Ανίλ Σόνι: Η εμβολιαστική αδικία κοστίζει πολλά τρισ. δολάρια

Στο εκρηκτικό μείγμα για την παγκόσμια οικονομία που δημιουργούν οι φυσικοί, οι οικονομικοί, οι εμπορικοί πόλεμοι και εσχάτως ο πληθωρισμός που αναζωπυρώνεται, προστίθεται ένα ακόμα εξίσου απειλητικό στοιχείο: η πανδημία που επανακάμπτει με νέα κρούσματα και απώλειες στην Κίνα και στην Ευρώπη, αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη ή και σε ηπείρους ολόκληρες, όπως η αφρικανική, που από υγειονομική άποψη αποτελεί δίχως υπερβολή terra incognita.

Σε συνέντευξή του στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, ο διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO Foundation) Ανίλ Σόνι προειδοποίησε για το τεράστιο ανθρωπιστικό αλλά και οικονομικό κόστος που θα έχουν οι υστερήσεις και οι αδικίες στην εμβολιαστική διαδικασία διεθνώς. Διότι χαρακτήρισε τον μη εμβολιασμό των πολιτών στις φτωχές, αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, «εμβολιαστική αδικία». Που βαραίνει, βεβαίως, ηθικά τις πλούσιες χώρες.

«Η εμβολιαστική αδικία εις βάρος των αναπτυσσόμενων χωρών θα στοιχίσει στη Δύση τρισεκατομμύρια δολάρια», είπε ο Σόνι, που ανέλαβε την ηγεσία του Ιδρύματος του διεθνούς Οργανισμού τον Ιανουάριο του 2021 – την περίοδο δηλαδή κατά την οποία ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί και ως εκ τούτου έφτασε η… αρχή του τέλους της πανδημίας. Σημειωτέον ότι το Ίδρυμα του ΠΟΥ δημιουργήθηκε το 2020 (εν μέσω πανδημίας δηλαδή) για να αντιμετωπιστούν καλύτερα και αποτελεσματικότερα οι μεγάλες υγειονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης.

Ο στόχος του 70%

Ο Σόνι προειδοποίησε ότι αν εφέτος το ποσοστό των εμβολιασθέντων δεν φθάσει το 70% σε παγκόσμια κλίμακα, με την πανδημία δεν θα ξεμπλέξουμε. Και ο συναγερμός που χτύπησε αφορά τις κυβερνήσεις της Ευρώπης και εν γένει της Δύσης, οι οποίες «έχουν σαφή υποχρέωση να βάλουν τα απαραίτητα χρήματα στο τραπέζι για να αγοράσουν εμβόλια για τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Το ποσοστό 70% έχει θέσει ο ΠΟΥ ως στόχο για να αποκτήσουν οι χώρες ένα «μίνιμουμ τείχος ανοσίας» στην Covid-19 και τις παραλλαγές της. Και ο στόχος αυτός πρέπει να επιτευχθεί έως τα μέσα του 2022, ώστε ο επόμενος χειμώνας στο Βόρειο Ημισφαίριο να βρει τον πληθυσμό όσο το δυνατόν πιο προετοιμασμένο για τον αναπόφευκτο, λόγω κλιματολογικών συνθηκών, εγκλεισμό σε κλειστούς χώρους που διευκολύνει την ανάπτυξη κάθε μεταδοτικής νόσου.

Μιλώντας στην εκπομπή «Ισότητα και Ευκαιρίες», που μεταδίδει το CNBC και ήταν αφιερωμένη στην «εμβολιαστική ισότητα», ο ινδικής καταγωγής Σόνι ο οποίος προτού αναλάβει την ηγεσία του ΠΟΥ ήταν σύμβουλος στο Ιδρυμα του Μπιλ και της Μελίντα Γκέιτς, σημείωσε ότι η πρώτη «ηθικά επιτακτική» προτεραιότητα του αναπτυγμένου κόσμου είναι να φροντίσει ώστε να εμβολιαστεί ο πλανήτης κατά της Covid.

«Ζούμε σε ένα κόσμο με κραυγαλέες τις συνέπειες μιας βαθιάς, διαρθρωτικής ανισότητας που κυριαρχεί εδώ και πολλές γενιές. Η πανδημία μάς δίνει μια ευκαιρία για να δράσουμε διαφορετικά. Για να δείξουμε ότι η Ιστορία μπορεί να διορθωθεί και να αλλάξει. Μπορούμε να πετύχουμε μια ηθική νίκη για τη σύγχρονη ανθρωπότητα, παρέχοντας τη δυνατότητα σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη να έχουν πρόσβαση σε μια τεχνολογία που σώζει ζωές», τόνισε ο Ανίλ Σόνι.

Τεράστιες ανισότητες

Επιδημιολογικά και οικονομικά η εμβολιαστική αδικία που χωρίζει τον κόσμο σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους – ανεμβολίαστους εξυπακούεται όχι από παραπληροφόρηση ή από σκοταδιστική συνωμοσιολογία αλλά από ανάγκη, λόγω αντικειμενικής αδυναμίας πρόσβασης στα εμβόλια – είναι αντιμετωπίσιμη, υποστηρίζει ο Ανίλ Σόνι. Και επιπλέον είναι επιτακτική.

Ο επικεφαλής αξιωματούχος του ΠΟΥ εξήγησε στην αμερικανική τηλεόραση ότι «αν και η εξάπλωση των πρόσφατων μεταλλάξεων του κορωνοϊού, όπως είναι η Όμικρον, είναι ραγδαία ακόμα και μεταξύ των εμβολιασμένων, η επί μακρόν παραμονή ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού του πλανήτη ανεμβολίαστου εγγυάται από επιστημονικής απόψεως ότι οι νέες μεταλλάξεις που θα αναπτυχθούν στο μέλλον θα είναι πιο ανθεκτικές στα εμβόλια».

Απλώς φτωχοί

Εδώ θα παρατηρήσει κανείς ότι ο Σόνι μιλούσε στην τηλεόραση της πιο πλούσιας και πιο προηγμένης τεχνολογικά χώρα στον κόσμο, στην οποία οι πλήρως εμβολιασμένοι δεν έχουν φθάσει ακόμα στο «ελάχιστο επιθυμητό ποσοστό» 70% (και μαζί με όσους έχουν κάνει έστω και μία δόση το ποσοστό μετά βίας φθάνει στο 75%).

Στην Αφρική, όμως, η κατάσταση από πλευράς εμβολιασμών μόνο απελπιστική μπορεί να χαρακτηριστεί: μόλις το 8% του συνολικού πληθυσμού της ηπείρου είναι πλήρως εμβολιασμένο, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ. Στην περίπτωση αυτή το 92% των ανεμβολίαστων δεν είναι «πτωχοί τω πνεύματι», κατά μίαν άποψη: είναι απλώς… φτωχοί.

Την περασμένη χρονιά το WHO Foundation ξεκίνησε μια διαφημιστική καμπάνια με την οποία καλούσε τους κατοίκους των αναπτυγμένων χωρών της Δύσης να συνεισφέρουν μόλις 5 δολάρια για να χρηματοδοτηθεί η παγκόσμια εμβολιαστική εκστρατεία. Χάρη στην πολύτιμη συνεργασία της UNICEF, το Ίδρυμα συγκέντρωσε 15 εκατ. δολάρια με τα οποία αγόρασε 3 εκατ. εμβόλια.

Παρενθετικά θα πρέπει να υπενθυμίσει εδώ κανείς ότι, ακόμα κι αν οι θάνατοι στην ανεμβολίαστη Αφρική δεν έχουν λάβει διαστάσεις αφανισμού του πληθυσμού (πρόκειται εξάλλου για μια ήπειρο με χαμηλό προσδόκιμο ζωής, άρα με πολύ νεαρό πληθυσμό), η υψηλή μεταδοτικότητα της Covid ευνοεί την εμφάνιση μεταλλάξεων.

Σταγόνα στον ωκεανό

Ο Ανίλ Σόνι δήλωσε περήφανος για την προσπάθεια που έχει γίνει μέχρι τώρα. Αλλά με τα 3 εκατ. εμβόλια που συγκέντρωσε η πρωτοβουλία του ΠΟΥ και της UNICEF, αν υποθέσει κανείς ότι διατίθενται όλα στην Αφρική, θα αυξηθεί μόλις κατά 1,5 εκατομμύριο ο αριθμός των πλήρως εμβολιασμένων.

Εφόσον ο πληθυσμός της Αφρικής φθάνει τα 1,3 δισεκατομμύρια, το 1,5 εκατομμύριο αντιστοιχεί στο 0,00115%. Με την πρωτοβουλία του WHO Foundation θα αυξηθούν δηλαδή οι εμβολιασμένοι στην αφρικανική ήπειρο σχεδόν κατά το ένα χιλιοστό.

Ο ΠΟΥ δεν δραστηριοποιείται όμως μόνο στην Αφρική. Προσπαθεί να βελτιώσει την υγειονομική εικόνα ολόκληρου του «αναπτυσσόμενου κόσμου» – και είναι αλήθεια ότι μοιάζει κυνικά ειρωνικός ο όρος. Προωθεί την εμβολιαστική διαδικασία ο διεθνής Οργανισμός και στις χώρες της Ασίας και της Νότιας Αμερικής, όπου τα ποσοστά είναι επίσης απαράδεκτα χαμηλά.

Στο Πακιστάν των 230 εκατ. κατοίκων, για παράδειγμα, έχει εμβολιαστεί το 33% του πληθυσμού, ενώ στο Μπαγκλαντές των 168 εκατομμυρίων μόνο το 27%. Και στην Ινδία των 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων φθάνει το 45% – τα στοιχεία για τους εμβολιασμούς αφορούν τον Ιανουάριο του 2022.
(Εδώ ίσως βάλουμε το δεύτερο γράφημα για τους εμβολιασμένους)

«Πολλά τα λεφτά»

Είναι όντως μεγάλη η προσπάθεια που θα πρέπει να καταβάλει η διεθνής κοινότητα για να αντιμετωπίσει την πανδημία – και όχι τον κορωνοϊό, αφού πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι θα παραμείνει ενδημικός για δεκαετίες ακόμα στον πλανήτη. Μεγάλο φαντάζει και το κόστος για την καταπολέμησή της με τα πλέον σύγχρονα όπλα που διαθέτει σήμερα η επιστήμη, που είναι τα εμβόλια.

Ωστόσο, αν κοστολογήσει κανείς τη δράση και την αδράνεια (ή ίσως την πράξη και την απραξία), διαπιστώνει ότι η πλάστιγγα κλίνει σαφώς υπέρ της πρώτης. Και ο επικεφαλής του Ιδρύματος του ΠΟΥ αναφέρθηκε ακροθιγώς στο οικονομικό κόστος της πανδημίας. Μίλησε για «τρισεκατομμύρια δολάρια» που χάνονται όσο ο κόσμος επιμολύνεται και πεθαίνει.

Διότι δεν είναι όμως μόνο τα λοκντάουν και εν γένει οι περιορισμοί, που απειλούν τις εθνικές οικονομίες (εσχάτως πολλοί αναλυτές προειδοποιούν για νέα ύφεση στην Κίνα εξαιτίας των λοκντάουν που κηρύσσει σε επαρχίες ολόκληρες για να περιορίσει το νέο κύμα Covid). Είναι και οι θάνατοι.

Οι απώλειες ανθρώπινων ζωών έχουν τεράστιο κόστος στις εθνικές οικονομίες, καθώς ισοδυναμούν με απώλεια παραγωγικής δύναμης – φευ, τα θύματα δεν είναι μόνο υπέργηροι συνταξιούχοι. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το 2020 και τους πρώτους μήνες του 2021, που ο κορωνοϊός σκότωνε περίπου 300.000 ανθρώπους κάθε μήνα, το μηνιαίο κόστος για την παγκόσμια οικονομία έφθανε στα 500 δισ. δολάρια.