«Ατμομηχανή» ανάπτυξης ο πρωτογενής τομέας;

Με τις νέες συνθήκες και ισορροπίες που δημιούργησε η πανδημία του κορονωϊού ήρθε αντιμέτωπος και ο πρωτογενής τομέας της χώρας, φέρνοντας σημαντικές ανακατατάξεις και αλλαγές τόσο στις εμπορικές ροές όσο και στην κατανάλωση αγροδιατροφικών προϊόντων.

Δείτε ακόμη: H κληρονομιά του 2021, τι φέρνει το 2022

Παράλληλα, η χώρα βρίσκεται μπροστά και στην πρόκληση της συμφωνίας της νέας ΚΑΠ και το πώς θα εφαρμοστούν όλα όσα αυτή προβλέπει. Συνάμα, πρόκληση για αποτελεί και η εξεύρεση ουσιαστικής λύσης για περιορισμό των επιπτώσεων του αυξημένου κόστους παραγωγής, που έχει …γονατίσει γεωργούς και κτηνοτρόφους.

H ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα, η προστασία του περιβάλλοντος με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η τόνωση του γεωργικού εισοδήματος με τη συνολικότερη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, η προστασία των αγροτικών προϊόντων – «θησαυρών» της ελληνικής γης αποτελούν τα βασικά σημεία της κυβερνητικής ατζέντας για τον πρωτογενή τομέα.

Συγχρόνως, η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάπτυξης, του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, αποτελούν τα χρηματοδοτικά εκείνα εργαλεία που θα βάλουν μπροστά την  αγροτική οικονομία και θα «τρέξουν» προγράμματα και δράσεις που θα ανορθώσουν τον αγροτικό τομέα.

Μέσα στον χρόνο που πέρασε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πήρε στοχευμένα μέτρα για την στήριξη του αγροτικού κόσμου και των αγροτικών επιχειρήσεων: Κάλυψη της ρήτρας αναπροσαρμογής των αγροτικών τιμολογίων καλύπτει πάνω από 200.000 αγρότες. Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο για 200.000 συνεταιρισμένους αγρότες, παραγωγούς που έχουν ενταχθεί στη συμβολαιακή γεωργία και νέους αγρότες. Αναστολή για την καταβολή χρεώσεων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) για τις αγροτικές επιχειρήσεις. Μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές από το 13% στο 6%.

Στοχευμένα μέτρα, που δίνουν μία ανάσα στους αγρότες, συνεταιρισμούς και συλλογικά σχήμα. Όμως, οι επιταγές των ημερών απαιτούν άμεσα και νέα, πρόσθετα  μέτρα, που θα απαλύνουν το σύνολο του αγροτικού κόσμου. Μέτρα που θα ανακουφίσουν από το δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής με το ακριβό πετρέλαιο, τις απανωτές αυξήσεις στην τιμή ρεύματος, τις αυξήσεις σε ζωοτροφές, λιπάσματα, αγροτικά μέσα και εφόδια. Μέτρα για ενίσχυση των χαμηλών τιμών σε μια σειρά από αγροτικά προϊόντα. Αναπροσαρμογή του  κανονισμού του ΕΛΓΑ, με όλα τα τραγελαφικά που αντιμετωπίζουν οι αγρότες, όταν καταστρέφεται η παραγωγή τους ή πνίγονται τα ζώα τους από τα έντονα καιρικά φαινόμενα ή από τις φυτικές και ζωικές νόσους.

Κίνητρα στους νέους

Τα κίνητρα που δόθηκαν στους νέους για να επιλέξουν το αγροτικό επάγγελμα και να ανανεωθεί ο αγροτικός πληθυσμός, με το αυξημένο «κονδύλι» της ενίσχυσης των 40.000 ευρώ θεωρείται από τα ατού των πρωτοβουλιών που πήρε το ΥπΑΑΤ. Όπως επίσης και τα νέα προγράμματα που αναμένονται στις αρχές του νέου χρόνου για τους βιοκαλλιεργητές και τους εκτροφείς (βιολογική καλλιέργεια), τα σχέδια βελτίωσης, την απονιτροποίηηση, τη δάσωση γεωργικών γαιών, την ευζωία ζώων, τα μικρά αρδευτικά κ.ά. Σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία αποτελεί τόσο ο νόμος για τις σταβλικές εγκαταστάσεις, όσο και για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στον γεωργικό τομέα.

Βέβαια, μεγάλο στοίχημα και ανάγκη των καιρών είναι η ενίσχυση της παραγωγής και του εισοδήματος των αγροτών που παράγουν με έμφαση στους νέους και την καινοτομία, με μέτρα προστασίας από την κλιματική αλλαγή. Είναι επίσης, η στήριξη  της κτηνοτροφίας, της ελαιοκαλλιέργειας, των δενδρωδών καλλιεργειών και ειδικότερα του τομέα φρούτων και κηπευτικών.

Άλλωστε οι διεθνείς συνθήκες με την πανδημία, την κλιματική και την ενεργειακή κρίση δεν μπορούν να αποτελέσουν στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία σύμμαχο ή δικλείδα ασφαλείας.

Ενίσχυση των Συνεταιρισμών και των συλλογικών σχημάτων

Και βέβαια το άλφα και το ωμέγα αποτελεί η ενίσχυση των συλλογικών σχημάτων, με κίνητρα για να συμμετέχουν οι αγρότες σε Συνεταιρισμούς ή ομάδες παραγωγών. Μία μεγάλη νίκη του συνεταιριστικού κινήματος, αποτελεί και η συγκρότηση της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), στην κατεύθυνση της ανάκαμψης του αγροτικού τομέα.

Βέβαια, το 2021 μπορεί να χαρακτηριστεί και μία χρονιά ορόσημο για τον πρωτογενή τομέα της χώρας μας καθώς από την μία ολοκληρώθηκε ο κύκλος διαπραγματεύσεων για τη νέα ΚΑΠ ύψους 19,3 δις ευρώ και από την άλλη οριστικοποιήθηκε το Ταμείο Ανάκαμψης,  μέσω του οποίου θα ενεργοποιηθούν για τον αγροτικό τομέα τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Κονδύλια που θα κατευθυνθούν στην καινοτομία, την πράσινη μετάβαση και τον εκσυγχρονισμό του πρωτογενούς τομέα, την αναδιάρθρωση καλλιεργειών, τη γενετική βελτίωση ζώων, τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Συνολικά τα επόμενα χρόνια θα αξιοποιηθούν για την αναζωογόνηση του πρωτογενούς τομέα από ευρωπαϊκούς πόρους 22 δισ. ευρώ.

Για να αξιοποιηθούν όμως αυτά τα χρήματα χρειάζεται ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική Αγροτικής Ανάπτυξης, με μεταρρυθμιστικές τομές που θα έχουν στο επίκεντρό τους τον πραγματικό αγρότη και κτηνοτρόφο και την στήριξη των μικρών και μεσαίων παραγωγών, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των Αγροτικών Συνεταιρισμών και των προϊόντων τους, των αγροτικών επιχειρήσεων. Που θα απαντά στην πρόκληση των σύγχρονων αναγκών για ποιοτικά και ασφαλή τρόφιμα,  για αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αλλά και την ενσωμάτωση της καινοτομίας και των ψηφιακών δυνατοτήτων στην παραγωγική διαδικασία.

Για να κερδηθεί το στοίχημα που θέλει πρωταγωνιστή των εξελίξεων τον πραγματικό αγρότη!