Λιμάνια: Νέα μοντέλα αξιοποίησης και η Αλεξανδρούπολη

Μία νέα ευκαιρία για επιλογή διαφορετικού μοντέλου αξιοποίησης των λιμανιών βλέπει ότι διανοίγεται μετά την κυβερνητική απόφαση για ματαίωση του διαγωνισμού πώλησης του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης που αποκάλυψαν «ΤΑ ΝΕΑ» o Θάνος Πάλλης, καθηγητής Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Ενισχυτικό της άποψης αυτής είναι σύμφωνα με τον ίδιο το γεγονός ότι ενδυναμώνεται πανευρωπαϊκά η συζήτηση για τη γεωστρατηγική σημασία των λιμένων, όπως προκύπτει και από τις εξελίξεις στο λιμάνι του Αμβούργου.

Διαβάστε επίσης – Mητσοτάκης: Γιατί ματαιώνεται ο διαγωνισμός για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης

Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο Θάνος Πάλλης εξηγεί ότι το μοντέλο που κυριαρχεί στην αξιοποίηση των λιμανιών στην Ευρώπη είναι «δημόσιος φορέας διοίκησης – ιδιώτες πάροχοι υπηρεσιών» και δεν αμφισβητείται. Αλλάζουν όμως, όπως λέει, τα χαρακτηριστικά του. Πρώτον, υπάρχει μεγαλύτερη έμφαση στην ενίσχυση του ανταγωνισμού και την αποφυγή ελέγχου των λιμένων από ναυτιλιακές εταιρείες και τις συμμαχίες τους. Αφετέρου, πληθαίνουν οι συγχωνεύσεις λιμενικών αρχών, για παράδειγμα σε Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Καναδά, αλλά και την Κίνα, με σκοπό τον ορθολογικό σχεδιασμό των υποδομών, την προσαρμογή στο νέο ενεργειακό περιβάλλον και την ισχυροποίηση των λιμενικών αρχών έναντι των χρηστών τους.

Στην Ελλάδα, δυστυχώς, συμπληρώνει, καμία πτυχή αυτής της συζήτησης δεν βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ η επιλογή σποραδικών πωλήσεων λιμένων, σε συνδυασμό με την απραξία όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο των μικρότερων λιμένων, απομακρύνει ακόμα περισσότερο την προοπτική μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για το ελληνικό λιμενικό σύστημα.

Κληθείς να σχολιάσει την πρόσφατη κυβερνητική απόφαση για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ο Θάνος Πάλλης είπε ότι «προφανώς, η κυβερνητική απόφαση εντάσσεται στον γεωπολιτικό σχεδιασμό της χώρας μας, και θα μπορούσα να προσθέσω ότι από αυτή την άποψη υπάρχουν ενδείξεις πως δεν ξάφνιασε τους εμπλεκόμενους. Αν συνυπολογίσουμε ότι η δραστηριότητα του συγκεκριμένου λιμένα παραμένει συγκριτικά μικρή ίσως αποτελέσει μεμονωμένη απόφαση». Πρόσθεσε ότι παραμένει όμως μια σημαντική εξέλιξη καθώς αναδεικνύει τους κινδύνους τους οποίους παράγει το ιδιόμορφο ελληνικό πρότυπο αποκρατικοποιήσεων της λιμενικής βιομηχανίας. Η ακύρωση του διαγωνισμού είναι μια υπενθύμιση της γεωστρατηγικής σημασίας των λιμένων. Ερχεται μάλιστα σε μια χρονική στιγμή όπου ανάλογη συζήτηση γίνεται σε όλη την Ευρώπη, με αφορμή τις εξελίξεις στο Αμβούργο.

Νέες προκλήσεις

Με αφορμή την εξέλιξη αυτή ο Θάνος Πάλλης υπογραμμίζει τις νέες προκλήσεις για τα λιμάνια, καθώς όπως σημειώνει το θαλάσσιο εμπόριο συγκεντρώνεται ολοένα και περισσότερο σε λίγες και ισχυρές συμμαχίες ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών οι οποίες αποκτούν σημαντική διαπραγματευτική δύναμη στις συνθήκες εξυπηρέτησής τους και στα κόστη που επιβάλλουν στις τοπικές οικονομίες – πιέζοντας τις τοπικές επιχειρήσεις, μεταφορικές αλυσίδες, και τελικά καταναλωτές.

Σε αυτές τις συνθήκες, η πώληση του λιμανιού, ανεξαρτήτως αγοραστή, είναι δυνητικά καταστροφική επιλογή, τονίζει ο καθηγητής του ΠΑΠΕΙ. Η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας προϋποθέτει την παρουσία ιδιωτικών παρόχων λιμενικών υπηρεσιών και έναν ιδιαίτερα ισχυρό δημόσιο φορέα διοίκησης λιμένα. Θα ήταν χρήσιμο λοιπόν, συνεχίζει, να χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση για αλλαγή πολιτικής και το ΤΑΙΠΕΔ για αλλαγή πλεύσης. Να κινηθεί με τον ίδιο τρόπο και στους διαγωνισμούς της Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου και Βόλου οι οποίοι βρίσκονται σε εξέλιξη. Εξάλλου, αν προχωρήσει σε παραχωρήσεις χρήσεων είναι περισσότερο από δεδομένο ότι υπάρχουν αρκετοί ενδιαφερόμενοι επενδυτές.

Πηγή: Εντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ