Οι υψηλοί φόροι, το κόστος συντήρησης, η χαμηλή αξία των ακινήτων αλλά και τυχόν χρέη που μπορεί να έχει ο κληροδότης στο Δημόσιο οδηγούν αρκετούς κληρονόμους να αποποιηθούν κληρονομιές. Για παράδειγμα, υπάρχουν κληρονόμοι που θα πρέπει να πληρώσουν αρκετές χιλιάδες ευρώ σε φόρους για να αποπληρώσουν οφειλές του θανόντος για να μπορέσουν στη συνέχεια να προχωρήσουν σε αποδοχή της κληρονομιάς.
Ο βασικότερος λόγος όμως που ένας κληρονόμος δεν δέχεται να κληρονομήσει ένα ακίνητο ή ένα ακίνητο περιουσιακό στοιχείο είναι τα χρέη που ενδεχομένως να έχει ο κληροδότης σε Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία αλλά και γενικότερα στο Δημόσιο. Σε αυτή την περίπτωση οι κληρονόμοι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί αλλά και να προχωρήσουν γρήγορα σε συγκεκριμένες ενέργειες, προκειμένου να μη βρεθούν και με ακίνητα που δεν θέλουν αλλά κυρίως με χρέη πολλών χιλιάδων ευρώ. Ετσι, λοιπόν, οι κληρονόμοι θα πρέπει να αποποιηθούν μια κληρονομιά μέσα σε τέσσερις μήνες.
Οταν παρέλθει το τετράμηνο, η κληρονομιά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Σε περίπτωση που υπάρχει διαθήκη ο χρόνος αρχίζει να μετρά μετά τη δημοσίευση της διαθήκης. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η αποποίηση της κληρονομιάς για τους ενηλίκους μπορεί να γίνει μέσα σε ένα έτος εάν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή εάν ένας πολίτης έμαθε ότι έγινε κληρονόμος όταν διέμενε στο εξωτερικό. Δικαίωμα αποποίησης έχει κάθε κληρονόμος, είτε εκ διαθήκης είτε εξ αδιαθέτου. Μόνο το Δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά. Για αυτόν τον λόγο οι κληρονόμοι θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στην αποποίηση της κληρονομιάς.
Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δώσουν οι κληρονόμοι σε ό,τι αφορά και το ποιοι πρέπει να δηλώσουν πρώτοι ότι δεν δέχονται την κληρονομιά. Ειδικότερα, δικαίωμα να αποποιηθούν πρώτα μια κληρονομιά έχουν ο/η σύζυγος και τα τέκνα του θανόντος και μετά τα εγγόνια του. Στη συνέχεια πρέπει να μην κάνουν δεκτή την κληρονομιά τα αδέλφια του θανόντος, τα παιδιά και τα εγγόνια των αδελφών, τα ανίψια, τα παιδιά και τα εγγόνια των ανιψιών, οι θείοι, ακόμη και τα ξαδέλφια του θανόντος.
Μεγάλη σύγχυση υφίσταται και για τη δυνατότητα αποποίησης των ανήλικων τέκνων. Δεν είναι λίγες οι φορές που τόσοι οι ανήλικοι όσο και οι γονείς τους δεν γνωρίζουν ότι είναι κληρονόμοι και θεωρούν λανθασμένα ότι η προθεσμία αποποίησης ξεκινά με την ενηλικίωση ανηλίκων. Η αποποίηση κληρονομιάς, όταν πρόκειται για ανήλικο τέκνο, πρέπει να γίνει από τους γονείς του με δικαστική προσφυγή.
Σε περίπτωση που το τέκνο δεν αποποιηθεί μέσω της δικαστικής διαδικασίας εντός της προθεσμίας, θα πρέπει στην ηλικία των 18 ετών και για ένα έτος να κάνει αποδοχή της κληρονομιάς με επιφύλαξη, δηλαδή με το ευεργέτημα της απογραφής. Με το ευεργέτημα της απογραφής ο κληρονόμος δεν αποποιείται την κληρονομιά, αλλά η κληρονομιά αποτελεί χωριστή ομάδα περιουσίας ανεξάρτητη από την άλλη περιουσία που έχει ο κληρονόμος. Με λίγα λόγια, ο κληρονόμος δεν απαλλάσσεται από την ευθύνη των χρεών, αλλά ευθύνεται έως το ενεργητικό της περιουσίας που κληρονόμησε, χωρίς να ευθύνεται με την ατομική περιουσία του.
Η Κατερίνα Φραγκάκη είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ
