Reuters: Ανοχή της Meta σε κινεζική διαφημιστική απάτη για να μην χάσει δισ. έσοδα

Μια εκτεταμένη έρευνα του Reuters φέρνει στο φως εσωτερικά έγγραφα της Meta Platforms, μητρικής εταιρείας των Facebook, Instagram και WhatsApp, τα οποία αποκαλύπτουν ότι η εταιρεία ανέχτηκε επί μακρόν εκστρατείες μαζικής απάτης από κινεζικές (διαφημιζόμενες) εταιρείες, προκειμένου να μην θίξει τα έσοδά της από τη χώρα.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το 2024 η Meta αποκόμιζε πάνω από 18 δισ. δολάρια ετησίως από διαφημίσεις που προέρχονταν από την Κίνα – περίπου το 11% των συνολικών της εσόδων. Όμως σχεδόν το 19% των διαφημιστικών εσόδων αυτών, δηλαδή περισσότερα από 3 δισ. δολάρια, προερχόταν από παράνομο και παραπλανητικό περιεχόμενο: διαφημίσεις για απάτες, παράνομο τζόγο, πορνογραφία και προϊόντα που απαγορεύονται από την ίδια την πλατφόρμα.

Ο «πόλεμος» με τις κινεζικές απάτες

Η Meta δημιούργησε το 2024 μια ειδική ομάδα κατά της απάτης προερχόμενης από την Κίνα, η οποία –σύμφωνα με τα έγγραφα– κατάφερε προσωρινά να μειώσει στο μισό τις εν λόγω παραβατικές διαφημίσεις. Ωστόσο, αργότερα την ίδια χρονιά, μετά από μια «αλλαγή στρατηγικής ακεραιότητας» και παρέμβαση του διευθύνοντος συμβούλου Μαρκ Ζάκερμπεργκ, η ομάδα διαλύθηκε και το πρόγραμμα «πάγωσε».

Αποτέλεσμα ήταν οι απαγορευμένες διαφημίσεις να εκτοξευθούν ξανά μέσα στο 2025, αγγίζοντας το 16% των εσόδων από την Κίνα. Το Reuters σημειώνει ότι η Meta αποφάσισε να ανεχτεί «υψηλότερα επίπεδα παραβατικότητας» από Κινέζους διαφημιζόμενους σε μόνιμη βάση, ώστε να «διατηρήσει το ποσοστό παγκόσμιας ζημίας» σταθερό χωρίς να πλήξει τα έσοδά της.

Reuters: Εσωτερικές προειδοποιήσεις και χαμηλός έλεγχος

Στα εσωτερικά έγγραφα, στελέχη ασφαλείας της Meta προειδοποιούν ότι η Κίνα αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα «εξαγωγέα διαδικτυακών απατών», με εγκληματικά δίκτυα να εκμεταλλεύονται τη χαλαρή εποπτεία της εταιρείας. Όπως επισημαίνεται, οι περισσότερες από αυτές τις απατηλές ενέργειες στοχεύουν χρήστες εκτός Κίνας — από καταναλωτές στην Ταϊβάν έως επενδυτές στις ΗΠΑ και τον Καναδά.

Το σύστημα διανομής διαφημίσεων της Meta στηρίζεται σε έντεκα κύριους Κινέζους ενδιάμεσους (resellers), οι οποίοι λαμβάνουν προμήθεια περίπου 10% για κάθε καμπάνια. Αυτοί με τη σειρά τους συνεργάζονται με δεκάδες μικρότερους διαφημιστικούς μεσάζοντες — ένα πολύπλοκο πλέγμα που καθιστά αδύνατη τη διαφάνεια και συχνά θολώνει τα ίχνη των πραγματικών διαφημιζομένων.

Σύμφωνα με έκθεση της συμβουλευτικής εταιρείας Propellerfish, που προσέλαβε η Meta, η ίδια η εταιρεία «δημιούργησε τις συνθήκες που ευνοούν τη διαφθορά και την παρανομία» στην κινεζική αγορά διαφήμισης. Η έκθεση επισημαίνει ότι η πλατφόρμα «δείχνει ανοχή σε πρακτικές που θεωρούνται αθέμιτες» και ότι η κινεζική κυβέρνηση δεν παρεμβαίνει, καθώς οι παραβάσεις στοχεύουν ξένους χρήστες.

Reuters: Το «κόστος» της αδράνειας

Το Reuters αναφέρει ότι σε τουλάχιστον μία υπόθεση το 2025, οι αμερικανικές αρχές κατέσχεσαν 214 εκατ. δολάρια από εγκληματικό κύκλωμα που διαφήμιζε κινεζικές επενδυτικές απάτες στο Facebook και το Instagram. Οι δράστες, με έδρα την Ασία, παρίσταναν Αμερικανούς χρηματοοικονομικούς συμβούλους και παρέσυραν εκατοντάδες επενδυτές μέσω ομάδων στο WhatsApp.

Παρά τη ζημιά προς τους χρήστες, τα εσωτερικά έγγραφα δείχνουν ότι κάθε φορά που τα τμήματα «ασφάλειας» της Meta πρότειναν αυστηρότερα μέτρα ελέγχου, το τμήμα «εσόδων» προειδοποιούσε για «οικονομικό αντίκτυπο». Σε μια χαρακτηριστική περίπτωση, όταν οι υπεύθυνοι ασφαλείας πρότειναν να διακοπούν λογαριασμοί που παρήγαγαν 28 εκατ. δολάρια σε παραβατικές διαφημίσεις, οι συνάδελφοί τους ρώτησαν αν «θα υπάρξει αντίκτυπος στον τομέα της ανάπτυξης εσόδων».

Η απάντηση της Meta

Ο εκπρόσωπος της εταιρείας, Άντι Στόουν, απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι ο Ζάκερμπεργκ διέταξε τη διάλυση της ομάδας κατά της απάτης, επιμένοντας ότι ο στόχος ήταν «η ενίσχυση των προσπαθειών καταπολέμησης των απατών σε παγκόσμιο επίπεδο». Υποστήριξε επίσης ότι τα αυτοματοποιημένα συστήματα της Meta έχουν μπλοκάρει 46 εκατομμύρια κινεζικές διαφημίσεις τους τελευταίους 18 μήνες και ότι η εταιρεία συνεργάζεται με τις αρχές για την αντιμετώπιση εγκληματικών δικτύων.

Ωστόσο, η απάντηση δεν διαψεύδει τον βασικό ισχυρισμό του Reuters: πως η Meta αποφάσισε συνειδητά να περιορίσει την επιβολή κανόνων στην Κίνα για να μην θέσει σε κίνδυνο έναν από τους πιο κερδοφόρους μηχανισμούς διαφήμισης παγκοσμίως.

Παγκόσμια διάσταση του προβλήματος

Οι αποκαλύψεις εντείνουν τις πιέσεις κατά της Meta, καθώς η εταιρεία βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο ρυθμιστικών αρχών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη για αποτυχία περιορισμού των online απατών. Το Reuters υπενθυμίζει στο δημοσίευμά του ότι η Meta αναμένεται να αποκομίσει 16 δισ. δολάρια (περίπου το 10% των εσόδων του 2024) από διαφημίσεις που η ίδια χαρακτηρίζει «υψηλού κινδύνου» — αριθμός που έχει προκαλέσει ανησυχία και στο αμερικανικό Κογκρέσο, με δύο γερουσιαστές να ζητούν έρευνα από την SEC και την FTC.

Το σκάνδαλο υπογραμμίζει για ακόμη μία φορά τη σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ της προστασίας των χρηστών και της συνέχισης της διαφημιστικής ανάπτυξης στα μεγάλα κοινωνικά δίκτυα. Ειδικά στην περίπτωση της Κίνας, όπου οι πλατφόρμες της Meta παραμένουν απαγορευμένες για το κοινό αλλά αποφέρουν τεράστια έσοδα μέσω διαφημιστικών συνεργασιών, η εταιρεία φαίνεται να εξισορροπεί ανάμεσα στην ηθική ευθύνη και στην κερδοφορία.

Η Meta δεν σχολίασε τα περισσότερα ερωτήματα του Reuters σχετικά με τις αποφάσεις και τα συγκεκριμένα μέτρα που ελήφθησαν. Παράλληλα, η κινεζική κυβέρνηση δεν απάντησε στα ερωτήματα του πρακτορείου προς τα υπουργεία Εμπορίου, Εξωτερικών και Δημόσιας Ασφάλειας.