Υποδομές: Διαγωνισμοί 308 εκ. ευρώ του ΤΕΕ για έξυπνες γέφυρες και σιδηροδρομικές σήραγγες

Δυόμισι χρόνια περιθώριο δίνει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) για την ολοκλήρωση του έργου που θα αυξήσει το …IQ  των παλαιών γεφυρών της χώρας. Για τις 10 μεγαλύτερες  σιδηροδρομικές σήραγγες  του ΟΣΕ   το χρονοδιάγραμμα είναι πιο σφιχτό καθώς η ανάπτυξη της …ευφυΐας τους θα πρέπει να αναπτυχθεί σε 27 μήνες.  Κι αυτό διότι τα κονδύλια προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα.

«Εξυπνα» θα γίνουν τα 10 πιο μεγάλα τούνελ

Διαγωνισμοί

Έτσι, το ΤΕΕ προκήρυξε την Τετάρτη τον δεύτερο διεθνή διαγωνισμό για τη σύναψη Συμφωνίας-Πλαίσιο για το έργο «Έξυπνες Γέφυρες Περιφερειών» συνολικού προϋπολογισμού 120,23 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα προαίρεσης 50%. Είχε προηγηθεί τον περασμένο Απρίλιο η προκήρυξη της πρώτης φάσης του έργου, προϋπολογισμού 157,92 εκατ. ευρώ.  Παράλληλα, στην τελευταία της συνεδρίαση, η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ ενέκρινε την προκήρυξη διαγωνισμού για την αναβάθμιση των υποδομών ασφάλειας των δέκα μεγαλύτερων σιδηροδρομικών σηράγγων του ΟΣΕ  με χρήση έξυπνων ΙοΤ (Internet of Things) συστημάτων, δαπάνης 30 εκατ. ευρώ. Στόχος και των τριών έργων είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων σε κρίσιμες υποδομές της χώρας, ζήτημα που αναδείχθηκε με δραματικό τρόπο έπειτα από το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών.

Έξυπνες γέφυρες

Όσον αφορά στις  «Έξυπνες Γέφυρες» αντικείμενο του έργου είναι η εγκατάσταση συστημάτων για τη «ζωντανή» παρακολούθηση της κατάστασης 260 γεφυρών  του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου  σε ολόκληρη τη χώρα ώστε να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως τα προβλήματα που θα προκύπτουν. Πρόκειται για σημαντικές υποδομές της χώρας που στην πλειονότητά τους έχουν   κατασκευαστεί το διάστημα 1950 – 1990  και πλέον διανύουν τα χρόνια της ..τρίτης ηλικίας, επιβαρημένες από την έκθεσή τους σε δυσμενείς και διαβρωτικές συνθήκες.

Η ανάγκη άμεσης αξιολόγησης της  δομικής και λειτουργικής επάρκειάς τους κρίνεται επιτακτική.  Καταρχάς, διότι οι κανονισμοί με τους οποίους σχεδιάστηκαν οι γέφυρες τις περασμένες δεκαετίας είναι πλέον παρωχημένοι.  Δεύτερον, γιατί ο ολοένα αυξανόμενος  κυκλοφοριακός φόρτος και το μέγεθος των μεταφερόμενων φορτίων επιβαρύνει τις φορτίσεις που δέχονται οι γέφυρες, οι οποίες υπερβαίνουν σε αρκετές περιπτώσεις τα φορτία σχεδιασμού και δημιουργούν δομικά προβλήματα. Τρίτον, στις γέφυρες ποταμών, λιμνών ή θαλασσών η αναμενόμενη ανώτατη στάθμη των υδάτων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Τέταρτον,  η Ελλάδα είναι μια σεισμογενής χώρα και σε περιοχές υψηλού σεισμικού κινδύνου οι γέφυρες έχουν καταπονηθεί.

Αισθητήρες ΙοΤ

Με την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, οι 13 Περιφέρειες της χώρας, στις οποίες υπάγεται η αρμοδιότητα λειτουργίας του μεγαλύτερου ποσοστού των γεφυρών της Ελλάδας, θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν κρίσιμες παραμέτρους που αφορούν στη δομική τους υγεία, καθώς θα εγκατασταθούν  αισθητήρες ΙοΤ (Internet of Things) με εξειδικευμένο  λογισμικό. Επιπλέον,  θα γίνουν και έλεγχοι προκειμένου να καταγραφούν όλα τα δεδομένα.

Σήμερα δεν υφίσταται ούτε σύστημα παρακολούθησης, ακριβούς αποτύπωσης της δομικής κατάστασης, αλλά ούτε συνεργεία τακτικής αυτοψίας και συντήρησης των γεφυρών γεγονός που οδηγεί επισφάλειες ως προς τη δομική  τους ασφάλεια. Μέσω του έργου «Έξυπνες Γέφυρες» θα γίνεται παρακολούθηση μέσω σύγχρονων   μεθοδολογιών άμεσης αξιολόγησης (Smart Assessment Procedures ή «SAP») ώστε να αξιολογείται άμεσα η  στατική και   λειτουργική επάρκεια των γεφυρών.

Οι πληροφορίες για την κατάσταση των γεφυρών, θα καταγράφονται και θα επεξεργάζονται με ειδικούς αλγόριθμους που θα υπολογίζουν την απόκριση των γεφυρών και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των γεφυρών και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων. Όλες οι υποδομές γεφυρών θα εξοπλιστούν με ειδικά συστήματα μέτρησης (αισθητήρες μέτρησης ανηγμένης αξονικής παραμόρφωσης,   επιτάχυνσης -δονησιογράφους,   στάθμης υδάτων και   θερμοκρασίας) που θα μετρούν και θα καταγράφουν τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες και αποδεκτές τεχνολογικές μεθόδους.

Έπειτα θα γίνει δικτύωση αυτών των συστημάτων της δομικής παρακολούθησης που θα καταγράφουν, σε πραγματικό χρόνο,  την απόκριση των δομικών τμημάτων τους σε οποιονδήποτε εξωγενή παράγοντα (κινητά φορτία, τυχηματικά φορτία, μεταβολές της θερμοκρασίας κ.λπ.) και θα αποστέλλουν τις μετρήσεις στην κεντρική ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα. Με τον τρόπο αυτό θα επιτυγχάνεται η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών, θα δίνεται η δυνατότητα άμεσων λήψεων αποφάσεων και μέτρων και θα εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πόρων θέτοντας σε προτεραιότητα συντηρήσεις και ενισχύσεις όπου πραγματικά απαιτείται.

Εκτός από το  κεντρικό λογισμικό καταγραφής και εκτίμησης,  θα τοποθετηθούν 520 καταγραφικοί σταθμοί με σύστημα αδιάλειπτης επικοινωνίας με την ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα και 4.250 αισθητήρες μέτρησης ανηγμένης αξονικής παραμόρφωσης (3.120), επιτάχυνσης (520),  της στάθμης υδάτων (90)  και θερμοκρασίας περιβάλλοντος (520).  Επίσης, το έργο περιλαμβάνει την ανάπτυξη αλγορίθμων πλατφόρμας «Έξυπνης Παρακολούθησης Γεφυρών», υπηρεσίες εκπαίδευσης, πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο έλεγχο των γεφυρών, δημιουργία Ψηφιακού Αποθετηρίου και Πλατφόρμας «Έξυπνων Γεφυρών» κλπ.

Αύξηση της ευφυΐας και των σηράγγων

Παράλληλα, κατά την τελευταία συνεδρίαση της Διοικούσας του ΤΕΕ, αυτήν την εβδομάδα εγκρίθηκε η προκήρυξη διαγωνισμού για την αναβάθμιση των υποδομών ασφάλειας σηράγγων του ΟΣΕ  με χρήση έξυπνων ΙοΤ συστημάτων, ένα έργο προϋπολογισμού 29.99 εκατ. ευρώ. Ουσιαστικά αποτελεί το Υποέργο 1 του έργου «Αναβάθμιση των Υποδομών Ασφάλειας των 10 μεγαλύτερων σιδηροδρομικών Σηράγγων του ΟΣΕ» με στόχο την επίλυση επιτακτικών ζητημάτων ασφάλειας των σηράγγων σε ότι αφορά την έλλειψη πυρανίχνευσης – πυρασφάλειας, φωτισμού καθώς και της παρακολούθησης κρίσιμων παραμέτρων της δομικής υγείας  τους. Πρόκειται για έργο  ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης  στη δράση για την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου με έργο ΣΔΙΤ.