Τον Δεκέμβριο στο Άμστερνταμ το κρύο είναι -το λιγότερο- τσουχτερό. Η ιστορικός τέχνης, Τζένιφερ Τος, στέκεται μπροστά από την επίσημη κατοικία του Δημάρχου, ένα υπέροχο κτήριο στην πιο διάσημη περιοχή των καναλιών.
Η ιδρύτρια των ξεναγήσεων “μαύρης πολιτιστικής κληρονομιάς” στο Άμστερνταμ δείχνει μία πλακέτα που έχει τοποθετηθεί μπροστά στο σπίτι: Όσο η μνήμη ζει, ο πόνος δεν είναι μάταιος, αναγράφεται πάνω της. Το σπίτι χτίστηκε το 1672 για τον Πάουλους Γκοντίν, διοικητικό υπάλληλο της Ολλανδικής Εταιρείας Δυτικών Ινδιών. Όπως και πολλοί από τους γείτονές του, τον πλούτο του τον οφείλει, τουλάχιστον εν μέρει, στη δουλεία.
Ολλανδία: Το ΥΠΕΞ ζητά συγγνώμη για τον θεσμικό ρατσισμό που βίωσαν υπάλληλοί του
Η σκληρή ζωή των σκλάβων
Περίπου 600.000 άνθρωποι, το 5% δηλαδή των σκλάβων από την Αφρική, μεταφέρθηκαν από τους Ολλανδούς σε ολλανδικές αποικίες ή και άλλων ευρωπαϊκών χωρών σε όλη την αμερικανική ήπειρο. Σκλάβοι από την Αφρική μεταφέρονταν μεταξύ άλλων και στις ολλανδικές αποικίες στον Ινδικό Ωκεανό, όπως για παράδειγμα στη σημερινή Ινδονησία, ενώ σκλάβοι από το Μπαλί και την Ιάβα μεταφέρονταν στη σημερινή Νότια Αφρική. Πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τις μετακινήσεις αυτές. Το μέλλον για όσους επιζούσαν το ταξίδι ήταν προδιαγεγραμμένο: Σκληρή εργασία σε φυτείες για εκείνους, αλλά και τους απογόνους τους. Ίχνη αυτής της ιστορίας, που εκτείνεται σε βάθος 250 ετών, μπορεί κανείς να βρει παντού στο Άμστερνταμ. «Πρέπει απλώς να ξέρεις πού να ψάξεις», λέει η Τος.
Η «επίσημη συγγνώμη» της Ολλανδίας για το δουλεμπόριο
Ο επικεφαλής της ολλανδικής κυβέρνησης, Μαρκ Ρούτε, καταδίκασε στα πλαίσια μίας ομιλίας του στη Χάγη τη δουλεία στις πρώην ολλανδικές αποικίες, χαρακτηρίζοντάς την «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», ζητώντας συγχώρεση. Ο Πρωθυπουργός απηύθυνε το λόγο του σε απογόνους σκλάβων, ενώ επτά υπουργοί και υφυπουργοί παρέδωσαν αυτοπροσώπως το μήνυμα στην πρώην αποικία του Σουρινάμ (πρώην Ολλανδική Γουϊνέα) και έξι νησιών της Καραϊβικής.
Αντιδράσεις και διαφωνίες
Διάφορες οργανώσεις ωστόσο παραπονέθηκαν ότι δεν ζητήθηκε επαρκώς η γνώμη τους όσον αφορά την ημερομηνία της εκδήλωσης. Θα προτιμούσαν η τελετή να διοργανωθεί για παράδειγμα την 1η Ιουλίου 2023, μαζί με τους εορτασμούς για το τέλος της δουλείας στο Σουρινάμ. Τα σχέδια της ολλανδικής κυβέρνησης για την συγκεκριμένη κίνηση δημοσιοποιήθηκαν από τα ολλανδικά ΜΜΕ τον Νοέμβριο. Ωστόσο, δεν υπήρξε επίσημη επιβεβαίωση σχετικά με την ημερομηνία και το περιεχόμενο της συγγνώμης. Έκτοτε, το θέμα κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων στη χώρα.
Βέβαια, δεν είναι μόνο ο χρόνος της συγγνώμης αμφιλεγόμενος, αλλά και το ύψος των αποζημιώσεων, οι οποίες προγραμματίζονται. Η ολλανδική κυβέρνηση σκοπεύει να επενδύσει 200 εκ. ευρώ σε προγράμματα και ενημέρωση για την ιστορία της δουλείας. Επιπλέον, 27 εκατομμύρια ευρώ πρόκειται να επενδυθούν για την κατασκευή ενός μουσείου.
Ο Άρμαντ Ζούντερ, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Αποζημιώσεων για το Σουρινάμ, θεωρεί ότι το ποσό δεν είναι αρκετό. «Όλα αυτά που έχουν καταστραφεί δεν μπορούν να αποκατασταθούν. Το οικονομικό πλαίσιο περιλαμβάνει δισεκατομμύρια ευρώ, σίγουρα όχι εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ», δήλωσε στα ΜΜΕ.
Ο δύσβατος δρόμος του συγκεκριμένου εγχειρήματος διαφαινόταν ήδη πριν ξεκινήσει. Με φαινόμενα των κοινωνικών διακρίσεων και του θεσμικού ρατσισμού στη χώρα να επιβιώνουν μέχρι σήμερα, τα πορίσματα έκθεσης, η οποία ανατέθηκε από την ίδια την κυβέρνηση συνέστησε μία συγγνώμη και μέτρα για την καταπολέμηση του ρατσισμού. Στο προοίμιο της έκθεσης βέβαια, ο Ολλανδός πρωθυπουργός αντιτάθηκε στο σενάριο μίας συγγνώμης: Το 2020 υποστήριζε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει ενδεχομένως σε μία κοινωνική πόλωση.
Deutsche Welle
Έλα Τζόινερ (dw), Spiegel online
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου
Latest News
«Panic button»: Χιλιάδες γυναίκες ζουν τον εφιάλτη – Πόσες έχουν πατήσει το κουμπί για να σωθούν
Χιλιάδες είναι οι γυναίκες που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Νέο χτύπημα Χούθι σε ελληνόκτητο πλοίο με βαλλιστικό πύραυλο
Επίθεση με βαλλιστικό πύραυλο δέχθηκε ελληνόκτητο πλοίο με σημαία Παναμά που πλέει στην Ερυθρά Θάλασσα
Ολλανδία: Πώς σχηματίστηκε η πιο ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία της
Άνοδος ακροδεξιών κομμάτων στις Ευρωεκλογές – Πέφτει το ταμπού της συνεργασίας φιλελεύθερων και συντηρητικών με την ακροδεξιά στην Ολλανδία
Ζελένσκι σε Μακρόν: «Εμμανουέλ, δεν πιστεύουμε σε εκεχειρία!»
Ο Ουκρανός πρόεδρος στέλνει σαφή μηνύματα προς τον Μακρόν και τη Δύση
Ουκρανία: Σχεδόν 10.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τα σπίτια τους μέσα σε μία εβδομάδα
«Συνολικά 9.907 άνθρωποι απομακρύνθηκαν» από τα σπίτια τους, δήλωσε ο περιφερειάρχης του Χαρκόβου Όλεγκ Σινεγκούμποφ
Σλοβακία: Παραμένει κρίσιμη η κατάσταση του Ρόμπερτ Φίτσο μετά από το δεύτερο χειρουργείο
Ο 71χρονος δράστης οδηγήθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου στο ποινικό δικαστήριο
Νίκος Ανδρουλάκης: Χιλιάδες αγρότες είναι ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
«Χιλιάδες αγρότες είναι υπό ομηρία κι ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής» δήλωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης
Γάζα: Η Αυστρία αποκαθιστά τη χρηματοδότηση της UNRWA – Στα 3,4 εκατ. ευρώ ο προϋπολογισμός για το 2024
Αφού ανέλυσε λεπτομερώς το σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της λειτουργίας του οργανισμού, η Βιέννη αποφάσισε να «αποδεσμεύσει τα χρήματα»
Διαβάστε στο Βήμα της Κυριακής: Σε κινούμενη άμμο
Από τα Βαλκάνια και την καρδιά της Ευρώπης έως την Ουκρανία και τη Γεωργία
Κικίλιας: Θα είναι μια δύσκολη αντιπυρική περίοδος
«Έχουμε ανοίξει αντιπυρικές ζώνες και δρόμους με την έγκριση των δασαρχών. Ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό πολλές φορές», τονίζει ο υπουργός