Ουκρανικό: «Θηλειά στον λαιμό» της Ευρώπης το ρωσικό αέριο – Θα τη σφίξει ο Πούτιν;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της μπορούν να… ζήσουν και χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο, διαβεβαίωνε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο η πρόεδρος της Κομισιόν. «Ακόμη και στην περίπτωση πλήρους διακοπής του εφοδιασμού από τη Ρωσία, είμαστε ασφαλείς γι’ αυτόν τον χειμώνα», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Διαβάστε ακόμη: Δύο μισθούς καίνε οι αυξήσεις σε ρεύμα και βενζίνη – Στα 2,3 ευρώ εκτινάχθηκε η αμόλυβδη

Αιτιολόγησε δε τη θέση της με το επιχείρημα ότι «για την ώρα, θα ήμασταν σε θέση να αντικαταστήσουμε το ρωσικό αέριο με φορτία LNG τα οποία μπορούμε να παραλάβουμε από τους φίλους μας σε όλο τον πλανήτη». Κάτι που αφήνει να εννοηθεί πως έχουν υπάρξει οι αναγκαίες προεργασίες και συμφωνίες.

Οι «φίλοι» της Ευρώπης

Κάτι ανάλογο ισχυρίστηκε σήμερα και ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, στο φόντο της έντονης συζήτησης – και αντιπαράθεσης – που διεξάγεται στο Βερολίνο με αφορμή την απόφαση της κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς να «παγώσει» τη διαδικασία αδειοδότησης του Nord Stream 2.

«Ναι, μπορεί», απάντησε κατηγορηματικά το κορυφαίο στέλεχος των Πρασίνων στο ερώτημα εάν η χώρα του και η Ευρώπη μπορούν να αντέξουν χωρίς το φυσικό αέριο της Gazprom, που ρέει καθημερινά στους αγωγούς. Πρόσθεσε δε ότι παρά την άνοδο των τιμών που είναι βέβαιο ότι θα προκληθεί σε μια τέτοια περίπτωση, το κενό στη ζήτηση θα καλυφθεί από άλλες χώρες και πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων.

Δυστυχώς γι’ αυτούς, όμως – όπως και για εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες και χιλιάδες επιχειρήσεις – δεν φαίνεται να συμμερίζονται όλοι την αισιοδοξία και τις προβλέψεις της φον ντερ Λάιεν και του Χάμπεκ. Ανάμεσα δε σε αυτούς που έχουν ενστάσεις (για να το διατυπώσουμε ευγενικά), είναι η πανίσχυρη Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI) και ένας από τους σημαντικότερους «φίλους» που επικαλέστηκε η πρόεδρος της Κομισιόν – το Κατάρ.

Τι λένε Γερμανοί βιομήχανοι και Κατάρ

Για του λόγου το αληθές, την περασμένη Δευτέρα και λίγο πριν ο Σολτς ανακοινώσει τις αποφάσεις του για τον ρωσικό αγωγό, η BDI εξέδωσε μια ασυνήθιστα οξεία ανακοίνωση, στην οποία προειδοποιεί ότι περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου και γενικότερα της ενέργειας «απειλούν να συντρίψουν την οικονομία». Η ίδια ανακοίνωση σημειώνει, επίσης, ότι «η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή ώστε ακόμη και μεσαίου μεγέθους εταιρείες από διάφορους κλάδους, που παραμένουν πιστές στην έδρα τους μέχρι σήμερα, θα αναγκαστούν να σκεφτούν το σενάριο της μετεγκατάστασής τους».

Η Ντόχα, από την πλευρά της, είχε ξεκαθαρίσει την Δευτέρα ότι οι προσδοκίες που έχουν εναποτεθεί σε αυτήν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. «Η Ρωσία προμηθεύει στην Ευρώπη το 30-40% των εισαγωγών της. Δεν υπάρχει καμία χώρα η οποία να έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει αυτή την ποσότητα, δεν υπάρχει περίπτωση αυτό να γίνει μέσω του LNG», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Ενέργειας του Κατάρ, Σαάντ αλ-Κααμπί.

Άλλωστε, οι πάντες γνώριζαν εξαρχής ότι η διαφοροποίηση των πηγών είναι μια πολύ δύσκολη αν όχι αδύνατη αποστολή, ειδικά εν μέσω χειμώνα και σε μια περίοδο που οι ανάγκες διεθνώς αυξάνουν σημαντικά. Κι αυτό διότι όλες οι χώρες που παράγουν αέριο έχουν φροντίσει να συνάψουν μακροπρόθεσμα και πολύμηνα συμβόλαια, τα οποία και πρέπει να τιμήσουν, εάν δεν θέλουν (που δεν θέλουν) να θεωρηθούν αφερέγγυες.

Γεμάτες ήδη οι αποθήκες LNG

Εκτός των άλλων, όπως σημειώνει ένας ειδικός του κλάδου στο Politico, αυτή τη στιγμή η εικόνα όσον αφορά στο αέριο είναι η εξής: Οι αποθήκες στους τερματικούς σταθμούς του LNG είναι γεμάτες, ενώ η κατασκευή νέων, μαζί με τις συνοδευτικές εγκαταστάσεις, είναι κάτι που απαιτεί αρκετά χρόνια. «Αυτό σημαίνει ότι θα παραμείνουμε εξαρτώμενοι από τη Ρωσία για τουλάχιστον τέσσερα με πέντε χρόνια», τόνισε.

Φυσικά, οι παραπάνω διαπιστώσεις δεν αφορούν μόνο τη Γερμανία, αλλά ολόκληρη την ΕΕ. Εξάλλου, όπως φαίνεται και στο σχετικό γράφημα, υπάρχουν χώρες που εξαρτώνται πολύ περισσότερο – ως και κατά 100% – από το ρωσικό αέριο, με αποτέλεσμα να τρέμουν και μόνο στο άκουσμα του σεναρίου που θέλει την Gazprom να κλείνει τις στρόφιγγες, μετά από εντολή του Κρεμλίνου.

Για την ώρα, βεβαίως, αυτό είναι κάτι θεωρητικό. Ο Nord Stream 2 δεν έχει αρχίσει να λειτουργεί, οπότε η καθυστέρησή του δεν θα έχει άμεσες επιπτώσεις. Όσο για τη Μόσχα και την Gazprom, όπως διαβεβαιώνουν οι πάντες, τηρούν μέχρι κεραίας τα συμβόλαια τα οποία έχουν υπογράψει με τους Ευρωπαίους.

Το κακό σενάριο

Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι με το εύρος που έχουν λάβει μέχρι στιγμής οι δυτικές κυρώσεις, είναι μάλλον δύσκολο ο Πούτιν να αποφασίσει να ενεργοποιήσει το «όπλο» της ενέργειας για να εκδικηθεί τους Ευρωπαίους – και να τους αποδείξει ότι καλή η συμμαχία τους με τους Αμερικανούς (που επιδιώκουν διακαώς να αυξήσουν το μερίδιό τους στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας), αλλά θα τους κοστίσει κάτι τις παραπάνω.

Τα δεδομένα, όμως, μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή, καθώς η κατάσταση στην Ουκρανία και γενικότερα στο Ανατολικό Μέτωπο είναι εξαιρετικά ρευστή και μυρίζει μπαρούτι. Σε περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης δε ή, πολύ περισσότερο, ενός πολέμου, τότε τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Το αντίθετο.

Ίσως γι’ αυτό υπάρχουν πολλοί, όπως ο Τιμ Πάρτριτζ της DB Group Europe, που δεν διστάζουν να πουν ότι «η Γερμανία πυροβόλησε τα πόδια της με το κλείσιμο των μονάδων λιγνίτη και των πυρηνικών αντιδραστήρων». Και όχι μόνο η Γερμανία…