Έκθεση – Τι δείχνει ο πρώτος «διαγνωστικός έλεγχος» στην ευρωπαϊκή ναυτιλία

Η ναυτιλία είναι ο πιο φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος μεταφοράς πιστοποιεί και μία νέα έκθεση με τίτλο: The European Maritime Transport Environmental Report (EMTER) που πραγματοποιήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (EMSA)

Ο ναυτιλιακός κλάδος εξυπηρετεί το 77 % των εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της ΕΕ και το 35 % του συνόλου των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και παράγει το 13,5 % του συνόλου των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τις μεταφορές εντός της ΕΕ, λιγότερες από αυτές των οδικών (71 %) και αεροπορικών μεταφορών (14,4 %) αντίστοιχα, σύμφωνα με την έκθεση.

Οι θαλάσσιες μεταφορές διαδραματίζουν και θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές εμπορικές και οικονομικές δραστηριότητες, τονίζει o EMSA προσθέτοντας ότι τα τελευταία χρόνια ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών έχει λάβει σημαντικά μέτρα για να ελαττώσει τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο. Ενόψει της αναμενόμενης αύξησης του όγκου των εμπορευμάτων που διακινούνται παγκοσμίως με πλοία, μια νέα έκθεση τεκμηριώνει τον πλήρη περιβαλλοντικό αντίκτυπο του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών της ΕΕ και παρουσιάζει τις προκλήσεις για την επίτευξη της βιωσιμότητας. Δεδομένου ότι, σε όρους αξίας, το 77 % των εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της ΕΕ και το 35 % του συνόλου των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ εκτελούνται μέσω της θάλασσας, οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν βασικό κρίκο της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού, προσθέτει και εκτιμά ότι παρά τη συρρίκνωση των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων το 2020 λόγω της πανδημίας COVID-19, ο τομέας αναμένεται να αναπτυχθεί ραγδαία τις επόμενες δεκαετίες καθώς η ζήτηση για τη μεταφορά πρώτων υλών και εμπορευματοκιβωτίων μέσω της θάλασσας αυξάνεται συνεχώς.

Στο πλαίσιο αυτό, η περιβαλλοντική έκθεση για τις Ευρωπαϊκές Θαλάσσιες Μεταφορές (εκθεση EMTER) που δημοσιεύτηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (EMSA) , αποτελεί τον πρώτο «διαγνωστικό έλεγχο» του τομέα.

-Σύμφωνα με την έκθεση, τα πλοία είναι υπεύθυνα για το 13,5 % του συνόλου των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τις μεταφορές εντός της ΕΕ, λιγότερες από αυτές των οδικών (71 %) και αεροπορικών μεταφορών (14,4 %) αντίστοιχα.

-Επίσης, μολονότι ο όγκος του πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω της θάλασσας αυξάνεται διαρκώς, την τελευταία δεκαετία μόλις οκτώ ατυχήματα διαρροής πετρελαίου από μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους πετρελαιοφόρα καταγράφηκαν στις θάλασσες της ΕΕ, από τα συνολικά 62 ατυχήματα που προκλήθηκαν παγκοσμίως.

– Εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου: συνολικά, τα πλοία που κατέπλευσαν σε λιμένες της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου εξέπεμψαν 140 εκατομμύρια τόνους CO2 το 2018 (περίπου το 18 % του συνόλου της ποσότητας CO2 που εξέπεμψε ο κλάδος των θαλάσσιων μεταφορών παγκοσμίως το ίδιο έτος).

– Ατμοσφαιρική ρύπανση: Το 2019 οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (SO2) από τα πλοία που κατέπλευσαν σε ευρωπαϊκούς λιμένες ανήλθαν σε 1,63 εκατομμύρια τόνους, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 16 % των συνολικών εκπομπών SO2 της διεθνούς ναυτιλίας και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω τις επόμενες δεκαετίες λόγω της θέσπισης αυστηρότερων περιβαλλοντικών κανόνων και μέτρων

– Υποθαλάσσιος θόρυβος: Τα πλοία δημιουργούν θόρυβο που μπορεί να επηρεάσει τα θαλάσσια είδη με διαφορετικούς τρόπους. Υπολογίζεται ότι στο διάστημα 2014–2019 η σωρευτική ενέργειας θορύβου που εκλύθηκε υποθαλάσσια υπερδιπλασιάστηκε στα ύδατα της ΕΕ, με το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας θορύβου που εκπέμπουν τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, τα επιβατηγά πλοία και τα πετρελαιοφόρα να οφείλεται στη χρήση των ελίκων.

Πορεία προς τη βιωσιμότητα

Ο τομέας των θαλάσσιων μεταφορών της ΕΕ διανύει μια κρίσιμη «δεκαετία μετάβασης» προς την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Ήδη, η συντριπτική πλειοψηφία των πλοίων που καταπλέουν σε λιμένες της ΕΕ μείωσαν τη ταχύτητα τους έως και 20 % σε σύγκριση με το 2008, γεγονός που οδήγησε επίσης στη μείωση των εκπομπών, σύμφωνα με την έκθεση.

Επιπλέον, μη παραδοσιακά καύσιμα και εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως τα βιοκαύσιμα, οι συσσωρευτές, το υδρογόνο ή η αμμωνία αναδεικνύονται σε πιθανές εναλλακτικές λύσεις για τη ναυτιλία, καθώς παρέχουν τη δυνατότητα της απεξάρτησης του τομέα από τον άνθρακα και οδηγούν σε μηδενικές εκπομπές.

Η από ξηράς παροχή ηλεκτρικής ενέργειας (τα πλοία απενεργοποιούν τους κινητήρες τους και συνδέονται με πηγές τροφοδοσίας ισχύος που βρίσκονται στην ξηρά όσο παραμένουν ελλιμενισμένα) μπορεί επίσης να αποτελέσει καθαρή πηγή ενέργειας στους θαλάσσιους λιμένες και στους λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας