Το fracking νέο πεδίο αντιπαράθεσης στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης [ΧΑΡΤΗΣ]

Με όλη την Ευρώπη να αναζητά τρόπους για επάρκεια ενέργειας ειδικά ενόψει του χειμώνα με τον κύριο προμηθευτή, τη Ρωσία, να βρίσκεται σε κόντρα με τις περισσότερες κυβερνήσεις με αφορμή τις κυρώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία, χώρες όπως η Γερμανία εξετάζουν πλέον λύσεις που είχαν απορρίψει πριν από λίγα μόλις χρόνια: Τη σχιστολιθική εξόρυξη φυσικού αερίου. Το λεγόμενο «fracking» είναι ήδη πολύ δημοφιλής μέθοδος στην Αμερική, αν και δεν λείπουν από εκεί –όπως και από την Ευρώπη- πολύ έντονες αντιδράσεις από επικριτές που κάνουν λόγο για καταστροφή του περιβάλλοντος.

Η συζήτηση για επαναφορά της μεθόδου αυτής τώρα έχει αρχίσει να γίνεται στη Γερμανία, χώρα που όχι μόνο έχει τεράστιες απαιτήσεις σε ενέργεια λόγω της βαριάς βιομηχανίας που διαθέτει, αλλά και επειδή προχωρά εδώ και χρόνια σε πρόγραμμα κλεισίματος πυρηνικών εργοστασίων, το οποίο πλέον λόγω ζητημάτων ασφαλείας είναι δύσκολο να αναστραφεί.

Διαβάστε επίσης – Explainer: Γιατί το fracking δεν μπορεί να λύσει την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης

Το συγκυβερνών κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών (FDP) προτείνει τώρα να εξεταστεί πιθανή άρση της απαγόρευσης του fracking που ισχύει από το 2017, με στόχο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της επάρκειας σε φυσικό αέριο που αντιμετωπίζει η χώρα. Μια τέτοια κίνηση φαίνεται ότι θα υποστήριζαν και μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας όπως είναι όσες ανήκουν στον κλάδο των χημικών και άλλες. Αυτές έχουν τεράστιες ανάγκες σε ενέργεια και πληρώνουν πλέον χρυσό το ηλεκτρικό ρεύμα που παράγεται από φυσικό αέριο με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να μειώσουν την παραγωγή, να ανεβάζουν τις τιμές ή ακόμη και να εξετάσουν να μεταφέρουν αλλού μονάδες παραγωγής τους. Από την άλλη κόμματα όπως οι Πράσινοι, αλλά και μεγάλη μερίδα των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) που επίσης συγκυβερνούν, αντιστέκονται σθεναρά για περιβαλλοντικούς λόγους.

Υπάρχουν επίσης κι άλλες φωνές στη χώρα υπέρ του fracking, όπως αυτή του συντηρητικού πρωθυπουργού του κρατιδίου της Βαυαρίας, Markus Söder, ο οποίος το καλοκαίρι είχε αναρωτηθεί δημοσίως: «Δεν θα ήταν σκόπιμο για τη Γερμανία να σκεφτεί εάν θέλει να χρησιμοποιήσει τη δική της ικανότητα (παραγωγής) φυσικού αερίου;»

Ο Söder από την άλλη εμφανίζεται πιο ψύχραιμος να ξεκινήσει το fracking στο δικό του κρατίδιο της Βαυαρίας και πιο πρόθυμος να αρχίσει στο βόρειο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, όπου βρίσκονται οι τρεις εναπομείναντες πυρηνικοί αντιδραστήρες που το Βερολίνο μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί το επόμενο έτος, σχολίαζε η Wall Street Journal. Στο κρατίδιο αυτό εξακολουθούν να υπάρχουν αντιδράσεις κατά τις πυρηνικής ενέργειας. Η κυβέρνηση σχεδιάζει επί του παρόντος να κλείσει τον αντιδραστήρα της Κάτω Σαξονίας σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα τον Δεκέμβριο και να διατηρήσει σε λειτουργία τα άλλα δύο εργοστάσια ένα από τα οποία βρίσκεται στη Βαυαρία.

Εδώ και λίγες ημέρες ακόμη και το περιοδικό Spiegel που ανήκει στον πολιτικό χώρο της αριστεράς αναρωτήθηκε γιατί ακριβώς το fracking παραμένει τόσο μεγάλο ταμπού, αναφέρει επίσης η αμερικανική εφημερίδα.

Μεγάλες αντιδράσεις

Για να γίνει πάντως οτιδήποτε στη Γερμανία και αλλού στην Ευρώπη θα πρέπει να καμφθούν και αντιδράσεις από το κοινό και περιβαλλοντικές οργανώσεις καθώς η μέθοδος δεν είναι ακριβώς κάτι που θα μπορούσε να ονομαστεί ως φιλική προς το περιβάλλον. Γκάλοπ στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού έδειξαν ότι μόνο το 27% των ερωτηθέντων υποστήριξε το fracking, σε σύγκριση με το 81% που υποστηρίζει περισσότερη αιολική ενέργεια και το 61% που υποστηρίζει την καύση περισσότερου άνθρακα ως λύσεις στην επικείμενη ενεργειακή κρίση της Γερμανίας.

Τι είναι το fracking

Το fracking -που τεχνικά ονομάζεται υδραυλική ρηγμάτωση (hydraulic fracturing)- περιλαμβάνει τη διοχέτευση νερού, άμμου και χημικών ουσιών με πολύ υψηλή πίεση σε σχιστολιθικά πετρώματα για τη δημιουργία ρωγμών, μέσω των οποίων το παγιδευμένο στο υπέδαφος αέριο μπορεί να ρέει και να βγει στην επιφάνεια. Αυτό από περιβαλλοντικής άποψης μπορεί να προκαλεί σημαντικές μεταβολές στο υπέδαφος αλλά και στην επιφάνεια.

Στην παραγωγή φυσικού αερίου, όπως αναφέρει η συμβουλευτική εταιρεία Pinsent Masons, γίνεται διάκριση μεταξύ «συμβατικών» και «μη συμβατικών» κοιτασμάτων, ανάλογα με τη διαπερατότητα των πετρωμάτων. Κατά τη διάτρηση σε συμβατικά κοιτάσματα αερίου, το αέριο μπορεί να ρέει με φυσικό τρόπο προς την επιφάνεια λόγω της υπάρχουσας πίεσης.

Από το 1961 η Γερμανία άρχισε να χρησιμοποιεί το fracking στη συμβατική παραγωγή φυσικού αερίου, για να αυξήσει τους ρυθμούς παραγωγής ή να τους διατηρήσει σταθερούς. Η χρήση του fracking είναι απαραίτητη για την απελευθέρωση μη συμβατικών αερίων, όπως το σχιστολιθικό αέριο και το μεθάνιο με βάση τον άνθρακα που αποθηκεύονται σε πυκνά στρώματα βράχου, όπως αναφέρεται.

Το γερμανικό πακέτο νόμου για το fracking που τέθηκε σε ισχύ το 2016 έκανε πολύ πιο αυστηρές τις ήδη υπάρχουσες απαιτήσεις διαφύλαξης του νερού και της φύσης για τη χρήση του fracking σε μη συμβατικά κοιτάσματα αερίου. Σκοπός του νόμου ήταν η διασφάλιση της προστασίας της υγείας και της ποιότητας του πόσιμου νερού. Ο νόμος εφάρμοσε επιστημονικά εποπτευόμενα μέτρα για τη συλλογή εμπειρικών δεδομένων σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και στο υπέδαφος της μεθόδου αυτής.