Οι τέσσερις παράγοντες πίσω από το ράλι της τιμής μετάλλων

Των Μάρτιν Στούρμερ και Νίκο Βαλξ, αναλυτών του ΔΝΤ

Καθώς οι οικονομίες ξανανοίγουν σε διάφορα μέρη του κόσμου, η τιμή κάποιων εμπορευμάτων έχει εκτιναχθεί στα ύψη, περιλαμβανομένων των τιμών κάποιων σημαντικών βιομηχανικών μετάλλων. Το εύρος της διάρκειας αυτού του ράλι τιμών εξαρτάται από το πώς διάφοροι παράγοντες θα εξελιχθούν.

Στο γράφημα φαίνεται ότι οι τιμές μετάλλων έχουν αυξηθεί κατά 72% σε σχέση με τα προ-πανδημίας επίπεδά τους –για να σκαρφαλώσουν στα υψηλά 9 ετών τον Μάϊο (σε όρους προσαρμοσμένου πληθωρισμού). Η αύξηση έχει εύρος που καλύπτει όλα τα βιομηχανικά μέταλλα –ο χαλκός αυξήθηκε 89% τον Μάϊο (σε ετήσια βάση), το σιδηρομετάλλευμα ενισχύεται κατά 116% και το νικέλιο ενισχύεται κατά 41%. Οι τιμές των περισσότερων εμπορευμάτων –αγροτικών και ενεργειακών- επίσης κινούνται ανοδικά, όμως με βραδύτερο ρυθμό. Τα ενεργειακά εμπορεύματα (πετρέλαιο, γαιάνθρακας και φυσικό αέριο), ειδικότερα, βρίσκονται μόλις μερικές ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τα προ-πανδημίας επίπεδά τους.

Υπάρχουν τέσσερις λόγοι γιατί οι τιμές μετάλλων ανεβαίνουν ταχύτερα από τις τιμές άλλων εμπορευμάτων:

1. Ανάκαμψη βασισμένη στην μεταποίηση: Η μεταποιητική δραστηριότητα δεν μειώθηκε τόσο πολύ στην αρχή της πανδημίας και ανακάμπτει ταχύτερα απ΄ ότι οι υπηρεσίες, ειδικά στην Κίνα, η οποία είναι μεγάλος χρήστης μετάλλων. Ταυτόχρονα, τομείς στην οποία τα ενεργειακά εμπορεύματα κατέχουν εξέχουσα θέση, όπως ο τομέας μεταφορών, παραμένουν υποτονικοί. Για παράδειγμα, η παγκόσμια κατανάλωση καυσίμων βρίσκεται 93% κάτω από τα προ-πανδημίας επίπεδα, περιορίζοντας την περαιτέρω ανάκαμψη των τιμών πετρελαίου.
2. Παράγοντες στην πλευρά της προσφοράς: Πολλές δραστηριότητες ορυχείων διακόπηκαν προσωρινά λόγω του κορονοϊού. Επιπλέον, οι ναύλοι για τη μεταφορά φορτίου εκτινάχθηκαν σε υψηλά 10ετίας λόγω της συμφόρησης σε μεγάλα λιμάνια, τους περιορισμούς της καραντίνας, προβλήματα –που συνεχίζονται- με την στελέχωση των πλοίων και την ανάκαμψη των τιμών καυσίμων μετά την κατάρρευσή τους την άνοιξη του 2020. Όλα αυτά, προστίθενται στο κόστος των μετάλλων.
3. Προσδοκίες για ταχύτερη ενεργειακή μετάβαση και δαπάνες σε υποδομές: Αισιόδοξες εκτιμήσεις για τον ρυθμό μετάβασης σε πιο πράσινη οικονομία και φιλόδοξα προγράμματα υποδομών δίνουν πρόσθετη ώθηση στις τιμές μετάλλων. Και τα δύο θα αυξήσουν την «ένταση μετάλλου» στην παγκόσμια οικονομία. Μια ταχεία ενεργειακή μετάβαση, για παράδειγμα, θα απαιτούσε μια αύξηση της κατανάλωσης λιθίου για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και ανανεώσιμες κατά 40 φορές, ενώ η κατανάλωση γραφίτη, κοβαλτίου και νικελίου για τους ίδιους σκοπούς μπορεί να αυξηθεί κατά 20-25 φορές, σύμφωνα με την Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας. Φιλόδοξα προγράμματα υποδομών στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ θα ενισχύσουν τη ζήτηση για χαλκό, σιδηρομετάλλευμα και άλλα βιομηχανικά μέταλλα.
4. Αποθήκευση μετάλλων: Τα μέταλλα αποθηκεύονται πιο εύκολα απ΄ ότι το αργό πετρέλαιο ή μερικά αγροτικά προϊόντα που χρειάζονται ειδικούς χώρους. Αυτό καθιστά την τιμολόγησή τους πιο εμπροσθοβαρή και γιαυτό περισσότερο ευαίσθητη στις αλλαγές των επιτοκίων (τα χαμηλότερα επιτόκια μειώνουν το κόστος διατήρησης που περιλαμβάνει το κόστος αποθήκευσης, ασφάλισης και άλλων δαπανών γιαυτό και τείνουν να στηρίζουν τις τιμές εμπορευμάτων) αλλά και τις προσδοκίες της αγοράς, όπως αυτές σχετικά με ταχύτερη ενεργειακή μετάβαση και δαπάνες σε υποδομές.

Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων είναι, θα συνεχιστεί η άνοδος των τιμών μετάλλων, ή θα υπάρξει υποχώρηση; Παράγοντες της αγοράς φαίνεται να περιμένουν μια κορύφωση των τιμών μετάλλων σχετικά σύντομα καθώς οι δύο πρώτοι παράγοντες έχουν μάλλον περιοδικό χαρακτήρα. Πράγματι, οι προθεσμιακές αγορές δείχνουν μια αύξηση των τιμών βιομηχανικών μετάλλων της τάξης του 50% φέτος (σε ετήσια βάση) και μείωση κατά 4% το 2022. Κι όμως, οι τιμές προβλέπεται να παραμείνουν ψηλά και να ενισχυθούν ακόμη περισσότερα, ειδικά αν η ζήτηση από την ενεργειακή μετάβαση επιταχυνθεί. Στην αντίθετη περίπτωση, οι τιμές ίσως υποχωρήσουν περισσότερο από τις εκτιμήσεις αν οι νομοθετικές εγκρίσεις και οι κυβερνητικές δράσεις που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση και τα προγράμματα υποδομών δεν υλοποιηθούν όπως έχουν σχεδιαστεί.