθέσει τα έσοδα από τα πνευματικά δικαιώματα του βιβλίου για τους σκοπούς του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού ΔΕΣΜΟΣ, για τη στήριξη και ενίσχυση της νέας γενιάς και ιδιαίτερα των νέων που προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Γιατί ορισμένες χώρες και πόλεις-κράτη πέτυχαν εκεί όπου άλλες απέτυχαν; Πώς μετέτρεψαν τις αδυναμίες τους σε πλεονεκτήματα και ποια κοινά μυστικά κρύβονται πίσω από την επιτυχία τους;
Το βιβλίο του Οδυσσέα Αθανασίου από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ εστιάζει σε έξι συναρπαστικές περιπτώσεις: την Πορτογαλία των θαλασσοπόρων, τη Βενετία των εμπόρων, την Ολλανδία των καινοτομιών, την Εσθονία της ψηφιακής επανάστασης, τη Νότια Κορέα της τεχνολογίας και τη Σιγκαπούρη του διεθνούς εμπορίου.
Κάθε κεφάλαιο περιλαμβάνει συνοπτική αλλά πλήρη ιστορική περιγραφή στη χώρα και στη συνέχεια αναφέρεται ενδελεχώς σε όλους τους παράγοντες, που κατά τον συγγραφέα, καθόρισαν την πορεία προς την επιτυχία.
Η πολυδιάστατη φύση της προόδου
Γιατί κάποια κράτη ευημερούν, ενώ άλλα βυθίζονται στη στασιμότητα; Ποιος είναι ο πραγματικός μοχλός της ανάπτυξης;
Τι είναι, τελικά, αυτό που καθορίζει τη μοίρα ενός λαού; Είναι η γεωγραφία, που σε κάποιους ανοίγει δρόμους και σε κάποιους υψώνει ανυπέρβλητα όρια; Είναι οι θεσμοί, που άλλοτε συγκρατούν και άλλοτε απογειώνουν μια κοινωνία; Ή μήπως είναι οι ηγέτες –οι σπάνιες εκείνες φυσιογνωμίες, όπως ο Λι Κουάν Γιου, ο Παρκ Τσουνγκ-xι ή ο Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος–, που, οπλισμένοι με διορατικότητα και αποφασιστικότητα, σε σύμπλευση με τις ευνοϊκές συγκυρίες της ιστορίας, καταφέρνουν να μεταμορφώσουν ολόκληρους λαούς; Ή είναι, τελικά, κάτι πιο αθέατο, πιο ριζωμένο στον χρόνο; Η ίδια η κουλτούρα, που σαν αόρατος αρχιτέκτονας διαμορφώνει το πεπρωμένο των εθνών. Η επίδραση της τελευταίας στην πορεία των λαών αποτυπώνεται ακόμα καλύτερα στη σύγκριση μεταξύ Ανατολής και Δύσης – μια αντίστιξη δύο κόσμων, δύο τρόπων σκέψης.
Από τη στέρεη δομή της ιεραρχίας και της πειθαρχίας που χαρακτηρίζει τις ασιατικές κοινωνίες, μέχρι τη φλόγα της ατομικής πρωτοβουλίας και του επιχειρηματικού πνεύματος που πυροδοτεί τις δυτικές, αυτές οι διαφορές αποκαλύπτουν πως οι βαθιές ρίζες της πολιτισμικής και θρησκευτικής κληρονομιάς διαμορφώνουν σε σημαντικό βαθμό την πορεία ενός έθνους.
Σ’ αυτό το βιβλίο αναλύονται έξι κράτη, που αψήφησαν τις αντιξοότητες. Έξι μικροί κόσμοι, που, αντί να υποταχθούν στις εγγενείς τους αδυναμίες, επέλεξαν να τις μετατρέψουν σε πλεονεκτήματα. Κράτη που μεγάλωσαν μέσα από τις προκλήσεις, που έπλασαν το μέλλον τους με ευφυΐα και στρατηγική. Μέσα από την ιστορία τους εξερευνούμε τις δυνάμεις που σμιλεύουν την εξέλιξη ενός κράτους.
Το μήνυμα αυτού του βιβλίου είναι ξεκάθαρο και αισιόδοξο: Τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Η μοίρα ενός λαού δεν χαράσσεται ανεξίτηλα ούτε καθορίζεται αποκλειστικά από το μέγεθός του. Ακόμα και τα πιο μικρά, τα πιο αδύναμα κράτη μπορούν να αναδειχθούν σε πρωταγωνιστές της ιστορίας, αν αξιοποιήσουν τα δυνατά τους χαρτιά, αν προσαρμοστούν στις προκλήσεις της εποχής τους, αν χαράξουν τον δικό τους δρόμο προς την επιτυχία. Γιατί η ιστορία δεν ανήκει σε όσους περιμένουν, αλλά σε όσους τολμούν να τη γράψουν.
Δεν είναι ένα βιβλίο ιστορίας οικονομικής ανάπτυξης
Η κλασική οικονομική θεωρία αναφέρεται στην οικονομική ανάπτυξη ως αποτέλεσμα των συντελεστών παραγωγής, δηλαδή του κεφαλαίου, της εργασίας, της γης, καθώς και της τεχνολογίας. Όμως, αυτή η θεωρία δεν εξηγεί το γιατί οι χώρες διαφέρουν μεταξύ τους στο πώς εκμεταλλεύονται αυτούς τους συντελεστές παραγωγής. Αυτό το βιβλίο δεν είναι ένα ιστορικό ή οικονομικό δοκίμιο. Δεν εξαντλείται σε ημερομηνίες, αριθμούς και στατιστικά δεδομένα. Αντίθετα, εστιάζει στον παλμό των γεγονότων, στην πολιτισμική τους διάσταση και στον τρόπο με τον οποίο διαμόρφωσαν το συλλογικό φαντασιακό κάθε λαού. Παράλληλα, εξετάζει τις θεσμικές και οικονομικές επιλογές που έδωσαν σε ορισμένα κράτη τη δύναμη να μεταμορφωθούν, να ξεπεράσουν τα όριά τους, να ακμάσουν.
Κάποιοι πιστεύουν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Άλλοι διαφωνούν. Υπάρχουν κι εκείνοι που υποστηρίζουν πως όσοι δεν τη μελετούν είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν. Όποια κι αν είναι η αλήθεια, ένα πράγμα είναι βέβαιο: Η ιστορία μάς επιτρέπει να κατανοούμε καλύτερα το παρόν και να ατενίζουμε το μέλλον με μεγαλύτερη διαύγεια.
Η πρόθεση του συγγραφέα δεν είναι να προσθέσει ακόμα ένα θεωρητικό έργο στη βιβλιογραφία ούτε να διεκδικήσει ακαδημαϊκές δάφνες. Θέλει να μεταδώσει τις γνώσεις που αποκόμισε μέσω της μακρόχρονης ενασχόλησής του με το θέμα αυτό, αλλά κυρίως να εμπνεύσει κριτική, δημιουργική σκέψη. Γι’ αυτό και η αφήγησή του δεν βαραίνει από περιττούς τεχνικούς όρους· επιδιώκει την απλότητα, την ουσία, την αμεσότητα. Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να κατανοήσουν τον κόσμο πέρα από τα στενά όρια της εθνικότητας, της κοινωνικής τάξης, του φύλου ή της θρησκείας.
