Στη… φαρέτρα της ΕΕ, η οποία έχει θέσει ως στόχο να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, μπαίνουν και οι «φόροι» άνθρακα. Στις 14 Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια δέσμη προτάσεων, γνωστή ως «Fit for 55», προκειμένου να θέσει τις βάσεις για την υλοποίηση του φιλόδοξου ευρωπαϊκού Green Deal.
Τρεις είναι οι σημαντικότερες πολιτικές που προωθούνται.
Οι δύο πρώτες κινούνται στη λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει» και επεκτείνουν το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS) στις αερομεταφορές, στις θαλάσσιες και οδικές μεταφορές, αλλά και στον κτιριακό τομέα. Με απλά λόγια, όποιος συνεχίζει να ρυπαίνει στην Ευρώπη θα πρέπει να βάζει στο εξής βαθιά το χέρι στην τσέπη και να αγοράζει από το Χρηματιστήριο Ρύπων δικαιώματα εκπομπών.
Διασυνοριακή προσαρμογή
Ωστόσο, κομβικής σημασίας θεωρείται ο νέος μηχανισμός διασυνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), ο οποίος αφορά όσες επιχειρήσεις παράγουν προϊόντα εκτός ΕΕ και τα εξάγουν στην Ευρώπη. Ουσιαστικά καθορίζεται ένας «φόρος άνθρακα» στα εισαγόμενα αγαθά που προέρχονται από χώρες με χαλαρούς κλιματικούς νόμους, προκειμένου:
- Αφενός να προστατευθούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες, στις οποίες επιβάλλεται μείωση των εκπομπών αερίων, γεγονός που αποτυπώνεται στο κόστος παραγωγή
- Αφετέρου να αποτραπούν οι παγκόσμιες εκπομπές ρύπων από εισαγωγές προϊόντων εταιρειών τρίτων χωρών (ή ευρωπαϊκών που έχουν μεταφέρει την παραγωγή τους εκτός ΕΕ), οι οποίες δεν τηρούν τις αυστηρές ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030.
Με αυτόν τον μηχανισμό σχεδιάζει η ΕΕ να «υποχρεώσει» παραγωγούς τρίτων χωρών στην τήρηση διαδικασιών παραγωγής, οι οποίες δεν επιβαρύνουν το κλίμα. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός επιβολής «φόρου» θα καλύπτει αρχικά έναν περιορισμένο αριθμό προϊόντων και συγκεκριμένα τον χάλυβα, το τσιμέντο, τα λιπάσματα, το αλουμίνιο, τον σίδηρο και την ηλεκτρική ενέργεια, καθώς παράγονται από τις πλέον ενεργοβόρες βιομηχανίες παγκοσμίως.
Ο φόρος, που θα υπολογίζεται μέσω του CBAM, θα αντανακλά τις εκπομπές αερίων που εκλύονται από την παραγωγή των εισαγόμενων αγαθών. Μάλιστα, πολλοί εκτιμούν ότι το συγκεκριμένο «εργαλείο» ενδεχομένως να αποφέρει έως και 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, κονδύλι που θα μπορούσε να διοχετευθεί στο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης.
Ωστόσο, το CBAM δεν θα ισχύσει άμεσα, αλλά θα υπάρξει μια μεταβατική τριετία έως το 2023, στη διάρκεια της οποίας οι εισαγωγείς θα πρέπει να δηλώνουν τις εκπομπές που αντιστοιχούν στα προϊόντα τους, δίχως να καταβάλλουν το αντίτιμο.
Οι λογαριασμοί ρεύματος
Ο μηχανισμός εκτιμάται ότι θα τεθεί σε πλήρη ισχύ από το 2026 και ήδη έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, κυρίως από την Κίνα. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται έγκριση από τις εθνικές κυβερνήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Να σημειωθεί ότι αντίστοιχο μηχανισμό σχεδιάζουν να εφαρμόσουν και οι ΗΠΑ.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι η Κομισιόν σχεδίαζε αρχικά να συνδυάσει την εφαρμογή του CBAM με κατάργηση της αντιστάθμισης της έμμεσης επιβάρυνσης του κόστους άνθρακα για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η οποία σήμερα γίνεται μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Η αντιστάθμιση είχε προβλεφθεί προκειμένου οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες να περιορίζουν το ενεργειακό τους κόστος και να αποτρέπεται η λεγόμενη «διαρροή άνθρακα», δηλαδή η μετεγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων από την ΕΕ σε τρίτες χώρες με χαλαρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, που συνεπάγονται και μικρότερο κόστος. Το μέλλον της αντιστάθμισης θα ξανασυζητηθεί το 2025.
Ωστόσο, η Κομισιόν αποφάσισε να καταργήσει σταδιακά από το 2026 έως και το 2030 τα δωρεάν δικαιώματα εκπομπών ρύπων τα οποία λαμβάνει σήμερα η ευρωπαϊκή βιομηχανία ώστε να παραμένει ανταγωνιστική έναντι των αντίστοιχων κλάδων εκτός ΕΕ. Η αρχική πρόταση για άμεση κατάργηση βρήκε σθεναρή αντίσταση από τις βιομηχανίες της Γηραιάς Ηπείρου διότι θα οδηγούσε σε κατάρρευση των εξαγωγών τους, καθώς θα αυξανόταν ξαφνικά το κόστος παραγωγής τους. Ετσι, τελικά η Κομισιόν υποχώρησε και οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες των αντίστοιχων κλάδων που περιλαμβάνονται στον CBAM θα συνεχίσoυν να λαμβάνουν δωρεάν δικαιώματα ρύπων για την επόμενη πενταετία, οπότε θα ξεκινήσει η σταδιακή κατάργηση.
Επιπλέον, στη δέσμη προτάσεων του πακέτου «Fit for 55» προτείνεται και αναθεώρηση της Οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ.
Εντυπη έκδοση ΒΗΜΑ
Latest News
Η Τουρκία επενδύει στις ΑΠΕ - Θα χρειαστει 108 δισ. δολ. λέει ο υπουργός Ενέργειας
Από το σύνολο των επενδύσεων που απαιτούνται στην Τουρκία, περίπου 28 δισ. δολ. θα δοθούν για τα δικτύα μεταφοράς υψηλής τάσης
Πλαστικά Θράκης - Coffeeco Upcycle θα μετατρέπουν τα απόβλητα καφέ σε πρώτες ύλες
Τα Πλαστικά Θράκης και η Coffeeco Upcycle επιδιώκουν να αναπτύξουν βιώσιμα προϊόντα μέσω της πλατφόρμας In the Loop
Η Αίγυπτος αναθεωρεί το στόχο για παραγωγη ενέργειας απο ΑΠΕ στο 40% απο 58%
Το φυσικό αέριο θα παραμείνει βασικό μέρος του ενεργειακού μείγματος της Αιγύπτου για χρόνια, λέει ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας
Έτοιμη να... κανιβαλίσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία αυτοκινήτων η Κίνα - Ανάλυση του Guardian
Οι εννέα αυτοκινητοβιομηχανίες που παρέταξε η Κίνα στη έκθεση του Παρισιού αποκάλυψαν τα νέα σχέδια για περαιτέρω διείσδυση στην Ευρώπη
Μηδένισαν οι τιμές στο ρεύμα – Έως και 89% σήμερα οι ΑΠΕ
Στο ρεύμα η μέση τιμή έπεσε πάνω από 26% -Στο 63,56% το μερίδιο των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα - Φθηνότεροι οι λογαριασμοί τον Νοέμβριο
Λιανεμπόριο: Ο φαύλος κύκλος της περιβαλλοντικής παρακμής και της εφοδιαστικής αλυσίδας
Οι προκλήσεις για το λιανεμπόριο δεν είναι μόνο γεωπολιτικές, η ραγδαία επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών σε όλο τον κόσμο παίζει το δικό της ρόλο
Απογοητευτικές οι επιδόσεις κυβερνήσεων και επιχειρήσεων στο ESG - Tι δείχνει έρευνα στην Ελλάδα
Oι πέντε κλάδοι που καταγράφουν την υψηλότερη και τη χαμηλότερη βαθμολογία στο ESG - Η έρευνα ESG Monitor Report 2024
Διεθνές συνέδριο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στη Νέα Υόρκη από το Κέντρο Αειφορίας (CSE)
Το Κέντρο Αειφορίας (CSE) διοργάνωσε το Διεθνές Συνέδριο Ηγεσίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη ESG 2024, που πραγματοποιήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου στην Νέα Υόρκη στο εμβληματικό One Word Trade Center
Το Ελ Νίνιο φεύγει και έρχεται το... Λα Νίνια - Ο αντίκτυπος στον χειμώνα της Ευρώπη
Εμπειρογνώμονες του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού προέβλεψαν μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης συνθηκών Λα Νίνια μεταξύ Οκτωβρίου και Φεβρουαρίου.
Το SBTi πιστοποιεί την εγκυρότητα των στόχων της ΔΕΗ για μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου
Η ΔΕΗ είναι ο πρώτος ελληνικός ενεργειακός όμιλος σε τροχιά επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας πριν από το 2050