Σαουδική Αραβία: Πώς δύο αδελφές ελέγχουν ένα παγκόσμιο επενδυτικό δίκτυο 50+ δισ. δολαρίων

Σε μια περίοδο όπου η Σαουδική Αραβία επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, ένα ιδιωτικό επιχειρηματικό δίκτυο λειτουργεί ως σταθερός συνδετικός κρίκος με τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου. Οι αδελφές Lubna και Hutham Olayan, επικεφαλής ενός από τους ισχυρότερους οικογενειακούς ομίλους της χώρας, έχουν διαμορφώσει επί δεκαετίες μια επενδυτική στρατηγική που συνδυάζει χαμηλό προφίλ, θεσμική αξιοπιστία και παγκόσμια εμβέλεια.

Το αποτύπωμα του Ομίλου Olayan εκτείνεται από τη Wall Street έως το Ριάντ, επηρεάζοντας αγορές, τράπεζες και στρατηγικές αποφάσεις σε μια οικονομία που αλλάζει ραγδαία.

Σαουδική Αραβία, επενδύσεις και γεωπολιτική: H ιστορία των Olayan

Η επιχειρηματική διαδρομή της οικογένειας Olayan δεν είναι απλώς μια ακόμα ιστορία πλούτου.

Είναι μια ιστορία γεωπολιτικής διορατικότητας.

Ιδρυτής του ομίλου ήταν ο Suliman Olayan, ο οποίος – σύμφωνα με το ρεπορτάζ των Financial Times – έμεινε ορφανός σε νεαρή ηλικία και ξεκίνησε να εργάζεται ως αποστολέας για την προκάτοχο εταιρεία της Saudi Aramco, αξιοποιώντας την άπταιστη γνώση της αγγλικής γλώσσας.

Σύμφωνα με ένα προφίλ στο περιοδικό Time, υποθήκευσε το σπίτι του για 8.000 δολάρια για να κερδίσει ένα συμβόλαιο για αγωγό, και τελικά ίδρυσε τον Όμιλο Olayan το 1947.

Από εκεί, ο Suliman προχώρησε σε επιθετική διαφοροποίηση και ο όμιλος συνέχισε να συνάπτει συνεργασίες π.χ. για την πώληση της οδοντόκρεμας Colgate, των Oreos και της Coca-Cola στο βασίλειο. Αγόρασε μετοχές στις ΗΠΑ για να τις χρησιμοποιήσει ως πίστωση σε αμερικανικές τράπεζες και, σύμφωνα με το προφίλ του Time, μέχρι το 1980 ο όμιλός του είχε ετήσια έσοδα άνω των 300 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο Suliman Olayan είχε κατάλαβε από νωρίς ότι η Σαουδική Αραβία δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί χωρίς να δημιουργήσει γέφυρες με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η παγκοσμιοποιημένη του νοοτροπία δημιούργησε μια διεθνή αυτοκρατορία στην οποία οι κόρες του συμμετείχαν από νωρίς. Και οι δύο σπούδασαν στις ΗΠΑ και κατά την επιστροφή τους ανέλαβαν σημαντικές θέσεις στην οικογενειακή επιχείρηση.

Μετά το θάνατο του πατριάρχη το 2002, ο γιος του Khaled ορίστηκε πρόεδρος του Ομίλου Olayan, αλλά οι αδελφές του, Lubna και Hutham, βοήθησαν στη διαχείριση μεγάλου μέρους των επιχειρήσεων της οικογένειας.

Η Lubna ηγήθηκε του τμήματος που εστίαζε στη Μέση Ανατολή και Hutham ανέλαβε την Olayan America.

H Lubna ήταν η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο μιας δημόσιας εταιρείας στη Σαουδική Αραβία το 2004. Ακόμα και τότε, τα δικαιώματα των γυναικών ήταν σοβαρά περιορισμένα στο βασίλειο. Μόλις το 2018 οι γυναίκες απέκτησαν τελικά το δικαίωμα να οδηγούν.

Η άνοδος δύο γυναικών σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο

Όταν οι δύο αδελφές ανέλαβαν καίριους ρόλους, το περιβάλλον ήταν εχθρικό για γυναίκες ηγέτες. Δεν υπήρχαν υποδομές, ούτε θεσμική αποδοχή.

Κι όμως, αντί να συγκρουστούν ανοιχτά, επέλεξαν μια στρατηγική σταδιακής διείσδυσης: επαγγελματισμός, χαμηλοί τόνοι και απόλυτη προσήλωση στο αποτέλεσμα.

Η μία ανέλαβε τη διεθνή στρατηγική και τις σχέσεις με το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, η άλλη εδραίωσε την παρουσία του ομίλου στις ΗΠΑ και στα μεγάλα επενδυτικά σχήματα. Χωρίς να διεκδικήσουν δημόσιο ρόλο, απέκτησαν πραγματική εξουσία.

Ένα χαρτοφυλάκιο που θυμίζει κρατικό ταμείο

Σήμερα, ο Όμιλος Olayan διαχειρίζεται ένα εκτενές επενδυτικό πλέγμα που περιλαμβάνει εισηγμένες μετοχές κολοσσών της αμερικανικής αγοράς, δεκάδες δισεκατομμύρια σε ιδιωτικά κεφάλαια, καθώς και ακίνητα παγκόσμιας εμβέλειας, από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Λονδίνο και το Ντουμπάι.

Παράλληλα, οι δραστηριότητές του εκτείνονται σε στρατηγικούς τομείς της σαουδαραβικής οικονομίας, όπως τρόφιμα, ενέργεια και υπηρεσίες πετρελαίου. Το συνολικό αποτύπωμα του ομίλου ξεπερνά τα 50 δισ. δολάρια, ενώ αρκετές εκτιμήσεις ανεβάζουν την πραγματική του αξία πολύ υψηλότερα.

To γκρουπ έχει έχει πλέον την επίσημη έδρα του στο Λιχτενστάιν, με γραφεία σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων και στην Αθήνα, όπου ο σύζυγος της Lubna, δικηγόρος, έχει στενούς δεσμούς με την πόλη.

Με τα χρόνια, η οικογένεια έχει αποκτήσει φήμη για τη διαχείριση μιας αυστηρά επαγγελματικής οργάνωσης, η οποία είναι εξελιγμένη στις συναλλαγές της σε ένα επίπεδο που δεν είναι συνηθισμένο για οικογενειακές επιχειρήσεις.

Γιατί η Wall Street τους ακούει

Σε μια περίοδο που η Σαουδική Αραβία πιέζει διεθνείς ομίλους να επενδύσουν εντός των συνόρων της, οι Olayan λειτουργούν ως αξιόπιστος «μεταφραστής» μεταξύ δύο κόσμων. Αυτός είναι και ο λόγος που κορυφαία στελέχη τραπεζών, funds και πολυεθνικών αναζητούν τη γνώμη τους –  όχι δημόσια, αλλά παρασκηνιακά.

Η Lubna έχει στενές σχέσεις με τον συνιδρυτή της BlackRock Inc. Larry Fink, μεταξύ άλλων, και πρόσφατα ορίστηκε συμπρόεδρος του Επιχειρηματικού Συμβουλίου ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας μαζί με τον Fraser της Citi. Η Hutham είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Brookfield, η οποία κατατάσσεται ως ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές ιδιωτικού κεφαλαίου στη Μέση Ανατολή.

Η Lubna έχει στενές σχέσεις με τον συνιδρυτή της BlackRock Inc. Larry Fink ενώ η Hutham είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Brookfield

Οι δεσμοί τους όμως δεν περιορίζονται μόνο στον χρηματοοικονομικό τομέα. Οι επενδύσεις σε μετοχές των ΗΠΑ που άρχισε να συσσωρεύει ο πατέρας τους τη δεκαετία του 1960 έχουν αυξηθεί σε 12,7 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σήμερα, το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει συμμετοχές στη Microsoft Corp., την Alphabet Inc. και την Amazon.com Inc. Συγκριτικά, το επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, αξίας 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, κατέχει μόλις πάνω από 19 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετοχές των ΗΠΑ, σύμφωνα με τo ρεπορτάζ των Financial Times.

Το χαρτοφυλάκιο ιδιωτικών μετοχών του ομίλου αποτελεί ένα άλλο μεγάλο κομμάτι και εκτιμάται ότι ανέρχεται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο σύνθετος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης των άμεσων επενδύσεων έχει ξεπεράσει το 30% σε μια περίοδο 10 ετών, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του.

Στην πατρίδα τους, οι Olayan έχουν υποστηρίξει τις μεγαλύτερες προσπάθειες του βασιλείου.

Όταν η IPO της Saudi Aramco ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων δυσκολεύτηκε να προσελκύσει διεθνείς επενδυτές το 2019, η οικογένεια Olayan ήταν μεταξύ εκείνων που προσεγγίστηκαν τοπικά από την κυβέρνηση του πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για να ενισχύσουν τη ζήτηση.

Ταυτόχρονα, οι αδελφές έχουν επιτύχει μια προσεκτική ισορροπία στις δημόσιες δηλώσεις τους. Το 2018, καθώς μεγάλο μέρος της Wall Street απέφυγε τη διάσκεψη FII του βασιλείου μετά τη δολοφονία του αρθρογράφου Jamal Khashoggi από Σαουδάραβες πράκτορες, η Lubna χρησιμοποίησε την έναρξη μιας συζήτησης στρογγυλής τραπέζης για να θρηνήσει τον θάνατό του, λέγοντας ότι η πράξη αυτή ήταν αντίθετη με τις αξίες της Σαουδικής Αραβίας.

#FII2018: #Saudi business executive Lubna Olayan on death of #JamalKhashoggi : the “terrible acts reported in recent weeks are alien to our culture and DNA.” Follow our coverage of the @FIIKSA: https://t.co/NiHQAdPDbg pic.twitter.com/4aKIp9HMtw

— Arab News (@arabnews) October 23, 2018

Διακριτικότητα ως στρατηγική επιβίωσης

Σε αντίθεση με άλλες ισχυρές σαουδαραβικές οικογένειες, οι Olayan επέλεξαν να μη γίνουν ποτέ «brand names». Απέφυγαν τη δημοσιότητα, τις υπερβολές και τις πολιτικές δηλώσεις. Αυτή η επιλογή αποδείχθηκε καθοριστική σε περιόδους πολιτικής αναταραχής, όπου άλλοι μεγιστάνες της χώρας βρέθηκαν εκτεθειμένοι.

Ακόμη και σε μεγάλες επενδυτικές απώλειες, η αντίδραση του ομίλου ήταν τεχνοκρατική, χωρίς πανικό ή δημόσιο θόρυβο.

Το μέλλον μιας αόρατης αυτοκρατορίας

Σήμερα, η καθημερινή λειτουργία έχει περάσει σε επαγγελματικά στελέχη, όμως η στρατηγική παραμένει στα χέρια των δύο αδελφών. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο όμιλος σκοπεύει να ανοίξει τα χαρτιά του στο χρηματιστήριο ή να αλλάξει φιλοσοφία.

Σε έναν κόσμο όπου η ισχύς γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη, οι αδελφές Olayan έχουν αποδείξει ότι η σιωπή, όταν συνδυάζεται με κεφάλαιο και διορατικότητα, μπορεί να είναι το πιο ισχυρό εργαλείο απ’ όλα.