Σκιώδεις τράπεζες: Αυξάνονται οι φωνές που ζητούν αυστηρότερους κανόνες

Η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο έχουν εντείνει τις εκκλήσεις για αυστηρότερους παγκόσμιους κανόνες για τις σκιώδεις τράπεζες, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί ο κίνδυνος περαιτέρω χρηματοπιστωτικής αναταραχής που θα ξεσπάσει από έναν τομέα που καλύπτει τα πάντα, από τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου έως τις εταιρείες κρυπτονομισμάτων.

Ανώτεροι αξιωματούχοι από τα δύο κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία φιλοξενούν σκιώδεις τράπεζες με περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 10 τρισεκατομμυρίων ευρώ, επιθυμούν οι ρυθμιστικές αρχές να αναπτύξουν αυστηρότερα πρότυπα για έναν τομέα που εξακολουθεί να υπόκειται σε ελαφρύτερη ρύθμιση από ό,τι οι παραδοσιακοί δανειστές, παρά το γεγονός ότι κατέχει περίπου το ήμισυ των περιουσιακών στοιχείων του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Γιατί γλιτώνει η οικονομία την ύφεση – Η ανάλυση της UBS

Οι σκιώδεις τράπεζες, σε αντιδιαστολή με τα «κανονικά» τραπεζικά ιδρύματα, δεν υπόκεινται σε κανονιστικές ρυθμίσεις. Προσφέρουν δηλαδή τις ίδιες υπηρεσίες αλλά χωρίς τις εγγυήσεις που θέτει ο νόμος για τις τράπεζες. Αντί των τραπεζών, αυτές τις υπηρεσίες προσφέρουν συνταξιοδοτικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να λαμβάνουν αποφάσεις που ενέχουν υψηλότερους κινδύνους επειδή οι κανόνες δεν είναι τόσο αυστηροί για αυτές. Αν οι αποφάσεις αυτές φέρουν ανεπιθύμητα αποτελέσματα, τα ιδρύματα αυτά μπορεί να υποστούν μεγάλες ζημίες.

Η θέση Ιρλανδίας και Λουξεμβούργου

Ο Βασίλειος Μαδούρος, αναπληρωτής διοικητής του τμήματος χρηματοπιστωτικής ρύθμισης της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας, δήλωσε στους Financial Times ότι το Δουβλίνο θα ζητήσει να περιοριστούν οι κίνδυνοι που εγκυμονεί ένας κλάδος που έχει υπερδιπλασιαστεί σε μέγεθος από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 με ένα «γενικό, ολοκληρωμένο» πλαίσιο.

Ο Marco Zwick, επικεφαλής του τομέα της ρύθμισης των αμοιβαίων κεφαλαίων στη ρυθμιστική αρχή του Λουξεμβούργου, την Commission de Surveillance du Secteur Financier, δήλωσε: «Είδαμε ότι μια διεθνής κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με εθνικές πρωτοβουλίες – χρειάζεται μια παγκόσμια απάντηση».

Πίεση για αυστηρότερους κανόνες

Όπως αναφέρουν οι Irish Times, το συνολικό ενεργητικό των σκιωδών τραπεζών έχει ανέλθει σε 240 τρισεκατομμύρια δολάρια από το 2008, σύμφωνα με έρευνα του παγκόσμιου παρατηρητηρίου Financial Stability Board. Η πίεση για αυστηρότερους κανόνες έχει αποκτήσει μεγάλη σημασία μετά από μια σειρά κρίσεων που προέρχονται από τον τομέα, ο οποίος ρυθμίζεται λιγότερο αυστηρά από τον τραπεζικό κλάδο, καθώς οι επιχειρήσεις δεν κατέχουν καταθέσεις λιανικής και δεν θεωρήθηκαν υπεύθυνες για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.

Ο καθορισμός παγκόσμιων προτύπων περιπλέκεται επίσης από τις τεράστιες διαφορές μεταξύ των ιδρυμάτων που εμπίπτουν στην κατηγορία των σκιωδών τραπεζών.

Η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας πρόσφατης κρίσης, όταν οι ταχείες πωλήσεις από ταμεία που φιλοξενούνται στις χώρες αυτές ανάγκασαν την Τράπεζα της Αγγλίας να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 65 δισεκατομμυρίων λιρών (75 δισεκατομμυρίων ευρώ).

Το Δουβλίνο επιθυμεί ένα πλαίσιο για όλες τις σκιώδεις τράπεζες που να εξετάζει όχι μόνο τους κινδύνους που ενέχουν οι μεμονωμένες επιχειρήσεις αλλά και τις επιπτώσεις στο σύνολο του συστήματος. «Αυτός είναι ένας τομέας στον οποίο θέλουμε να δούμε ουσιαστική πρόοδο», δήλωσε ο Μαδούρος. Η κεντρική τράπεζα θα δημοσιεύσει σύντομα έγγραφο που θα περιγράφει τις προτάσεις της, πρόσθεσε.

Το Λουξεμβούργο, εν τω μεταξύ, είχε «εργαστεί ενεργά» για την προώθηση αυστηρότερων παγκόσμιων κανόνων, μέσω της συμμετοχής του σε ομάδες όπως το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο διαμορφώνει τις παγκόσμιες πολιτικές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και το Iosco, το οποίο συντονίζει την παγκόσμια ρύθμιση των τίτλων, δήλωσε ο Zwick. Θα ακολουθούσαν περισσότερες εργασίες για την «περαιτέρω ενίσχυση και ανάπτυξη των υφιστάμενων προτύπων για τη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας».

Ρύθμιση επιδιώκει και το Ηνωμένο Βασίλειο

Το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκει επίσης ταχύτερη πρόοδο όσον αφορά τη ρύθμιση του σκιώδους τραπεζικού συστήματος. Ο διοικητής της BoE Άντριου Μπέιλι επέκρινε τις Βρυξέλλες για την κωλυσιεργία τους όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις για τα αμοιβαία κεφάλαια της χρηματαγοράς που έχουν ήδη συμφωνηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, λέγοντας στους νομοθέτες τον Ιανουάριο ότι ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο αναλαμβάνει δράση, «χρειαζόμαστε την ΕΕ να το κάνει, και δεν το έχουν κάνει ακόμη».

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία είναι υπεύθυνη για την αστυνόμευση των μεγαλύτερων τραπεζών της Ευρωζώνης, επέκρινε πρόσφατα το ισχύον ρυθμιστικό καθεστώς για τις σκιώδεις τράπεζες ως ανεπαρκές.