Το Clawback και το R&D του φαρμάκου

Από την εποχή των Μνημονίων ένας όρος ήρθε στο καθημερινό λεξιλόγιο των πολιτικών , των δημοσιογράφων αλλά και όλων των εμπλεκομένων μερών στον τομέα του Φαρμάκου. Ο όρος δεν ήταν άλλος από το Clawback (επανάκτηση στα ελληνικά).

Στο πρόσφατα ανακοινωμένο 3^ο κατά σειρά πακέτο εγκεκριμένων έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνεται και η μεταρρύθμιση του συστήματος Clawback, που συνδυάζεται και με την δυνατότητα συμψηφισμού του με ερευνητικές και επενδυτικές δαπάνες.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά. Από το 3^ο τρίμηνο του 2021 έχει τεθεί σε ισχύς η αναθεωρημένη νομοθεσία που εισάγει τον επιμερισμό του κινδύνου και τους δεσμευτικούς στόχους για την ελάχιστη μείωση του clawback σύμφωνα με καθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Πιο συγκεκριμένα, το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα  αποσκοπεί στην ελάχιστη μείωση των ποσών του clawback κατά 50 εκατομμύρια ευρώ το 2022, 150 εκατομμύρια ευρώ το 2023, 300 εκατομμύρια ευρώ το 2024 και 400 εκατομμύρια ευρώ το 2025, αντίστοιχα, από τα επίπεδα του 2020. Μάλιστα, στον βαθμό που δεν επιτυγχάνεται αυτή η μείωση, η διαφορά μεταξύ της στοχευμένης μείωσης και της πραγματικής μείωσης για κάθε έτος δεν θα επιστρέφεται από τη φαρμακευτική βιομηχανία και το σχετικό ποσό θα βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό μέχρι τη στοχευμένη μείωση των ποσών του clawback.

Επιπλέον, το μέτρο προβλέπει τη χρηματοδότηση δαπανών για κλινικές δοκιμές, δαπανών για Ε&Α ή άλλων επενδυτικών δαπανών από τις υπόχρεες για την επιστροφή εταιρείες, η οποία περιορίζεται στην τριετία 2021-2023, μέσω μερικού συμψηφισμού των οικείων επιστροφών clawback. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι το 2^ο τρίμηνο του 2024 θα πρέπει να έχει επιτευχθεί το ορόσημο που προβλέπει ότι θα έχουν πραγματοποιηθεί οι επενδύσεις σε φαρμακευτική έρευνα & ανάπτυξη μέχρι του ποσού των 250 εκατομμυρίων ευρώ. Οι επενδύσεις θα εφαρμοστούν μέσω του συμψηφισμού ισοδύναμου ποσού με τις επιστροφές clawback των προηγούμενων τριών ετών (100 εκατομμύρια ευρώ το 2021,75 εκατομμύρια ευρώ το 2022, 75 εκατομμύρια ευρώ το 2023) μέχρι ποσού που δεν θα υπερβαίνει τα 250 εκατομμύρια ευρώ. Η υλοποίηση του συνόλου της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 30 Ιουνίου 2026.

Τα διαδραστικά συστήματα

Το τελευταίο τρίμηνο του 2024 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση τουλάχιστον 36.000 διαδραστικών συστημάτων μάθησης (συμπεριλαμβανομένων λευκών πινάκων, φορητών υπολογιστών, διαδραστικών προβολέων και εσωτερικών καλωδίων) για αίθουσες διδασκαλίας σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στο 3^ο πακέτο έργων του Ταμείου Ανάκαμψης περιλαμβάνεται το έργο που αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης σε σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, με προϋπολογισμό  148,68 εκατ. ευρώ.

Το συγκεκριμένο έργο είναι μέρος ενός φιλόδοξου επενδυτικού προγράμματος που προβλέπει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης όσον αφορά το περιεχόμενο, τις υποδομές και τις υπηρεσίες και συνοδεύεται από ολοκληρωμένη στρατηγική μεταρρύθμισης για την επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών, τον εξορθολογισμό των υπηρεσιών και την παρακολούθηση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων. Η επένδυση περιλαμβάνει τις ακόλουθες συνιστώσες: ψηφιακό περιεχόμενο στα σχολεία· ψηφιακός εξοπλισμός στα σχολεία· επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών στα σχολεία και ψηφιακές υπηρεσίες σε σχολεία και πανεπιστήμια. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Πολιτική Προστασία, Περιφέρεια και ΣΔΙΤ

Το τελευταίο τρίμηνο του 2024 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή των 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας και να βρίσκονται σε επιχειρησιακή λειτουργία. Και τα 13 Κέντρα θα κατασκευασθούν με ΣΔΙΤ. Ο προϋπολογισμός του έργου έχει διαμορφωθεί στο ποσό των  23,56 εκατ. ευρώ.

Επενδύσεις και Τουριστικοί Λιμένες

Μέσα στο 1^ο τρίμηνο του τρέχοντος έτους θα πρέπει να έχουν γίνει ορισμένα πολύ συγκεκριμένα πράγματα που συνδέονται με τις υποχρεώσεις αναφορικά με το ορόσημο για την τουριστική ανάπτυξη. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται η έναρξη ισχύος της νομοθεσίας για τη μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου του νόμου για τους τουριστικούς λιμένες με σκοπό την προσέλκυση νέων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της τροποποίησης των διατάξεων που αφορούν την αδειοδότηση της εγκατάστασης και λειτουργίας σύμφωνα με τον νόμο 4442/2016 για την αδειοδότηση επενδύσεων. Το ίδιο χρονικό διάστημα, προβλέπεται και η έναρξη ισχύος της νομοθεσίας για τη μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου για τα χιονοδρομικά κέντρα με σκοπό την προσέλκυση νέων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της τροποποίησης των διατάξεων που αφορούν την αδειοδότηση της εγκατάστασης και λειτουργίας σύμφωνα με τον νόμο 4442/2016 για την αδειοδότηση επενδύσεων. Επιπλέον, προβλέπεται και η σύσταση γραφείου διαχείρισης έργου για την εποπτεία των επενδύσεων αναβάθμισης των τουριστικών λιμένων. Η ολοκλήρωση όλων των αναγκαίων και απαραίτητων παρεμβάσεων ως προς τους τουριστικούς λιμένες αναμένεται να έχει γίνει μέσα στους τελευταίους μήνες του 2025. Η αναβάθμιση της υποδομής τουριστικών λιμένων έχει προϋπολογισμό 161,05 εκατομμύρια ευρώ.

Χιονοδρομικά, Ιαματικές Πηγές και Καταδύσεις: Στο πρόσφατο 3^ο πακέτο εγκεκριμένων έργων του Ταμείου Ανάκαμψης συμπεριλαμβάνονται μια μεγάλη γκάμα παρεμβάσεων στον τουριστικό τομέα και μάλιστα, σε τομείς θεματικού τουρισμού. Πιο συγκεκριμένα, α) θα αναπτυχθούν, περαιτέρω, οι εγκαταστάσεις ορεινού και χειμερινού τουρισμού (χιονοδρομικά κέντρα) και παράλληλα θα εκσυγχρονιστεί η κείμενη νομοθεσία ανέγερσης, αδειοδότησης και λειτουργίας των σχετικών υποδομών (56,57 εκατ. ευρώ), β) θα ξεκινήσουν προγράμματα επανακατάρτισης και απόκτησης νέων δεξιοτήτων για 18.000 απασχολούμενους στον τομέα του τουρισμού (43,97 εκατ. ευρώ), γ) θα δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη του τουρισμού υγείας και ευεξίας, με την αξιοποίηση ιαματικών πηγών (28,46 εκατ. ευρώ), δ) θα δοθεί προτεραιότητα – στο πλαίσιο του καταδυτικού και υποβρυχίου τουρισμού- στην προστασία και προώθηση του υποβρύχιου περιβάλλοντος και στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων (φυσικών και πολιτιστικών) που έχει η Ελλάδα, με βάση τις αρχές της αειφορίας (22,05 εκατ. ευρώ). Επιπλέον, θα δοθεί έμφαση και στη διαχείριση προορισμών. Το συγκεκριμένο έργο σχετίζεται με τη βελτίωση της διαχείρισης των προορισμών, μέσω της σύστασης και λειτουργίας Τοπικών/Περιφερειακών Οργανισμών διαχείρισης και προώθησης προορισμών και Παρατηρητηρίων βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης (18,45 εκατ. ευρώ).

Προσβάσιμες παραλίες και γαστρονομικός τουρισμός: Στο ίδιο πακέτο δύο έργα έχουν ξεχωριστή σημασία. Το ένα αφορά την ανάπτυξη περίπου 250 παρεμβάσεων ημι-μόνιμων υποδομών σε παραλίες της χώρας, προκειμένου να βελτιωθεί η προσβασιμότητα ατόμων με κινητικά προβλήματα ή εμποδιζομένων ατόμων γενικότερα (17,21 εκατ. ευρώ). Το άλλο έχει να κάνει με την ανάπτυξη ενός Δικτύου (Συστήματος Διασύνδεσης) Αγροδιατροφής, Γαστρονομίας και Τουρισμού (Agri-Food, Gastronomy and Tourism Interconnection System – AGTIS), που θα λειτουργεί ως θεματικός Οργανισμός Διαχείρισης/Μάρκετινγκ Προορισμού (DMO) της χώρας για τη γαστρονομία και τον αγροτουρισμό (17,18 εκατ. ευρώ).