Χρηματιστήριο Αθηνών: Το εκλογικό παζλ των ελληνικών μετοχών

Στη σημειολογία των αγορών, οι βουλευτικές εκλογές παίζουν τον δικό τους ρόλο στα εγχώρια χρηματιστηριακά δρώμενα. Μνημειώδεις ήταν, π.χ., τη δεκαετία του ’90 οι αντεγκλήσεις «γαλάζιων» και «πράσινων» επιχειρηματιών και οι διακυμάνσεις των αντίστοιχων «γαλάζιων» και «πράσινων» χαρτιών, αν και σήμερα το γεγονός ότι το 63% των ελληνικών μετοχών βρίσκεται στα χέρια των ξένων επενδυτών διαφοροποιεί τα δεδομένα.

Τα στοιχεία από τις 14 εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων 35 ετών δείχνουν πάντως πως στο 85% των περιπτώσεων (12 στις 14 φορές) η εκλογική χρονιά προσέφερε κέρδη στους επενδυτές.

Η «φούσκα του ’99»

Οι δύο περιπτώσεις απωλειών αφορούσαν τις εκλογές του 2000 (-38,8%) κατά τη δεύτερη κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη (9.4.2000) όπου επιλεκτικές αγορές «κρατικών χαρτιών» στο τέλος των συναλλαγών «κρατούσαν» τεχνητά το χρηματιστήριο πριν από τις εκλογές, το οποίο και κατέρρευσε αμέσως μετά, καθώς έσκασε πλήρως και η «φούσκα του ’99», όπως και αυτές του 2015 (-23,6%) κατά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ στην εξουσία, απόρροια κυρίως των επιπτώσεων του «Varoufakis effect», όπως αποκαλούνταν τότε το πρώτο εξάμηνο του έτους κατά την πρώτη κυβέρνηση του Αλ. Τσίπρα.

Εκλογές: Ποιες παροχές ετοιμάζει η κυβέρνηση

Στις ιδιαιτερότητες της 35ετούς περιόδου οι χρονιές με τα μεγαλύτερα κέρδη, καθώς σημειώθηκαν κατά τις εκλογές του 1990 (+102,9%) κατά τη νίκη της ΝΔ με στήριξη ΔΗΑΝΑ υπό τον Κωσταντίνο Μητσοτάκη και κατά τις εκλογές του 2019 (+49,5%) κατά τη νίκη της ΝΔ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Συνεργασία

Στις εκλογές που έγιναν στις 18.6.1989, όπου η νίκη της ΝΔ υπό τον Κ. Μητσοτάκη οδήγησε στην κυβέρνηση συνεργασίας με τον Συνασπισμό υπό τον Τζαννή Τζαννετάκη, η Σοφοκλέους, όπως αποκαλούνταν τότε, σημείωνε πτώση τον πρώτο μήνα μετά τις εκλογές και κέρδη 39% τρεις μήνες αργότερα.

Στις 5.11.1989, στις οποίες η νίκη της ΝΔ οδήγησε στην οικουμενική κυβέρνηση υπό τον καθηγητή Ξ. Ζολώτα, η πτώση των μετοχών τον πρώτο μήνα διαμορφώθηκε στο 14,5%. Στις 9.4.1990 η ΝΔ υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη κερδίζει τις εκλογές και η κοινοβουλευτική αυτοδυναμία της οδηγεί σε άνοδο 144,21% σε ορίζοντα τριών μηνών.

Η νέα νίκη ΠαΣοΚ

Με τη στήριξη του ενός βουλευτή της ΔΗΑΝΑ προς τη ΝΔ, ο Κ. Μητσοτάκης παραμένει στην εξουσία ως τον Οκτώβριο του 1993. Τρεις μήνες μετά τη διεξαγωγή εκλογών στις 10.10.1993, όπου σημειώνεται νίκη του ΠαΣοΚ, η Σοφοκλέους κερδίζει 26%. Ο Ανδρέας Παπανδρέου παραμένει στην πρωθυπουργία ως τις 15 Ιανουαρίου 1995, οπότε αναγκάζεται να αποχωρήσει λόγω της βεβαρημένης υγείας του.

Καθήκοντα πρωθυπουργού αναλαμβάνει ο Κ. Σημίτης, ο οποίος στις 22.9.1996 κερδίζει τις εκλογές. Τους πρώτους 1-3 μήνες οι ελληνικές μετοχές υποχωρούν 3%-4% για να σημειώσουν κέρδη 42% έξι μήνες μετά και να εκτιναχθούν στο ιστορικό τους υψηλό καθώς η εποχή θεωρήθηκε ως «η μητέρα όλων των φουσκών» αφού η αξία των μετοχών στις 17-9-1999 εκτοξεύτηκε στα 212,8 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 182% του ΑΕΠ.

Στις εκλογές της 9.4.2000, όπου σημειώθηκε η τρίτη συνεχής νίκη του ΠαΣοΚ και η δεύτερη υπό τον Κ. Σημίτη, έπειτα από μια εκλογική αναμέτρηση-«θρίλερ», στη σημειολογία των ημερών κυριάρχησε η έκφραση «κόμμα του Χρηματιστηρίου», ενώ η Σοφοκλέους, η οποία τεχνητά κράτησε για την περίοδο των εκλογών, υποχωρεί 21% (τρεις μήνες μετά), για να καταρρεύσει στη συνέχεια. Η πτώση που ακολούθησε ολοκληρώθηκε στο -77% στις 31.3.2003 και οδήγησε σε απώλειες 158 δισ. ευρώ.

Εισροές κεφαλαίων

Στις 7 Μαρτίου 2004 η Νέα Δημοκρατία υπό τον Κώστα Καραμανλή κερδίζει άνετη πλειοψηφία. Η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και οι εισροές ξένων κεφαλαίων που ήλεγξαν το 50% της αγοράς, οδήγησαν το ΧΑ από το χαμηλό τής 31.3.2003 ως το υψηλό στις 31.10.2007 σε άνοδο 263%. Προηγουμένως, εν μέσω παροχών, παρά τη δημοσιονομική εικόνα της χώρας, στις εκλογές στις 16 Σεπτεμβρίου, έχουμε τη νίκη της ΝΔ και τη νέα κυβέρνηση Καραμανλή, την ώρα που η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση/ύφεση ήταν προ των πυλών και οποία βοήθησε στην κατάρρευση του ελληνικού μοντέλου ανάπτυξης με δανεικά.

Στις 4.10.2009 το ΠαΣοΚ υπό τον Γιώργο Παπανδρέου επιστρέφει στην εξουσία.

Τα μνημόνια

Οι μετοχές υποχωρούν, καθώς στα χρηματοοικονομικά κέντρα υπάρχει η αίσθηση ότι η Ελλάδα είναι ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία. Στις 4.4.2010 έχουμε το διάγγελμα στο Καστελλόριζο, καθώς αρχίζει η περιπέτεια των μνημονίων, ενώ από το υψηλό του γενικού δείκτη στις 31.10.2007 ως το χαμηλό στα μέσα του 2012 οι μετοχές έχασαν 183 δισ. ευρώ, με την πτώση αυτή κατά  91% να θεωρείται και η μεγαλύτερη κατάρρευση των ελληνικών μετοχών. Στις εκλογές στις 6.5.2012 έχουμε την πανωλεθρία του δικομματισμού. Η χώρα οδηγείται σε νέες εκλογές στις 17 Ιουνίου 2012, με υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον Π. Πικραμμένο. ΝΔ, ΠαΣοΚ και ΔΗΜΑΡ συμφώνησαν στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας υπό τον Αντώνη Σαμαρά.

Πολιτική αστάθεια

Οι μετοχές κερδίζουν 56% σε έξι μήνες, καθώς ο κίνδυνος της εξόδου της χώρας από το ευρώ έδειχνε να απομακρύνεται. Η ανάκαμψη δεν είχε διάρκεια. Η πολιτική αστάθεια μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2014 και η πτώση της κυβέρνησης Σαμαρά οδήγησαν σε νέα μεγάλη πτώση στην αγορά, η οποία συνεχίστηκε και το 2015, καθώς στις 25 Ιανουαρίου έχουμε την πρώτη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα με τους ΑΝΕΛ με τις μετοχές να υποχωρούν έξι μήνες μετά κατά 20% και την παλαιότερη (από το 1590) γερμανική τράπεζα, την Berenberg, εξετάζοντας τις επιπτώσεις από το «Varoufakis effect», όπως αποκάλεσε το πρώτο εξάμηνο του 2015, να αποφαίνεται ότι «σπάνια μια νέα κυβέρνηση, όπως η πρώτη του Αλ. Τσίπρα με υπουργό Οικονομικών τον Γιάνη Βαρουφάκη, έχει προκαλέσει τόσο μεγάλη ζημιά σε τόσο σύντομο διάστημα».

Η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ και οι πιο έλλογες προσπάθειες επιστροφής στην κανονικότητα εν μέσω νέου μνημονίου οδήγησαν σε μερική άνοδο και των μετοχών. Στις εκλογές στις 7 Ιουλίου του 2019, που έχουμε την άνετη νίκη της ΝΔ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το χρηματιστήριο της Αθήνας σημειώνει σωρευτικά κέρδη 41% το εξάμηνο που προηγήθηκε των εκλογών καθώς οι αγορές «παίζουν» το αποκαλούμενο «Mitsotakis trade», ποντάροντας στη νίκη της ΝΔ, η οποία θεωρείτο ότι θα είναι πιο φιλική προς τις αγορές και την οικονομία, ενώ το ΧΑ σημειώνει τη χρονιά εκείνη την καλύτερη απόδοση παγκοσμίως (+49,5%).

Πηγή: Έντυπη έκδοση Το Βήμα της Κυριακής