THISAM 2021: Οι νέες τάσεις στα Μέσα και τη δημοσιογραφία

Η Διεθνής Θερινή Ακαδημία πραγματοποιείται υβριδικά: 20 φοιτητές δημοσιογραφίας από όλον τον κόσμο παρακολουθούν τα μαθήματα στο Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων  στη Θεσσαλονίκη, ενώ ακόμη 20 συμμετέχοντες παρακολουθούν το εντατικό πρόγραμμα των ομιλιών και των workshops, online μέσω ειδικής πλατφόρμας.

Ο καθηγητής κ.  Χρήστος Φραγκονικολόπουλος και ο  Αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ Νίκος Παναγιώτου, αφού καλωσόρισαν τους συμμετέχοντες και τόνισαν τη σημασία ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών σε μία περίοδο όπου η εμπιστοσύνη στην ενημέρωση δοκιμάζεται τόσο στα παραδοσιακά, όσο και στα ψηφιακά μέσα.

Το εντατικό πολυεπιστημονικό πρόγραμμα κατάρτισης και αυτή τη χρονιά στοχεύει στην παροχή σε βάθος γνώσεων και ισχυρών δεξιοτήτων σε σημαντικά θέματα και εξελίξεις στα μέσα ενημέρωσης και την επικοινωνία. Γι’ αυτό τον σκοπό, έχουν κληθεί ως ομιλητές και εισηγητές κορυφαίοι καθηγητές, ερευνητές και δημοσιογράφοι από όλον τον κόσμο.

Άλλωστε, η Διεθνής πρωτοβουλία συγκεντρώνει το κύρος και την εξειδίκευση πολύ γνωστών Πανεπιστημίων και Οργανισμών από την Ευρώπη, την Ασία και τις Η.Π.Α, ενώ υποστηρίζεται από οργανισμούς (Αμερικανικό Προξενείο Θεσσαλονίκης), think tanks που δραστηριοποιούνται στον χώρο της δημοσιογραφίας, των διεθνών σχέσεων και της ψηφιακής τεχνολογίας (Konrad Adenauer Stiftung, Freedom House κλπ).

Μερικά από τα συμπεράσματα τις πρώτες μέρες της Ακαδημίας ήταν τα ακόλουθα:

1.          Η πανδημία ανέδειξε πόσο ευάλωτες είναι οι κοινωνίες παγκοσμίως, σύμφωνα με τον καθηγητή του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Χρήστο Φραγκονικολόπουλο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ανθεκτικότητα είναι η λέξη-κλειδί που θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη ευελιξία. Ωστόσο, για να επιτευχθεί η ανθεκτικότητα απαιτούνται δημόσιες συζητήσεις και ανάλογος κυβερνητικός σχεδιασμός.

2.         Στο πλαίσιο της παρουσίασης της καινοτόμας έρευνας Fake News Hunters η οποία παρακολουθεί την παραπληροφόρηση στα social media, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ Νίκος Παναγιώτου ανέδειξε τα κυριότερα σημεία “συζήτησης” όπως το αντι- εμβολιαστικό κίνημα. Επιπρόσθετα, τόνισε τη γρήγορη εναλλαγή των trends -και κατ’ επέκταση της ατζέντας- ανάλογα με τις πολιτικές και κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις σε παγκόσμια κλίμακα.

3.          Τεχνητή νοημοσύνη και δημοσιογραφία είναι δύο όροι που μπορούν να συνδυαστούν και να συνδημιουργήσουν το παρόν και το μέλλον της δημοσιογραφίας. Όπως τόνισε ο Mattia Peretti, Department of Media and Communications, London School of Economics, η ΑΙ δημοσιογραφία έχει ως στόχο να ενημερώσει τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς σχετικά με τις δυνατότητες που παρέχουν οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης. Άλλωστε, ακόμα και σήμερα οι δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την καθημερινή τους δουλειά (για τη συλλογή ειδήσεων, για την εύρεση πληροφορίων από τα social media, κ.ο.κ.).

4.         Ο Dr. Christoph Schmidt, προϊστάμενος της Ακαδημίας Deutsche Welle σκιαγράφησε την ελευθερία του Τύπου παγκοσμίως τονίζοντας το υψηλό επίπεδο ελευθερίας σε Νορβηγία, Φιλανδία και Σουηδία, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι σε Αφρική, Νότια Κορέα, Τουρκμενιστάν και Ερυθραία. Ο κ. Schmidt μίλησε επίσης για το πώς οι νέες τεχνολογίες άλλαξαν ριζικά το δημοσιογραφικό επάγγελμα (καθώς πλέον οι περισσότεροι δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν λιγότερες πηγές και πιέζονται για ταχύτητα παρά για ποιότητα). Κατά την άποψή του υπάρχουν νέες προοπτικές, αλλά και πρακτικές που περιλαμβάνουν coding, video δημοσιογραφία ή drone δημοσιογραφία, τεχνητή νοημοσύνη υπερθεματίζοντας για την ανάγκη πολλών και πολλαπλών δεξιοτήτων των νέων δημοσιογράφων.

6.         Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Dr. Eylem Yanardagoglu, από το Τμήμα Δημοσιογραφίας του πανεπιστημίου Kadir Has της Κωνσταντινούπολης τόνισε τη σημασία του εγγραμματισμού στα νέα μέσα, καθώς είναι ο μόνος τρόπος ώστε κάθε πολίτης να μπορεί να αναλύει και εν τέλει να αξιολογεί την ενημερώση που λαμβάνει καθημερινά.

7.          Ο Dren Gerguri, λέκτορας στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Πρίστινα μίλησε για τα cheap fakes, την βελτιωμένη εκδοχή των deepfakes και τον ρόλο τους στη διάδοση των ψευδών ειδήσεων. Τα cheap fakes, ένα μίγμα διαφορετικής φωτογραφίας η οποία μπορεί να ενταχθεί σε κάποιο βίντεο, δημιουργούν ένα εντελώς αληθοφανές αποτέλεσμα το οποίο μεταδίδεται με τρομακτική ταχύτητα στα social media.

8.         H Sadia Jamil, μεταδιδακτορική υπότροφος του πανεπιστημίου Khalifa, έδωσε χρήσιμα παραδείγματα χρηματοδότησης των δημοσιογραφικών οργανισμών στο Πακιστάν (οι οποίοι βασίζονται σε συνδρομές ή σε δωρεές των αναγνωστών).

9.         Ο Δημήτρης Γιαννακούδης, Coordinator του Xanthi TechLab μίλησε για τις νέες προσεγγίσεις της δημόσιας διπλωματίας, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της Αμερικής, η οποία δημιούργησε γι’ αυτόν τον λόγο το Voice of America, το Radio Free Europe, αλλά και εξειδικευμένα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά προγράμματα.

10.     Η Renate Schroeder, διεθύντρια της Eυρωπαικής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων μίλησε για τη βιωσιμότητα και την καινοτομία στη δημοσιογραφία καθώς και στα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, στην after COVID εποχή, τονίζοντας τη σημασία των συνδρομών αλλά και των δωρεών μέσω social media καθώς πρόκειται για μία μακροπρόθεσμη επένδυση βιωσιμότητας.

11.      Ο Nello Barille, αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μιλάνου μίλησε για την μεταφορά από τα δίκτυα (networks) στις πλατφόρμες, καθώς και για το κυριότερο trend των ημερών, την ενσωμάτωση της virtual εμπειρίας στην πραγματικότητα.

12.     Ο ερευνητής Peter Caks από το πανεπιστήμιο του Maribor έκανε λόγο για την αλλαγή στον τρόπο παραγωγής ειδήσεων κατά την COVID περίοδο και την εξάρτηση των δημοσιογράφων -τώρα περισσότερο από ποτέ- στις νέες τεχνολογίες.

13.     Η Aphrodite Sallas, Assistant Professor στο Πανεπιστήμιο Concordia του Καναδά μίλησε για την παραπληροφόρηση τονίζοντας πως η σχέση μας με την ενημέρωση ειναι συναισθηματική, καθώς οι άνθρωποι δεν αποφασίζουν τι θα πιστέψουν με βάση τα στοιχεία, αλλά με βάση τα δικά τους πιστεύω.

IMedD Workshops

To IMedD πραγματοποίησε δύο εντατικά σεμινάρια. Πιο συγκεκριμένα, ο Στρατής Τρικήλης μοιράστηκε τρόπους υποστήριξης των δημοσιογράφων, αλλά και των Μέσων, ενώ η Κέλλυ Κίκη και ο Θανάσης Τρουμπούκης, μοιράστηκαν με τους συμμετέχοντες μεθοδολογίες για ένα εμπεριστατωμένο ρεπορτάζ  με θέμα τον κορωνοϊό και τα δεδομένα που έχουμε για την πανδημία.

Thisam

Η Θερινή Ακαδημία θα συνεχιστεί έως την Παρασκευή 23 Ιουλίου. Αξίζει να υπογραμμιστεί πως στους διοργανωτές συγκαταλέγεται το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η έδρα «Jean Monet of European Union Public Diplomacy» με συμμετέχοντες εταίρους τον διεθνή δημοσιογραφικό οργανισμό Deutsche Welle, Temple University USA, Hallym University, Corea, Beijing University of Foreign Studies, Xi’an Jiaotong-Liverpool University, University of Zagreb(Croatia), University of Novi-Sad (Serbia), University of Maribor (Slovenia) το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και τους Οργανισμούς Proof organization: Media for Social Justice, Digital Communication Network Global, με την υποστήριξη μέσων μαζικής ενημέρωσης.