Ελλάδα – Παναμάς: Στενοί ναυτιλιακοί δεσμοί

Ο Παναμάς και η Ελλάδα διατηρούν διαχρονικά μια ιδιαίτερη σχέση. Θεμέλια της αποτελούν οι κοινωνικοί και οικονομικοί δεσμοί, η ναυτιλιακή παράδοση των δύο γεωγραφικά απομακρυσμένων χώρων, αλλά και η αξιοσημείωτη παρουσία της ελληνικής κοινότητας στον Παναμά.

Δείτε τη μελέτη

Tα παραπάνω επισημαίνει μελέτη που εκπόνησαν για λογαριασμό του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, της Άννα Διαμαντοπούλου, ο Καθ. Θάνος Πάλλης, Καθηγητής Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς και Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Ναυτιλιακών Οικονομολόγων (International Association of Maritime Economists – IAME), σε συνεργασία με τον αν. Καθηγητή Γιώργο Βαγγέλα και την ερευνήτρια Εύη Κλαδάκη.  Η μελέτη εξετάζει τη σχέση των δύο χωρών, θεμελιώνοντας προτάσεις πολιτικής για την περαιτέρω βελτίωσή τους, με τελική πρόταση την λειτουργία Ελληνικής Πρεσβείας στον Παναμά.

Να σημειωθεί ότι η μελέτη παρουσιάσθηκε σε κλειστή εκδήλωση που οργάνωσε το ΔΙΚΤΥΟ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Παναμά στην Ελλάδα, και με τη στρατηγική υποστήριξη της Panama Shipping Agency,  που είχε θέμα  “Μια σχέση ειδικού βάρους: Οικονομικοί και Ναυτιλιακοί δεσμοί Παναμά και Ελλάδος”.

Στη συζήτηση, την οποία προλόγισε η Άννα Διαμαντοπούλου και συντόνισε ο σύμβουλος διεθνών σχέσεων του ΔΙΚΤΥΟΥ, Βασίλης Γαβαλάς, έλαβαν μέρος ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης, ο Υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Διπλωματίας Γιάννης Χρυσουλάκης, η Τζούλι Λυμπερόπουλος, Πρέσβης του Παναμά στην Ελλάδα και ο Antonio Taquis Ochoa, Πρόεδρος, Panama Shipping Agency and Services, πρ. Πρέσβης του Παναμά στην Ελλάδα.

Όπως τονίσθηκε στην εκδήλωση η δημιουργία ελληνικής πρεσβείας στον Παναμά με κοινή στήριξη και από τις δύο πλευρές τόσο της Ελλάδας όσο και του κράτους της Κεντρικής Αμερικής, βρίσκεται στην τελική ευθεία. Ήδη από το 1999 υφίσταται πρόταση της Επιτροπής της Βουλής δημοσιευμένη σε ΦΕΚ, η οποία είχε προτείνει την ίδρυση πρεσβείας στον Παναμά.

Η σχέση των δύο χωρών

Στη μελέτη επισημαίνεται ότι πρώτος πυλώνας της ιδιαίτερης σχέσης των δύο χωρών είναι η παρουσία της ελληνικής κοινότητας στον Παναμά. Η αρχή της, συχνά υποτιμημένης, παρουσίας της ελληνικής διασποράς χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα και την κατασκευή της Διώρυγας του Παναμά. Στις ημέρες μας μία ζωντανή ελληνική κοινότητα αναζητά την πρόοδο και την αριστεία, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της χώρας.

Ο δεύτερος πυλώνας των ιδιαίτερων δεσμών Ελλάδας και Παναμά είναι οι διμερείς οικονομικές σχέσεις. Η θαλάσσια οικονομία είναι καθοριστική. Η Διώρυγα του Παναμά διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για το θαλάσσιο εμπόριο, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Ελληνόκτητος στόλος. Η παρουσία ενός δυναμικά αναπτυσσόμενου τομέα μεταφορών και επιχειρήσεων εφοδιαστικής αλυσίδας, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση υλοποίησης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ), και των Ζωνών Ελεύθερου Εμπορίου μετατρέπουν τον Παναμά σε κόμβο εμπορικών συναλλαγών από/προς τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Επωφελούμενος από την καίρια γεωγραφική του θέση για τις (θαλάσσιες) εμπορικές ροές, και παρά το μικρό του μέγεθος και πληθυσμό, ο Παναμάς αποτελεί μια σημαντική οικονομία στην Αμερική και βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης.

Με τον τομέα των υπηρεσιών, τις μεταφορές και το εμπόριο να αποτελούν τις προωθητικές βιομηχανίες για την ανάπτυξη της χώρας, ο Παναμάς προσφέρει τη δυνατότητα στις ελληνικές εταιρείες να αξιοποιήσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες. Ιδιαίτερα σε τομείς, στους οποίους οι ελληνικές εταιρείες διατηρούν σημαντική εμπειρία, γνώση και ανταγωνιστικότητα. Οι τομείς αυτοί συμπεριλαμβάνουν κυρίως τη ναυτιλία και τις μεταφορές, την παραγωγή τσιμέντου, την κατασκευή ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού και όχι μόνο. Οι αυξανόμενοι όγκοι του διμερούς εμπορίου Ελλάδας-Παναμά και το θετικό εμπορικό ισοζύγιο για την ελληνική οικονομία αναδεικνύουν τις υπάρχουσες ευκαιρίες για την ελληνική επιχειρηματικότητα.

Η ναυτιλία

Η ναυτιλία είναι το τρίτο θεμέλιο της ιδιαίτερης σχέσης Ελλάδας και Παναμά. Ο Παναμάς και η Ελλάδα, αποτελούν δύο από τα δημοφιλέστερα νηολόγια στον κόσμο, απασχολώντας σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό σε θάλασσα και στεριά. Ταυτόχρονα, και οι δύο χώρες, αποτελούν σήμερα σημαντικούς κόμβους στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, διευκολύνοντας αποτελεσματικά τις παγκόσμιες, περιφερειακές και εθνικές εμπορικές ροές.

Η ελληνόκτητος ναυτιλία διατηρεί την ηγετική της παρουσία στην παγκόσμια ναυτιλία έχοντας τον Παναμά υψηλά στη λίστα των προτιμώμενων διεθνών νηολογίων. Συνολικά, 163 Έλληνες  πλοιοκτήτες, ή το 15%, του συνόλου, έχουν επιλέξει να νηολογήσουν ένα ή περισσότερα πλοία τους στο νηολόγιο του Παναμά. Ο Παναμάς έχει αναδειχθεί στο πλέον δημοφιλές κράτος-σημαία στον κόσμο, με σημαντικό ρόλο στην επιτυχία αυτή να διαδραματίζει η εμπιστοσύνη των Ελλήνων πλοιοκτητών. Τα ελληνόκτητα πλοία που φέρουν τη σημαία του Παναμά αποτελούν το σημαντικό 9% του συνόλου των πλοίων που είναι εγγεγραμμένα στο συγκεκριμένο νηολόγιο.

Επιπλέον, ο ελληνόκτητος στόλος, κυρίως δεξαμενόπλοια και πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου, αντιπροσωπεύει το 25% των συνολικών προσεγγίσεων στους λιμένες του Παναμά ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που αντιστοιχεί στη ναυτιλία κάθε άλλης χώρας. Η παρουσία της ελληνικής ναυτιλίας είναι εξίσου σημαντική στις διελεύσεις πλοίων από τη Διώρυγα του Παναμά.

Τα προαναφερθέντα αναδεικνύουν την αξία της δημιουργίας συνθηκών που θα ενισχύσουν τα οφέλη της εμπιστοσύνης των Ελλήνων πλοιοκτητών στον Παναμά και θα αναπτύξουν περαιτέρω τις υφιστάμενες ναυτιλιακές σχέσεις. Η Ελλάδα είναι ένας πολύτιμος εμπορικός και θαλάσσιος εταίρος για τον Παναμά – και το αντίστροφο – μια σχέση η οποία αξίζει να υποστηριχθεί και να ενισχυθεί.

Ίδρυση Ελληνικής Πρεσβείας

Για να επωφεληθεί η ελληνική ναυτιλία και η ευρύτερη επιχειρηματικότητα από αυτές τις συνθήκες, μια προσεκτικά σχεδιασμένη στρατηγική θα πρέπει να συνδέεται με διαρκή διοικητική υποστήριξη. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η μόνιμη διπλωματική παρουσία της Ελλάδας στον Παναμά, μέσω της ίδρυσης και  λειτουργίας Ελληνικής Πρεσβείας στην χώρα.

Η ίδρυση Ελληνικής Πρεσβείας στον Παναμά θα επιτρέψει τη διεύρυνση του διμερούς εμπορίου και θα υποστηρίξει τις ελληνικές άμεσες επενδύσεις στον Παναμά και αντίστροφα. Ενδεικτικά, τέσσερις από τις έξι ευρωπαϊκές χώρες με τις σημαντικότερες Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στον Παναμά (Ισπανία, Ολλανδία, Ιταλία και Γερμανία) διαθέτουν ήδη Πρεσβείες στη χώρα. Πρεσβεία στο Παναμά διατηρούν επίσης σειρά από άλλες χώρες της Ευρώπης, Η παρουσία των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου παραμένει περιορισμένη, καθώς μόνο η Τουρκία διατηρεί Πρεσβεία στον Παναμά, αν και δεν συγκαταλέγεται στους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους και επενδυτές στη χώρα. Σήμερα, τα ελληνικά συμφέροντα στον Παναμά εκπροσωπούνται από την ελληνική πρεσβεία στο Μεξικό.

Η λειτουργία Ελληνικής Πρεσβείας στον Παναμά θα διευκόλυνε τις ανάγκες, λειτουργικές και στρατηγικές, της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας, και των Ελλήνων ναυτικών οι οποίοι στελεχώνουν τα ελληνόκτητα πλοία τα οποία προσεγγίζουν τους λιμένες η διαπλέουν τη Διώρυγα του Παναμά. Επιπλέον, θα διεύρυνε τις προοπτικές για επέκταση των υφιστάμενων τουριστικών ανταλλαγών μεταξύ των δύο χωρών.

Συνοπτικά, η επεξεργασία και παρουσίαση των δεδομένων και πληροφοριών που παρέχονται στην παρούσα μελέτη, αποκαλύπτει τη χρησιμότητα περαιτέρω ενίσχυσης των διμερών σχέσεων μεταξύ Παναμά και Ελλάδας. Η παρουσία της δυναμικής ελληνικής κοινότητας στον Παναμά, η δυναμική του διμερούς εμπορίου οι ισχυροί θαλάσσιοι δεσμοί, και τα ναυτιλιακά συμφέροντα των δύο εθνών, θεμελιώνουν την ανάγκη για μια ισχυρότερη διπλωματική αποστολή της Ελλάδας στον Παναμά, ώστε να ενισχυθούν οι υπάρχουσες οικονομικές σχέσεις και να τεθεί το πλαίσιο για την επέκτασή τους προς αμοιβαίο όφελος των δύο χωρών.

Το 1999, η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων του ελληνικού κοινοβουλίου πρότεινε τη σύσταση διπλωματικών και προξενικών αρχών σε αριθμό χωρών. Το Ελληνικό κοινοβούλιο το υπερψήφισε, και η συγκεκριμένη πρόταση μετατράπηκε σε Νόμο (ΦΕΚ 55/1999). Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ίδρυση Ελληνικής Πρεσβείας στον Παναμά. Δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή για την υλοποίησή του.