Σκιές… Κίτρινων Γιλέκων πάνω από την «πράσινη Ευρώπη»

Οι ανακοινώσεις τις οποίες έκανε ο Έλληνας πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ, αναφορικά με την κρατική στήριξη που πρόκειται να δοθεί στα νοικοκυριά προκειμένου να μην υπάρξουν υπέρογκες αυξήσεις στους λογαριασμούς του ρεύματος, δεν είναι οι μοναδικές αυτού του είδους στην Ευρώπη.

Την Δευτέρα το βράδυ, για του λόγου το αληθές, ο Ισπανός ομόλογός του, Πέδρο Σάντσεθ, εξήγγειλε ένα διπλό μέτρο με την ίδια στόχευση: Τη μείωση της φορολογίας στην ηλεκτρική ενέργεια κατά 1,4 δις. ευρώ ως το τέλος του τρέχοντος έτους και την «αναδιανομή προς τους καταναλωτές» 650 εκατομμυρίων ευρώ από τα κέρδη των ενεργειακών ομίλων.

«Αναλάβαμε μια ρητή δέσμευση ότι όλοι οι πολίτες θα πληρώσουν φέτος το ίδιο ποσό για το ηλεκτρικό ρεύμα με το 2018», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σάντσεθ, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τα κέρδη των ενεργειακών ομίλων ως «μη αποδεκτά».

Πρόβλημα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο

Την ίδια στιγμή, στη Γαλλία, η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν – φοβούμενη και τις πιθανές συνέπειες ενόψει των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών του 2022 – εξετάζει το ενδεχόμενο να διευρύνει τον αριθμό των πολιτών που δικαιούνται άμεσων ενεργειακών επιδοτήσεων από το κράτος.

Η εικόνα αυτή δεν είναι παράδοξη, καθώς η εκρηκτική αύξηση στις τιμές της ενέργειας έχει μετατραπεί σε ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα, που απασχολεί τις εθνικές κυβερνήσεις, την Κομισιόν και την Ευρωβουλή. «Στην Ισπανία, οι άνθρωποι νιώθουν την πίεση στα πορτοφόλια τους, όμως δεν πρόκειται για ισπανικό πρόβλημα – είναι ένα ευρωπαϊκό, αν όχι παγκόσμιο πρόβλημα», δήλωσε στους Financial Times ο Άνχελ Ταλαβέρα, επικεφαλής του τμήματος ευρωπαϊκής οικονομίας στο Oxford Economics.

Πόλεμος για το «Fit for 55»

Η σημερινή θυελλώδης συνεδρίαση της Ευρωβουλής, με αντικείμενο το σχέδιο της Κομισιόν για την «πράσινη μετάβαση» που φέρει τον κωδικό «Fit for 55», δεν άφησε περιθώρια αμφιβολιών αναφορικά με την ένταση του συγκεκριμένου προβλήματος. Ειδικά μετά τα πυκνά πυρά που δέχθηκαν τόσο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν όσο και ο αρμόδιος αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς.

Κάτι ανάλογο, εξάλλου, είχε αποτυπωθεί και στο εσωτερικό της Κομισιόν τον περασμένο Ιούλιο, όταν σειρά επιτρόπων – το ένα τρίτο του συνόλου, σύμφωνα με πληροφορίες του Politico – που προέρχονται από διάφορες χώρες και πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι κλπ.) είχαν διαχωρίσει τη θέση τους από το παραπάνω σχέδιο και είχαν μάλιστα απαιτήσει να εγγραφεί ρητά η διαφωνία τους στα πρακτικά.

Η αιτία των αναταράξεων είναι απλή: Ο φόβος ότι το κόστος το οποίο θα κληθούν να πληρώσουν οι πολίτες της ΕΕ για τη μετάβαση στην εποχή της «πράσινης οικονομίας» θα αποδειχθεί τόσο βαρύ, ώστε θα έχει σοβαρές πολιτικές συνέπειες, ενώ δεν αποκλείεται τελικά να θέσει υπό αμφισβήτηση και το ίδιο το μεγαλεπήβολο σχέδιο που έχει εκπονηθεί με ορίζοντα το 2050.

Ορισμένοι, μάλιστα, δεν διστάζουν να κάνουν λόγο για τον κίνδυνο να ξεσπάσει ένα νέο κίνημα «Κίτρινων Γιλέκων», όπως αυτό που συγκλόνισε τη Γαλλία το 2018 και 2019 – με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά θα έχει πανευρωπαϊκή διάσταση. Άλλοι, επίσης, θεωρούν βέβαιο ότι σε αυτή τη διαδικασία θα δοκιμαστεί σκληρά και για μία ακόμη φορά η ενότητα της ΕΕ.

Η «ανταρσία» της Πολωνίας

Είναι γεγονός, άλλωστε, ότι αρκετές χώρες – όπως η Πολωνία – καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργειακών τους αναγκών με λιγνίτη, με αποτέλεσμα η απεξάρτηση από αυτόν να συνιστά ένα περίπλοκο πρόβλημα. Αυτές οι χώρες, μαζί με αρκετές ακόμη, δεν διστάζουν να καταγγείλουν ανοιχτά το γερμανικής έμπνευσης σχέδιο «Fit for 55», θεωρώντας ότι θα αποτελέσει ανυπέρβλητο βραχνά για τις οικονομίες τους.

Οι αριθμοί δικαιολογούν, αναμφίβολα, τις ανησυχίες. Όπως αναφέρει και το σχετικό ρεπορτάζ του Γιώργου Κανελλόπουλου στον ot.gr, οι τιμές του ηλεκτρικού συνεχίζουν το ράλι τους στην Ευρώπη, έχοντας ξεπεράσει στις περισσότερες χώρες τα 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η δε «χρηματιστηριακή» τιμή αναφοράς για το επόμενο έτος στη μεγαλύτερη οικονομία, τη γερμανική, ξεπέρασε για πρώτη φορά το φράγμα των 100 ευρώ, σύμφωνα με το Bloomberg.

Το χρηματιστήριο των ρύπων

Παράλληλα, η τιμή του διοξειδίου του άνθρακα στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων (ETS) έχει υπερβεί τα 60 ευρώ τον τόνο, είναι δηλαδή κατά 12 φορές υψηλότερη σε σύγκριση με ό,τι πριν τέσσερα χρόνια. Ένα σύστημα που, αναμφίβολα, περιλαμβάνει πολλές αμφιλεγόμενες πλευρές, καθώς ουσιαστικά εξαιρεί τις μονάδες παραγωγής ενέργειας από τα «δικαιώματα» που αποδίδονται δωρεάν στις διάφορες χώρες.

«Έχουμε απέναντί μας μια πολύ ακριβή κλιματική πολιτική της ΕΕ», σημείωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέτσκι, προαναγγέλλοντας σκληρή στάση της χώρας του στο συγκεκριμένο μέτωπο. «Έχουμε μπροστά μας ένα ακριβό χειμώνα, καθώς οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη κάνουν ράλι», διαπίστωνε από την πλευρά του το πρακτορείο Reuters, σε σχετική ανάλυση.

Φαίνεται πως, σε κάθε περίπτωση, αυτός ο χειμώνας θα είναι μακρύς και δύσκολος.