Τόμας Κουκ: Ο εφευρέτης των οργανωμένων διακοπών

Περισσότερο από δύο αιώνες πίσω, γεννήθηκε ένας άνθρωπος που έμελε να αλάξει την έννοια του τουρισμού μια για πάντα. Πολύ μπροστά από την εποχή του, πριν καν τα μέσα του 19ου αιώνα, επινόησε τις οργανωμένες διακοπές, μια τάση αναλλοίωτη στον χρόνο.

Μετά, από 200 χρόνια, η εταιρεία Tomas Cook συνεχίζει να επηρεάζει τα παγκόσμια ταξιδιωτικά δρώμενα και να αποτελεί έναν σημαντικό εκπρόσωπο της τουριστικής βιομηχανίας.

ΙΚΕΑ: Ο άνθρωπος πίσω από την μεταμόρφωση της εταιρείας

Τα πρώτα χρόνια

Ο Τόμας Κουκ γεννήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1808, στο χωριό Μέλμπουρν, στο Ντέρμπισαϊρ της Αγγλίας. Σε ηλικία 20 ετών, το 1828, έγινε ιεραπόστολος και περιόδευσε στην περιοχή ως ευαγγελιστής του χωριού διανέμοντας φυλλάδια, ενώ, στη δεκαετία του 1830, αναμίχθηκε ενεργά με το κίνημα της εγκράτειας κατά του αλκοόλ.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1833 παντρεύτηκε τη Μαριάν Μέισον και τον επόμενο χρόνο έρχεται στη ζωή το πρώτο τους παιδί, ο γιος τους Τζον. Αρκετα χρόνια αργότερα, αποκτούν μια κόρη, την Άννι Ελίζαμπεθ, η οποία πέθανε σε ηλικία μόλις 35 ετών από αναθυμιάσεις μέσα στο μπάνιο της.

Ο εφευρέτης των οργανωμένων διακοπών

Το αρχικό πακέτο διακοπών ήταν ένα ταξίδι με τρένο από το Λέστερ στο Λάφμπορο, το 1841. Εκείνη την ημέρα επιβιβάστηκαν 500 επιβάτες. Και για τους περισσότερους από αυτούς, ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευαν με ατμοκίνητο τρένο.

Μετά το άνοιγμα του σιδηροδρόμου Midland Counties Railway, ο Κουκ κανόνισε να μεταφέρει μια ομάδα ακτιβιστών από τον σιδηροδρομικό σταθμό Campbell Street του Λέστερ σε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το αλκοόλ στο Λάφμπορο, έντεκα μίλια μακριά.

Πλήθος κόσμου, γέμισε τους δρόμους και τις γέφυρες, μόνο και μόνο για να δουν το βαγόνι που έτρεχε στις ράγες με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Και όταν το τρένο έφτασε στον προορισμό του, έγινε δεκτό από μια μπάντα χάλκινων πνευστών και πλήθος κόσμου που ζητωκραύγαζε.

Οι οργανωμένες διακοπές των 22 μιλίων με επιστροφή, κόστισαν ένα σελίνι και έξι πένες – περίπου ένα μεροκάματο τότε. Αλλά από οικονομικής άποψης, αν και διοργάνωνε ταξίδια κάθε καλοκαίρι για τα επόμενα τρία χρόνια, δεν θα είχε κανένα όφελος μέχρι το 1845.

Αυτή η αρχική του πορεία στον τουριστικό κλάδο ήταν μια εποχή ανακαλύψεων. Απέδειξε ότι αν τα ταξίδια ήταν βολικά και προσιτά, περισσότεροι άνθρωποι, σύμφωνα με τα λόγια του «θα πήγαιναν παραπέρα». Και σίγουρα το έκαναν.

Mάλιστα, για να γίνει κατανοητό το πόσο πολύ επηρέασε τον τουρισμό εκείνο το ταξίδι, το άγαλμα του Τόμας Κουκ δεσπόζει έξω από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Λέστερ, όταν και αποκαλύφθηκε από τον δισέγγονό του το 1994, ενώ το γλυπτό φιλοτεχνήθηκε από τον James Butler.

Η περίοδος της ακμής

Για τα επόμενα 33 χρόνια μετέφερε τουρίστες σε όλη τη χώρα. Και στη συνέχεια πέρασε τη Μάγχη και οργάνωσε ταξίδια στην Ελβετία, την Ιταλία και τη Γαλλία, συστήνοντας σε χιλιάδες ανθρώπους τις Άλπεις, το Κολοσσαίο και άλλα αξιοθέατα  Αργότερα οργάνωσε διηπειρωτικά ταξίδια μέχρι την Ιαπωνία, την Ινδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Κουκ ήταν μπροστά από την εποχή του. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο τουρισμός γνώρισε την άνθιση των ταξιδιών με τρένο και ατμόπλοια. Και τα αγκάλιασε και τα δύο με υπέρμετρο ενθουσιασμό.

Αλλαγή σκυτάλης

Μετά τη συνταξιοδότηση του, η εταιρεία πέρασε από τον γιο στα εγγόνια και το 1928 έπαψε να είναι οικογενειακή επιχείρηση. Από εκείνο το σημείο και μετά, άλλαξε χέρια πέντε φορές, μετρώντας μεταξύ των ιδιοκτητών της μια βελγική εταιρεία σιδηροδρόμων, μια γερμανική τράπεζα, ακόμη και την ίδια την βρετανική κυβέρνηση.

Με την πάροδο του χρόνου, η επιχείρηση περιόρισε τα σιδηροδρομικά ταξίδια και εστίασε στις εκδρομές με αυτοκίνητα και ατμόπλοια, βρίσκοντας πάντα νέους τρόπους για να βοηθήσει περισσότερους ανθρώπους να ανακαλύψουν τον κόσμο.

Η νέα επιχείρηση

Μετά την κατάρρευση της αρχικής επιχείρησης τον Σεπτέμβριο του 2019, μερικοί αφοσιωμένοι πρώην εργαζόμενοι ήταν αποφασισμένοι η κληρονομιά του Τόμας Κουκ να βρει μια νέα στέγη.

Δύο μήνες αργότερα, ο όμιλος Fosun Tourism Group, ιδιοκτήτης της Club Med, αγόρασε το εμπορικό σήμα Thomas Cook μαζί με το  λογότυπο Sunny Heart – σύμβολο χαράς και ευτυχίας και σημαντικό μέρος της εταιρικής ταυτότητας της επιχείρησης.

Η σύγχρονη επιχείρηση ενσωματώνει την ουσία των ταξιδιών με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, προσαρμόζοντας το ύφος της εταιρείας στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.

Διακόσια χρόνια μετά λοιπόν, ο Τόμας Κουκ συνεχίζει να εμπνέει τους ανθρώπους που λατρεύουν τα ταξίδια και θα μνημονεύεται πάντα ως ο «πατέρας» του σύγχρονου τουρισμού.