Ο όρος «Σιωπηρή Παραίτηση» είναι κάτι παραπάνω από ανοησία

Έχουν περάσει περισσότερα από 100 χρόνια που οι εργοδότες προσπαθούν να μπουν στο μυαλό των υπαλλήλων τους. Το 1920, ο Whiting Williams, πρώην διευθυντής προσωπικού σε χαλυβουργική εταιρεία, εργάστηκε κρυφά, ακόμη και ως εργάτης, πριν ξεκινήσει να γράφει το βιβλίο του με τίτλο What’s on the worker’s mind: by one who put on overalls to find out.

Φέτος, δημοφιλές βίντεο στο TikTok σχετικά με τη «σιωπηρή παραίτηση» οδήγησε ειδικούς σε θέματα παρακίνησης ανθρώπινου δυναμικού να εργάζονται σκληρά, προκειμένου να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει. Σύμφωνα με την Gallup, περίπου οι μισοί Αμερικανοί παραιτούνται σιωπηρά και τους ορίζει ως τους εργαζομένους που «δεν υπερβαίνουν τα όρια στην εργασία τους και απλώς εκτελούν τα καθήκοντα που ορίζονται από το πόστο τους». Ειδικοί και οι σύμβουλοι ανθρώπινου δυναμικού προσπάθησαν αμέσως να λάβουν δράση και να δώσουν συμβουλές σχετικά με το πώς μπορεί να διορθωθεί το εν λόγω πρόβλημα. Άρθρο στο Harvard Business Review πρότεινε στους διευθυντές να σκεφθούν το εξής ερώτημα: «Πρόκειται για πρόβλημα αυτών που συνεργάζομαι άμεσα ή πρόκειται για κάποιο πρόβλημα που αφορά εμένα και τις ηγετικές μου ικανότητες;».

Διαβάστε επίσης: Οι αντιδράσεις στη Σιωπηρή Παραίτηση αρχίζουν να «κάνουν θόρυβο»

Δεν νομίζω, όμως, ότι πρόκειται για πρόβλημα. Πρώτον, τα στοιχεία της έρευνας από τη Gallup δείχνουν ότι η σιωπηρή παραίτηση δεν είναι κάτι το καινούριο ούτε πρόκειται για μία νέα τάση. Λίγο λιγότερο από το ένα τρίτο των εργαζομένων στις ΗΠΑ έδειχναν κάποια «αφοσίωση» στα καθήκοντά τους και σχεδόν το ένα πέμπτο εξ αυτών ξεκίνησαν, κατά το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, να νιώθουν αποστασιοποιημένοι από τις αρμοδιότητές τους (σύμφωνα με τη Gallup όσοι «παραιτούνται σιωπηρά» δεν ανήκουν σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες). Με την πάροδο των ετών τα ποσοστά αυτά ξεκίνησαν να αλλάζουν, συνάδουν, όμως, απόλυτα με τον μέσο όρο από το 2000.

Δεύτερον, θα προσέθετα ότι, εάν το προσωπικό σας κάνει καθημερινά αυτό ακριβώς που του ζητάτε, δεν «παραιτούνται σιωπηρά», αλλά «εργάζονται» όπως πρέπει. Ορισμένοι εργαζόμενοι θα καθοδηγούνται πάντα από τη φιλοδοξία τους, την ευχαρίστηση, την τελειομανία τους ή  και την ανασφάλεια που τους διακατέχει να κάνουν περισσότερα από όσα τους ζητάνε, αλλά αν περιμένετε από όλους τους εργαζομένους να το κάνουν αυτό, τότε δεν αναφερόμαστε πια σε εργαζομένους που κάνουν περισσότερα από όσα πρέπει.

Πράγματι, οι εταιρείες που έχουν οικοδομήσει το επιχειρηματικό τους μοντέλο πάνω στους ανθρώπους που κάνουν συνεχώς περισσότερα από όσα ορίζουν οι αρμοδιότητές τους κινδυνεύουν σημαντικά. Τα προβλήματα που προέκυψαν στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτό το καλοκαίρι, αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: επιχειρήσεις, όπως η Avanti, βασίζονταν επί χρόνια στο προσωπικό που δούλευε εθελοντικά επιπλέον βάρδιες στα ρεπό του- όταν το προσωπικό σταμάτησε να το κάνει αυτό, η υπηρεσία κατέρρευσε.

Ομοίως, πολλές εταιρείες στη βιομηχανία βιντεοπαιχνιδιών βασίστηκαν στην πολύωρη εργασία των υπαλλήλων τους για να τηρήσουν τις προθεσμίες. Ορισμένοι στον κλάδο υποστηρίζουν ότι η τάση αυτή εξελίχθηκε σε μια μόνιμη «κουλτούρα πολύωρης εργασίας». Σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Ένωσης Προγραμματιστών Παιχνιδιών, το 2019, το 42% των προγραμματιστών δήλωσε ότι η πολύωρη εργασία ήταν δεδομένη στον κλάδο τους και ότι μόνο το 8% εξ αυτών πληρωνόταν για υπερωρίες τους.

Διαβάστε επίσης: Η «σιωπηρή παραίτηση» και η Ελλάδα

Ο Shaun Rutland, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας παιχνιδιών, Hutch, υποστηρίζει ότι τα ακραία ωράρια εργασίας, όταν είσαι νέος, ενδεχομένως να ενισχύουν το αίσθημα της συναδελφικότητας, αλλά μπορεί να βλάψουν την υγεία και τις σχέσεις των υπαλλήλων, βλάπτοντας, τελικά, και την ίδια την εταιρεία. Ο ίδιος θυμάται ότι, όταν ήταν νέος, έπρεπε να δουλεύει για μήνες, από τις 8 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. «Ήμουν τόσο ευγνώμων που κατάφερα να βρω θέση εργασίας στον τομέα των παιχνιδιών που αυτό που σκεφτόμουν ήταν: “αυτό είναι, θα κάνω το καλύτερο δυνατό”, [αλλά] τελικά κουράστηκα απίστευτα πολύ».

Επιπροσθέτως, δεν είναι παραγωγικό οι εργαζόμενοι να εργάζονται πολύ περισσότερο απ’όσο χρειάζεται. Μελέτη της Erin Reed, καθηγήτριας διοίκησης επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο McMaster, στον Καναδά, διαπίστωσε ότι οι διευθυντές δεν μπορούσαν να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ εκείνων που εργάζονταν 80 ώρες την εβδομάδα και εκείνων που απλώς προσποιούνταν ότι εργάζονται.

Ο πανικός που επικρατεί στις εταιρείες σχετικά με τη «σιωπηρή παραίτηση» κρύβει και κάτι βαθύτερο: την ιδέα ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν «αποστασιοποιηθεί ψυχολογικά» από τους εργοδότες τους, επειδή οι «ανάγκες τους από την εργασία τους δεν ικανοποιούνται πλήρως», υποστηρίζει η Gallup. Τι γίνεται, όμως, εάν κάποιος αγαπάει τη δουλειά του, αλλά όχι τον οργανισμό για τον οποίο εργάζεται, ή το αντίστροφο; Τι γίνεται εάν ο «σκοπός» έχει σημασία για ορισμένους υπαλλήλους, αλλά όχι για όλους; Τι γίνεται εάν κάποιοι κάνουν τη δουλειά τους αποκλειστικά και μόνο για τα χρήματα, αλλά συνεχίζουν να είναι πολύ καλοί σε αυτήν;

Η συμβουλή μου προς τους εργοδότες είναι να βγουν από το μυαλό των εργαζομένων, να σταματήσουν να ανησυχούν εάν τους αγαπούν ή όχι και να επικεντρωθούν στην απόδοσή τους. Κάνουν καλά τη δουλειά τους ή όχι; Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει νόημα να τους ρωτούν πώς αισθάνονται. Ωστόσο, αν πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν έρευνες σχετικά με το κατά πόσο οι εργαζόμενοι νιώθουν κάποια αφοσίωση στις αρμοδιότητές τους, η εμπειρία μου από συνομιλίες με εργαζόμενους εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια έχει δείξει ότι θα πρέπει να τους κάνουν μόνο τρεις ερωτήσεις. Πιστεύετε ότι η εργασία σας βλάπτει την υγεία σας; Έχετε έναν αξιοπρεπή προϊστάμενο; Θεωρείτε ότι πληρώνεστε σωστά;

Κατά βάση, η όλη φασαρία της «σιωπηρής παραίτησης» αναφέρεται σε μια λανθασμένη και τοξική αντίληψη της σχέσης μεταξύ των εταιρειών και του προσωπικού τους. Οι εργοδότες δεν χρειάζεται να ικανοποιούν κάθε ψυχολογική ανάγκη των εργαζομένων και οι εργαζόμενοι δεν χρειάζεται να είναι «παθιασμένοι» με τη δουλειά τους. Τι θα λέγατε για μια απλή συμβατική σχέση αμοιβαίου σεβασμού και σαφώς καθορισμένων υποχρεώσεων; Θα το ονομάσω «εργασία για ενήλικες». Τώρα πρέπει απλώς να κάνω ένα βίντεο στο TikTok σχετικά με αυτή.