Πέτιφορ: Οι κεντρικές τράπεζες επέλεξαν τον ταξικό πόλεμο από την χρηματοπιστωτική σταθερότητα

Εν αναμονή των αποφάσεων για τη νομισματική πολιτική της Federal Reserve σήμερα και της Τράπεζας της Αγγλίας αύριο, η Βρετανή οικονομολόγος Ανν Πέτιφορ ασκεί σκληρή κριτική στην προσήλωση των κεντρικών τραπεζών να τιθασεύοσυν τις πληθωριστικές πιέσεις με οποιοδήποτε κόστος.

Η Πετιφόρ, που προέβλεψε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008 με ένα προφητικό βιβλίο το 2006 για το αυξανόμενο χρέος παγκοσμίως είπε  ότι οι κεντρικές τράπεζες προτιμούν «τον ταξικό πόλεμο από τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», όπως αναφέρει δημοσίευμα του Fortune.

Πληθωρισμός ΗΠΑ: Παραμένει υψηλός σε μια ταραγμένη περίοδο για τη Fed

Η Fed και άλλες κεντρικές τράπεζες έχουν υπογραμμίσει τη στενότητα των αγορών εργασίας και τους υψηλούς μισθούς ως βασικές αιτίες πίσω από τον πληθωρισμό. Όμως, ενώ η χαλάρωση των αγορών εργασίας μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της οικονομίας, σημαίνει επίσης απολύσεις, ανεργία και πιθανή ύφεση.

«Οι δημόσιοι υπάλληλοι που ηγούνται των κεντρικών τραπεζών φαίνονται πρόθυμοι να θυσιάσουν τις ιδιωτικές τράπεζες και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα στη βιασύνη τους να αυξήσουν τα επιτόκια, να συντρίψουν τη ζήτηση, να πειθαρχήσουν τους εργαζόμενους και να συρρικνώσουν το εθνικό εισόδημα», έγραψε στο ενημερωτικό δελτίο Substack.

«Δύσκολο να αντιμετωπίσεις αυτό που κάνουν οι κεντρικοί τραπεζίτες»

Η Silicon Valley Bank έχει δεχθεί το μερίδιο της κριτικής που της αναλογεί για την κατάρρευσή της νωρίτερα αυτό το μήνα, με πολλούς να κατακεραυνώνουν τη διοίκησή της, αλλά η Fed έπαιξε επίσης ρόλο στην πτώση της.

Η Fed έχει κατηγορηθεί ότι μπλόκαρε κάθε διατύπωση σχετικά με τα λάθη του ρυθμιστικού πλαισίου που μπορεί να οδήγησαν στην κατάρρευση της τράπεζας όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη διάσωση της SVB. Η αποτυχία της SVB συνδέθηκε επίσης με την απώλεια αξίας των περιουσιακών της στοιχείων κατά το περασμένο έτος, καθώς η Fed απομακρύνθηκε απότομα από ένα περιβάλλον σχεδόν μηδενικών επιτοκίων. Αυτό κατέστησε την SVB ιδιαίτερα ευάλωτη σε μια κρίση ρευστότητας και άλλες τράπεζες να βρίσκονται σε παρόμοια θέση.

«Το γεγονός είναι ότι δυσκολεύτηκα να αντιμετωπίσω αυτό που κάνουν οι κεντρικοί τραπεζίτες, όχι μόνο με την αύξηση των επιτοκίων, την καταστολή της ζήτησης και τη μείωση των μισθών» σημειώνει η Πετιφόρ. «Μέσω της έλλειψης ανάλυσης, ρύθμισης, εποπτείας και πρόβλεψης – οι κεντρικοί τραπεζίτες έδειξαν αυτή την τελευταία εβδομάδα ότι ήταν έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν τα υψηλά επιτόκια για να διακινδυνεύσουν και να επισπεύσουν ακόμη και χρεοκοπίες τραπεζών και παγκόσμια χρηματοπιστωτική αστάθεια».

Τα βέλη της κριτικής της στράφηκαν και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επειδή συνέχισε την επιθετική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων την περασμένη εβδομάδα, παρά τις πρόσφατες καταρρεύσεις τραπεζών στις ΗΠΑ.

Η Βρετανίδα οικονομολόγος αναφέρθηκε και στη συνέντευξη μεταξύ του πρώην υπουργού Οικονομικών, Λάρυ Σάμερς και του κωμικού και πολιτικού σχολιαστή, Τζον Στιούαρτ. Ο Σάμερς επέμεινε ότι η αύξηση των επιτοκίων και η πάση θυσία αντιμετώπιση του πληθωρισμού ήταν ο σωστός δρόμος προς τα εμπρός, ενώ ο Στιούαρτ τον αμφισβήτησε σχετικά με τον υπέρμετρο ρόλο που έχουν διαδραματίσει τα εταιρικά κέρδη στην τροφοδότηση του πληθωρισμού, ο οποίος έχει λάβει συγκριτικά λίγη προσοχή από τη Fed.

Το βάρος στους εργαζόμενους

Ο πόνος για τους εργαζόμενους και τις ομάδες με χαμηλότερο εισόδημα έχει απεικονιστεί ως αναγκαίο κακό στη μάχη για τη μείωση του πληθωρισμού από τον πρόεδρο της Fed. Τζερόμ Πάουελ και άλλους διακεκριμένους οικονομολόγους, όπως ο Σάμερς. Αλλά η προσέγγιση της στόχευσης της αγοράς εργασίας για τη μείωση του πληθωρισμού έχει επίσης επικριθεί ευρέως σε όλο τον κόσμο. Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι, κατακρίθηκε πέρυσι επειδή ζήτησε από τις βρετανικές επιχειρήσεις να ασκήσουν «αυτοσυγκράτηση» στις διαπραγματεύσεις για αυξήσεις μισθών. Πιο πρόσφατα στις ΗΠΑ, η μέθοδος του Πάουελ έχει καταγγελθεί ότι προκάλεσε χρηματοπιστωτική αστάθεια με την τραπεζική κρίση αυτού του μήνα και ότι τελικά έριξε το βάρος της μείωσης του πληθωρισμού στους ώμους των εργαζομένων.

Η Πετίφορ δεν είναι η μόνη φωνή που επικρίνει τις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών. Πολιτικές προσωπικότητες στις ΗΠΑ, κυρίως της προοδευτικής αριστεράς, συμπεριλαμβανομένων των Σενς, Ελίζαμπεθ Γουόρεν και Μπέρνι Σάντερς, έχουν επίσης επικρίνει τον Πάουελ και τη Fed ότι κινδυνεύουν να οδηγήσουν την οικονομία σε ύφεση και να ρίξουν εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία. Η Γουόρεν πρωτοστάτησε στις επιθέσεις, λέγοντας την Κυριακή ότι ο Πάουελ «απέτυχε» στη δουλειά του και δεν θα έπρεπε πλέον να είναι πρόεδρος. Η ίδια ασκεί εδώ και καιρό κριτική στον Πάουελ για τους κινδύνους που εγκυμονούν τα υψηλά επιτόκια για την αγορά εργασίας, προειδοποιώντας νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η Fed θα μπορούσε να θέσει εκτός εργασίας έως και 2 εκατομμύρια Αμερικανούς μέχρι το τέλος του τρέχοντος κύκλου σύσφιγξης.

Αλλά η εστίαση της Fed στον πληθωρισμό -και ιδιαίτερα στη στενότητα της αγοράς εργασίας, την οποία ο καθηγητής του Wharton, Τζέρεμι Σίγκελ, νωρίτερα αυτό το μήνα αποκάλεσε «μονομανία»- μπορεί να αγνοεί ορισμένα σημαντικά σημεία πίσω από την άνοδο των τιμών. Μια μελέτη του 2022 από το αριστερό Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής διαπίστωσε ότι πάνω από το ήμισυ των αυξήσεων των τιμών για αγαθά και υπηρεσίες μπορεί να αποδοθεί σε μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους μεταξύ των επιχειρήσεων, ενώ μόνο το 8% του πληθωρισμού συνδέεται με το υψηλότερο κόστος εργασίας.

Ο Σίγκελ  δήλωσε στο CNBC αυτόν τον μήνα ότι από την αρχή της πανδημίας , οι μισθοί των εργαζομένων αυξάνονται πιο αργά από τον πληθωρισμό και ήταν «δύσκολο να υποστηρίξει κανείς» ότι το κόστος εργασίας ήταν ο κύριος παράγοντας που συνέβαλε στον πληθωρισμό.

Όσον αφορά το στόχο της Fed για τον πληθωρισμό, ορισμένοι οικονομολόγοι, ανάμεσα τους και  Μοχάμεντ Ελ Eριάν, έχουν υποστηρίξει ότι ο στόχος του 2% είναι ξεπερασμένος και η επίτευξή του θα οδηγούσε σε σοβαρή οικονομική ζημία, ενώ ένα υψηλότερο «σταθερό ποσοστό πληθωρισμού» γύρω στο 3% με 4% θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλο.