ΕΕ: Επαρκείς κατώτατοι μισθοί για αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης σε όλα τα κράτη μέλη

Σε νέα ευρωπαϊκή οδηγία η οποία θα διασφαλίζει κατώτατους μισθούς, το ύψος των οποίων θα εγγυάται αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τους εργαζομένους, κατέληξαν μετά από πολύχρονες διαπραγματεύσεις οι εκπρόσωπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ύψος των κατώτατων αμοιβών θα πρέπει να διαμορφωθεί το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και το 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού, ενώ οι συλλογικές διαπραγματεύσεις θα πρέπει να ενισχυθούν – σε όλες τις χώρες – ώστε να καλύπτουν τουλάχιστον από το 80% των εργαζομένων.

Οι διαφορές 

Σημειώνεται πως στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι 21 από τις 27 χώρες ορίζουν τον κατώτατο μισθό με βάση το ισχύοντα νόμο, ενώ στις υπόλοιπες έξι (Αυστρία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Ιταλία και Σουηδία) τα επίπεδα των μισθών καθορίζονται μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Οι μηνιαίοι κατώτατοι μισθοί (αποτυπωμένοι σε ευρώ) διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της Ένωσης και κυμαίνονται από 332 ευρώ στη Βουλγαρία ο χαμηλότερος έως 2.202 ευρώ στο Λουξεμβούργο ο υψηλότερος (στοιχεία Eurostat 2021).

Η νέα οδηγία, την οποία διαπραγματεύτηκαν οι αρμόδιοι ευρωβουλευτές εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από την επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, πριν υποβληθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια.

Τι αποφασίστηκε 

Η συμφωνία προβλέπει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν κατά πόσον οι υφιστάμενοι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί τους (δηλαδή ο χαμηλότερος μισθός που επιτρέπεται) είναι επαρκείς για να εξασφαλίσουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές τους κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, την αγοραστική τους δύναμη ή τα μακροπρόθεσμα εθνικά επίπεδα παραγωγικότητας και εξελίξεις.

Για την αξιολόγηση της επάρκειας, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να καθορίσουν ένα «καλάθι αγαθών και υπηρεσιών» σε πραγματικές τιμές. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να εφαρμόζουν ενδεικτικές τιμές αναφοράς που χρησιμοποιούνται ευρέως διεθνώς, όπως το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και το 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού.

Τα κράτη μέλη στα οποία λιγότερο από το 80% του εργατικού δυναμικού προστατεύεται από συλλογική σύμβαση θα πρέπει να καταρτίσουν σχέδιο δράσης για τη σταδιακή αύξηση της κάλυψης αυτής. Για τον σχεδιασμό της βέλτιστης στρατηγικής για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να εμπλέκουν τους κοινωνικούς εταίρους και να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται και να δημοσιοποιούν το σχέδιο.

Το συμφωνηθέν κείμενο προβλέπει επίσης την υποχρέωση των χωρών της ΕΕ να θεσπίσουν ένα σύστημα για την εφαρμογή των κανόνων, το οποίο θα περιλαμβάνει αξιόπιστη παρακολούθηση, ελέγχους και επιτόπιες επιθεωρήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και να αντιμετωπίζεται η καταχρηστική υπεργολαβία, η ψευδής αυτοαπασχόληση, οι μη καταγεγραμμένες υπερωρίες ή η αυξημένη ένταση εργασίας.

Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν το δικαίωμα προσφυγής των εργαζομένων των οποίων τα δικαιώματα έχουν παραβιαστεί. Οι αρχές πρέπει επίσης να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων.