Τουρκική οικονομία και αναθεωρητισμός

Εάν έπρεπε κάποιος να περιγράψει, αντικειμενικά και νηφάλια, τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με μια φράση, η πλέον κατάλληλη θα ήταν «ο πρόεδρος των εμμονών»!

Η πρώτη εμμονή του Ταγίπ Ερντογάν, η οποία προκαλεί μεγάλα δεινά στους τούρκους πολίτες, εντοπίζεται στο πεδίο της οικονομίας. Μολονότι η τουρκική λίρα έχει υποστεί αλλεπάλληλες υποτιμήσεις (13,623/δολάριο ΗΠΑ) και ο πληθωρισμός στην Τουρκία αγγίζει το 50% – με τη δυσοίωνη πρόβλεψη από διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς ότι το προσεχές διάστημα θα ανέλθει στο 60% -, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας κατ’ εντολή του Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να κρατεί το επιτόκιο δανεισμού στο 14% με τη βεβαιότητα ότι «έτσι θα επιτευχθεί μείωση του πληθωρισμού σε μονοψήφιο νούμερο». Παράλληλα ο Ταγίπ Ερντογάν, ενώ προσδοκά ότι θα συμβεί το «θαύμα» που θα ανατρέψει όλες τις κλασικές οικονομικές θεωρίες, προωθεί την «κινεζοποίηση» της τουρκικής οικονομίας, αδιαφορώντας για το ότι οι τούρκοι πολίτες δεινοπαθούν από την πείνα και το κρύο.

Η δεύτερη εμμονή του Ταγίπ Ερντογάν, η οποία προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα τόσο στις χώρες που είναι όμορες με την Τουρκία (πραγματικά ή στη φαντασία του Ταγίπ Ερντογάν…) όσο και σε διεθνείς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Ενωση, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ), είναι η αναθεώρηση των συνόρων της Τουρκίας. Ο Ταγίπ Ερντογάν (όπως δυστυχώς και το σύνολο σχεδόν του τουρκικού πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου) οραματίζεται την αναθεώρηση των συνόρων που διαμορφώθηκαν με διεθνείς συνθήκες και με γνώμονα την ειρηνική συνύπαρξη και την ευημερία των λαών. Παραβλέπει, βεβαίως, ότι τέτοιου είδους «οράματα» προκαλούν αναπόφευκτα τραγωδίες στους εμπλεκόμενους λαούς…

Υστερα από μια σειρά εμπρηστικότατων και παντελώς αντίθετων προς τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου ενεργειών (βλ. επί παραδείγματι τη διαρκή προβολή της θεωρίας περί «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, το αφήγημα της «γαλάζιας πατρίδας», τη σύναψη του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου με μια προσωρινή λιβυκή κυβέρνηση που δεν εξέφραζε τη βούληση του λιβυκού λαού, τις πειρατικές ενέργειες σεισμογραφικών ερευνών στην ελληνική και στην κυπριακή ΑΟΖ κ.ά.), ο Ταγίπ Ερντογάν συνέδεσε προ ημερών το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νήσων του Αιγαίου με την κυριαρχία της Ελλάδας επί των νήσων αυτών!

Βεβαίως, τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και το Ηνωμένο Βασίλειο απέρριψαν άμεσα και κατηγορηματικά τους νομικά ανυπόστατους και πολιτικά τραγελαφικούς ισχυρισμούς του τούρκου προέδρου. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί. Η τουρκική εξωτερική πολιτική έχει μακρά παράδοση στην επινόηση εξωπραγματικών διεκδικήσεων και στη σταδιακή de facto προώθησή τους. Πέραν τούτου, ο Ταγίπ Ερντογάν στις προσεχείς εκλογές διαισθάνεται ότι θα υποστεί πανωλεθρία και θεωρεί ότι μοναδική «σανίδα πολιτικής σωτηρίας» για εκείνον μπορεί να αποτελέσει η διέγερση των εθνικιστικών ενστίκτων του τουρκικού λαού διά των υποσχέσεων περί διεύρυνσης των συνόρων της Τουρκίας έως το επετειακό για την Τουρκική Δημοκρατία έτος 2023. Βεβαίως, η δεδηλωμένη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να προασπίσει τα εθνικά δίκαια της Ελλάδας με κάθε τρόπο, καθώς και η ισχυρότατη αποτρεπτική ισχύς των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων αποτελούν ανυπέρβλητο εμπόδιο για τους σχεδιασμούς του Ταγίπ Ερντογάν.

Η παρούσα συγκυρία με τη ρωσο-ουκρανική κρίση διαμορφώνει ένα διεθνές σκηνικό αστάθειας, απρόβλεπτων εντάσεων και ευρύτερων ανακατατάξεων. Είναι βέβαιο ότι την ώρα που το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν στραμμένη την προσοχή τους στη ρωσο-ουκρανική κρίση, ο «γκρίζος λύκος» θα επιχειρήσει να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα εις βάρος των εθνικών μας δικαίων, «εγγράφοντας» επισήμως νέες διεκδικήσεις και επιχειρώντας να τις προωθήσει με κάθε τρόπο.

Τα «όπλα» του Διεθνούς Δικαίου που διαθέτουμε, οι σημαντικότατες διμερείς συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας που έχουμε συνάψει με κραταιές χώρες, η αποτρεπτική ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεών μας, η σύμπνοια του πολιτικού κόσμου και το υψηλό φρόνημα του ελληνικού λαού δύνανται να ανατρέψουν κάθε αναθεωρητικό σχέδιο της Αγκυρας εις βάρος της χώρας μας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Παΐδας είναι αναπληρωτής καθηγητής του ΕΚΠΑ.