Πώς το παγκόσμιο tax deal μπορεί να δημιουργήσει νέους φορολογικούς παραδείσους

Η παγκόσμια συμφωνία-ορόσημο για την υιοθέτηση ενός ελάχιστου φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις μπορεί και να αποτύχει τον στόχο της, που δεν είναι άλλος από την πάραξη των φορολογικών παραδείσων…

Όπως αναφέρουν στο CNBC αναλυτές, δεν είναι απίθανο οι εταιρείες να συνεχίσουν να φοροαποφεύγουν μέσω της απλής μετακίνησης των εσόδων τους σε άλλες χώρες.

Οι επισημάνσεις αυτές έρχονται λίγες ημέρες μετά την συμφωνία των υπουργών Οικονομικών της G20, στο πλαίσιο της κοινής πρότασης που υιοθετήθηκε από τον ΟΟΣΑ, για έναν μίνιμουμ εταιρικό φόρο της τάξης του 15% παγκοσμίως.

Μέχρι στιγμής , 132 χώρες έχουν συμφωνήσει με την πρόταση του ΟΟΣΑ, αλλά αρκετές εκφράζουν ενστάσεις.

Ο Αλεξ Κόμπαμ, CEO του Tax Justice Network περιέγραψε τη συμφωνία ως «ιστορική» αλλά υπογράμμισε πως δε θα καταφέρει να επιβάλει δίκαιη και αποτελεσματική μεταρρύθμιση. Ο ίδιος έχει προειδοποιήσει πως η συμφωνία θα δώσει τη «μερίδα του λέοντος» των εσόδων στα πλουσιότερα μέλη του ΟΟΣΑ τη στιγμή που οι αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν ήδη χάσει τεράστια φορολογικά έσοδα από τις καταχρήσεις των πολυεθνικών.

Ο Κόμπαμ, υπογράμμισε ότι η συμφωνία αυτή θα επιφέρει δραματική αλλαγή σε ό,τι αφορά τα επιχειρηματικά μοντέλα των φορολογικών παραδείσων.

Πώς λειτουργεί το profit shifting

Το profit shifting (μεταφορά κερδών) είναι μια τακτική που χρησιμοποιείται από ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες ώστε να πληρώνουν λιγότερο φόρο από ό,τι θα έπρεπε. Οι εταιρείες τα πράττουν αυτό μεταφέρουν το κέρδος από τις μεγάλες αγορές τους σε χώρες με χαμηλή φορολόγηση όπως η Ιρλανδία και νησιά της Καραϊβικής. Αυτό το κέρδος στη συνέχεια φορολογείται με πολύ χαμηλό συντελεστή ή και καθόλου, ανάλογα με το τι ισχύει στην κάθε χώρα.

Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι οι χώρες χάνουν πάνω από 427 δισεκατομμύρια δολάρια σε φόρους κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα της διεθνούς φοροαποφυγής.

Για την καταπολέμηση αυτού του προβλήματος ο ΟΟΣΑ έχει προτείνει μια λύση ποτυ βασίζεται σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας στοχοποιεί τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου με ετήσια έσοδα άνω των 20 δισ. δολ. Η φορολόγηση θα ισχύει για περιθώρια κέρδους άνω του 10%.

Οι ειδικοί και οι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι αυτός ο πυλώνας ισχύει μόνο για ένα μικρό μέρος των κερδών σχετικά λίγων εταιρειών, ενώ οι περισσότερες χώρες – ιδιαίτερα οι χώρες με χαμηλό εισόδημα – είναι απίθανο να ανακτήσουν τα έσοδα που ενδέχεται να χάσουν από τους υπάρχοντες φόρους ψηφιακών υπηρεσιών.

Ο δεύτερος πυλώνας είναι ο ελάχιστος φορολογικός συντελεστής 15%. Σύμφωνα με το CNBC, αυτός θεωρείται πολύ σημαντικότερο από τον πρώτο πυλώνα και θα μπορούσε να συγκεντρώσει έως και 275 δισεκατομμύρια δολάρια πρόσθετων εσόδων εάν εφαρμοστεί παγκοσμίως.

Φορολογικοί παράδεισοι

Ο Christian Hallum, επικεφαλής φορολογικής πολιτικής στην Oxfam, δήλωσε στο CNBC μέσω τηλεφώνου ότι το πλαίσιο δύο πυλώνων του ΟΟΣΑ κινδυνεύει να «επιδεινώσει τις υπάρχουσες ανισότητες» σε ένα ήδη εξαιρετικά άνισο σύστημα.

Προειδοποίησε επίσης ότι η συμφωνία κινδυνεύει να εξομαλύνει τους φορολογικούς συντελεστές που είχαν προηγουμένως συνδεθεί με φορολογικούς παραδείσους, όπως η Ιρλανδία και η Σιγκαπούρη.

Τονίζει μάλιστα ότια θα έχουμε αρκετούς άλλους τύπους φορολογικών παραδείσων: « Έχουμε Ιρλανδία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία. Άλλα μέρη που είναι διαφορετικής φύσης, και αυτό που βλέπουμε ως πιθανό αποτέλεσμα είναι αυτό που θέλουμε να ονομάσουμε ανασχηματισμός του φορολογικού παραδείσου».

«Νομίζω ότι αυτό που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε σχετικά με τον ελάχιστο φόρο είναι ότι δεν θα ισχύει παντού εταιρικός φόρος 15%, έχει εξαιρέσεις», δήλωσε ο Hallum, σημειώνοντας ότι αυτό θα σήμαινε ότι πολλές εταιρείες θα μπορούσαν να πληρώσουν ”Πολύ κάτω από το ήδη πολύ χαμηλό 15%.”